- 28 -
daad werkgelegenheid uit de grond gestampt en wat Is eventueel de kwaliteit van de werkgelegen
heid die gecreëerd wordt?
In het voorgaande, waar Ik sprak over het probleem van de structurele werkloosheid, ben ik
daar al op Ingegaan. De markt biedt geen oplossing voor de door ons geschetste problematiek.
Overheidshandelen Is noodzakelijk om de tweedeling tussen werkenden met een goed Inkomen en
werklozen met een lage uitkering tegen te gaan. De gekozen constructie van een centraal bureau
en regionale bureaus voor de arbeidsvoorziening met een beperkte Invloed van de overheid lijkt
ons wat dat betreft minimaal.
In de gemeentepolitiek van Leeuwarden overheerst het pragmatisme. Ik heb dat In mijn In
leiding al aangegeven.
De reorganisatie die per 1 maart een feit zal worden heeft als een van de doelstellingen
dat de politieke sturing groter moet worden. PAL stemt In met deze doelstelling, maar Is tege
lijkertijd bevreesd dat met politieke sturing vooral bedoeld wordt de sturing door het college
van b. en w. en minder die van de gemeenteraad. Als belangrijke taak voor de raad Is naar voren
gebracht dat de raad meer op hoofdlijnen moet gaan besturen. Maar Ik heb al In de Commissie
voor Algemene Zaken aangegeven dat dit nogal wat vraagt van de raadsleden. Raadsleden moeten om
op hoofdlijnen te kunnen besturen boven de materie staan; de raad moet de strategische lijnen
gaan uitzetten. Dat kan door middel van bestuursopdrachten, contractmanagement en dergelijke.
Het gaat er dan om dat er een politiek debat gevoerd wordt.
In het begin van mijn verhaal heb Ik al aangegeven dat dat debat aan slijtage onderhevig
is. PAL Is bang dat nog sterker dan nu soms al het geval Is commissie- en raadsvergaderIngen
een uitwisseling van standpunten worden zonder een debat, zonder de bereidheid om overtuigd te
willen worden. Daarmee verdwijnt de discussie naar de fractievergaderingen of zelfs naar het
telefonisch circuit. Alleen de macht van het getal telt dan In de besluitvorming nog mee, niet
meer de kwaliteit van de argumenten.
Waar PAL ook bezwaar tegen heeft Is het gemak waarmee begrippen als concern, produktle,
klanten en dergelijke uit het bedrijfsleven zonder meer worden overgeplant naar de overheid.
Het openbaar bestuur heeft echter een andere kwaliteit dan het bedrijfsleven, de burger Is meer
dan een klant van de overheid. De overheid heeft als taak recht In de samenleving te verwezen
lijken. ZIJ moet niet alleen een ordelijke maar ook een vreedzame en rechtvaardige samenleving
scheppen!
Gelukkig heeft het politieke debat, hoewel de laatste tijd niet erg aanwezig, op een aan
tal terreinen wat opgeleverd. Op een aantal terreinen Is de politiek die PAL al Jaren voorstaat
door dit college overgenomen. Dat heeft ertoe geleld dat Leeuwarden op die terreinen mee het
gezicht bepaalt van de groep van progressieve gemeenten. Hiervoor heb Ik al gewezen op de bij
drage van Leeuwarden aan het vredesbeleid en het beleid op het terrein van de ontwikkelings
samenwerking. Maar ook op het gebied van antl-raclsme, van homobeletd zet Leeuwarden mee de
toon.
Ook wat betreft de stadsvernieuwing heeft Leeuwarden het goed gedaan: er Is veel opge
knapt, zowel In de oude wijken als In de binnenstad. De oude binnenstad Is bijna geheel opge
knapt op een aantal zeer slechte panden na. WIJ vragen ons af of alle mogelijkheden wel benut
zijn om tot een sneller herstel van deze panden te komen, want ook dat vindt PAL bij stedelijke
kwaliteit behoren. Graag een reactie van het college hierop.
Voor de naoorlogse wijken zal binnenkort het rapport van de Werkgroep2000 zijn uitwerking
gaan krijgen. Met name In deze wijken Is een proces van verloedering Ingezet dat zo spoedig
mogelijk moet worden stopgezet teneinde een ontwikkeling zoals In de Meenthe heeft plaatsgevon
den te voorkomen. PAL Is benieuwd naar de concrete plannen die voor de verbetering van de na
oorlogse wijken ontwikkeld zullen gaan worden.
PAL verwacht dat, nu voor het eerst sinds lange tijd de meevallers de tegenvallers ovei
treffen, de bezuinigingen op het welzijnswerk tot het verleden zullen behoren. BIJ de voorstel
len voor nieuw beleid zijn er nu al die een uitbreiding Impliceren van het aantal voorzieningen
en activiteiten. Desalniettemin meent de PAL-fractle dat de kwaliteit van het voorzieningenpak
ket In de afgelopen Jaren tengevolge van de bezuinigingen Is verslechterd en tot onder het ni
veau van het noodzakelijke Is gedaald. Met name de versnlpperIng van de professionele onder
steuning van sociaal-cultureel werk en opbouwwerk In buurten en wijken heeft de continuïteit
van het werk onder druk gezet. Ondanks alle kritiek die op het welzijnswerk mogelijk Is, is het
- 29 -
een maatschappelijke voorziening die een wezenlijke bijdrage kan leveren In de Integratie van
mensen en groepen In de samenleving, In het leren oplossen van problemen en In de emancipatie
van achtergestelde groepen. Wanneer het welzijnswerk in het verleden niet altijd de hooggestem
de verwachtingen heeft kunnen waarmaken Is dat volgens PAL geen reden voor bezuinigen op of
liquideren van een voorziening, maar een reden om te bezien of de doelen niet te hoog gesteld
waren, de middelen (niet alleen financiële) ontoereikend waren of de condities te slecht.
Over de voorziening Buro Sociaal Raadslieden zal Ik morgen spreken.
Wat In de oude stadswijken maar ook In de naoorlogse wijken steeds belangrijker wordt Is
een goed buurtbeheer. Er zijn al stappen gezet om tot experimenten voor zelfbeheer te komen.
Het buurtbeheer zal erop gericht moeten zijn om de openbare ruimte In de buurten zo leefbaar
mogelijk te houden. Voor PAL houdt dat In dat aandacht besteed moet worden aan het aspect van
sociale veiligheid, maar ook aan aspecten als recreatie, ontmoeting, gezelligheid. De school,
het buurthuis, maar ook de winkels In een buurt kunnen daarbij een belangrijke rol spelen.
Van een tets andere orde, maar wel daarmee annex, Is het terrein van de bestuurlijke pre
ventie van criminaliteit. Waar het gaat om de bestrijding en het voorkomen van vandalisme valt
dit onder het buurtbeheer en kan de buurt een bijdrage leveren In het beleid. Waar het gaat om
de vermogensdelicten - diefstal van fietsen, uit woningen, uit winkels, scholen enz. - kan het
buurthuis wellicht een belangrijke rol spelen, voor zover deze delicten worden gepleegd door
Jongeren uit de buurt. Een van de doelstellingen van de Commissie Kleine Criminaliteit was toch
het versterken van de binding van de opgroeiende generatie met de samenleving? Juist het buurt
en clubhuiswerk, maar ook de scholen voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs, kunnen een
rol spelen bij de socialisatie van Jongeren. Dat was van oudsher een functie, dat zou het ook
nu nog moeten zijn. Het is Jammer dat het beleidsplan Bestuurlijke preventie van criminaliteit
nog steeds niet Is vastgesteld. Voor de Installatie van de nieuwe raad moet dat toch mogelijk
zijn I Ijkt ons.
Op cultureel gebied is er In Leeuwarden veel In beweging. Er gebeurt van alles op het ge
bied van de studentencultuur, de vrouwencultuur en de homocultuur. Er ontstaat een terrascul
tuur, er gaat een experiment met vrije sluitingstijden voor de horeca In de binnenstad begin
nen, er Is een drlnkcultuur, er zijn veel tentoonstellingen, er wordt gezongen, gedanst, gemu
siceerd dat het een lieve lust Is.
Maar met de voorziening voor de cultuur gaat het nog niet zo goed. De verbouwing van de
Harmonie Is nog steeds geen feit en de discussie daarover In samenhang met een kunstinstituut
en centrum voor kunstzinnige vorming doet weer voor de nodige vertraging vrezen. Waarom het
provinciaal bestuur het gewoon niet een keer met Leeuwarden eens kan zijn Is ons een raadsel.
Soms lijkt het alsof Leeuwarden niet alleen In Den Haag en Brussel een lobbyist moet neerzet
ten, maar ook nog op de Tweebaksmarkt. De gedeputeerde voor cultuur zou wat meer afstand van
haar eigen voorkeuren kunnen nemen, Is onze Indruk.
Ook de Westerkerk Is nog steeds niet verbouwd. Hoe lang Is het ook al weer geleden dat
Hlppo dicht moest?
De manier waarop In eerste Instantie het Harmonlebestuur reageerde wekt de Indruk dat er
ook hier een tweedeling aan de gang Is. Het lijkt alsof er slechts één cultuur Is en dat Is de
cultuur van de Harmonie. Wat er op andere terreinen van cultuur gebeurt, zoals kunstzinnige
vorming, amateurtoneel, nlet-tradltlonele podiumkunsten, hoort In die opvatting niet thuis. PAL
ondersteunt de wethouder van cultuur dat een zodanige schelding niet juist Is. De mogelijkheden
zijn aanwezig dat de verschillende kunstvormen en de verschillende niveaus waarop die beoefend
worden elkaar wederzijds bevruchten. Dat is winst en die kansen moeten volgens PAL met belde
handen gegrepen worden.
Cultuur voegt Iets toe aan de kwaliteit van het bestaan, het Is daar op een bijzondere
manier een reflectie van. BIJ milieu gaat het niet slechts om de kwaliteit van het bestaan,
maar om het voortbestaan zelf. Als wij nu niet de Juiste keuzen maken Is de lucht straks niet
meer om In te ademen, kunnen onze kinderen en kleinkinderen straks niet meer bulten spelen en
is het water zo vuil geworden dat drinkwater In de supermarkt gekocht moet worden of dat het op
de bon gaat. In onze moderne maatschappij wordt zoveel geproduceerd tegen zulke hoge maatschap
pelijke kosten dat de overheid wel moet ingrijpen en optreden. Het heeft lang geduurd voordat
beleidmakers overtuigd waren van het gelijk van de geitenwollensokkendragers; het heeft al te
lang geduurd voordat de overheid - nationaal, provinciaal of lokaal - beleid ging ontwikkelen
