- 4 -
Mijnheer de voorzitter, dit zijn de laatste algemene beschouwingen In deze zittingsperio
de. Als wij de afgelopen periode overzien, dan vinden wij dat In hoofdlijnen op uitstekende
wijze uitvoering Is gegeven aan het ambitieuze collegeprogramma dat In 1986 overeen werd geko
men. De meeste punten zijn of uitgevoerd of nog in ontwikkeling. Over hetgeen nog niet ter hand
Is genomen 11ggen toezegg1ngen
Als wij de jaren tachtig overzien dan kunnen wij constateren dat deze vooral gekenmerkt
werden door heel donkere financiële wolken. Deze raad moest leren niet meer te denken In termen
van "verdeling van de groei" maar In termen van "verdeling van de bezuinigingen". De financiële
grenzen hebben heel veel discussies In deze raadzaal bepaald. Daarmee heeft ook een zekere za
kelijkheid haar Intrede gedaan In de politiek.
Wat Is er in deze periode naar onze mening goed gegaan? Ik beperk mij tot enkele hoofdpunten:
- De kwal Iteltsverbetering van de stad. Vier jaar geleden was Leeuwarden een andere stad;
- Het In gang gezette achterstandbeleid, waaronder het minimabeleid;
- De grote Investeringsplannen die voor het eerst samenhang tussen verschillende beleidster
reinen beogen en die ontwikkeld worden om de werkgelegenheid te bevorderen;
- De onverminderde prioriteit voor stadsvernieuwing en emancipatie;
- De gemeentelijke reorganisatie en de sterk verbeterde beheersing van onze financiële
hulshouding.
Al met al Is er een beleid gevoerd waar de PvdA zich goed In kan vinden en waaraan de raad vaak
brede steun heeft gegeven.
Een aantal zaken Is echter minder goed verlopen:
- De stad kent nog niet dat bevolkingsdraagvlak dat zij zo hard nodig heeft. Weliswaar zijn de
vertrekoverschotten vanuit Leeuwarden richting omliggende gemeenten nog maar heel beperkt,
maar ze zijn er nog wel;
- De werkloosheid Is nog onverminderd hoog. Eén op de vier Friese werklozen woont In Leeuwar
den;
- Met dat gegeven en met het inkomensbeleid dat in de Jaren tachtig Is gevoerd hangt samen dat
de verarming van de bevolking Is toegenomen. Eén op de vier huishoudens In Leeuwarden Is van
een uitkering afhankelijk;
- Tenslotte Is door het herenakkoord een grote slag toegebracht aan de cultuur In Leeuwarden.
Als wij de balans opmaken Is onze conclusie: Op die terreinen waarop de gemeente relatief
veel Invloed kan uitoefenen, wordt ook een offensief vernieuwend beleid gevoerd. Daar waar wij
de wind tegen hebben - Ik noem de hoge werkloosheid, de onevenwichtige Inkomensverhoudingen
tussen groepen burgers, de aanslag op culturele voorzieningen - lopen wij keihard aan tegen de
marges van de gemeentelijke mogelijkheden en doet de afhankelijkheid van andere overheden zich
voeI en
Ik richt mij nu op de toekomst. Voor de PvdA staan In de Jaren negentig drie thema's
centraal, te weten de stedelijke vernieuwing, de sociale vernieuwing en een actief milieube
leid.
Stedelijke vernieuwing.
Vorig jaar ben Ik In mijn algemene beschouwingen uitvoerig Ingegaan op de stedelijke ver
nieuwing. Met de tienjarige Investeringsplannen en met projecten als het nieuwe zwembad en een
nieuwe schouwburg, heeft het college de goede lijn te pakken. Ons pleidooi van vorig jaar voor
Investeringen In stedelijke kwaliteit en vernieuwing Is nu nog onverminderd actueel. Daarom
beperk ik mij nu tot enkele nieuwe zaken die In dit verband de aandacht vragen.
In het beleidsplan, waarmee Ik de opstellers overigens complimenteer, staat dat de struc-
tuurvlsie stadsgewest rond de Jaarwisseling uitkomt. WIJ zijn erg benieuwd naar dit stuk dat
voor het eerst In de geschiedenis een produkt Is van samenwerking tussen de provincie, de ge
meente Leeuwarden en de omliggende gemeenten. Op zich Juichen wij deze vorm van Intergemeente
lijke samenwerking toe. Het uitgangspunt dat met een regionale bundeling van krachten alle be
trokken gemeenten zijn gediend blijven wij voorop stellen. Waar sprake Is van "concurrerende
- 5 -
belangen", bijvoorbeeld op het terrein van de woningbouw, zal een beleidslijn gekozen moeten
worden, waarin alle gemeenten maar zeker ook de centrale stad zich voldoende moeten kunnen
herkennen.
De structuurvIsIe biedt ook een goede gelegenheid om met de omliggende gemeenten afspraken
te maken over medefinanciering van projecten, die voor het hele stadsgewest van belang zijn en
waaruit ook omliggende gemeenten rechtstreeks profijt kunnen halen. Als er een echte gemeen
schappelijke basis Is, moet men de uitdrukking "wel de lusten, maar niet de lasten" als eerste
uit het vocabulaire schrappen. Deelt het college dit standpunt en kan het ons ook Informeren
over de vraag hoe deze structuurvisie zich precies verhoudt tot de eigen gemeentelijke struc
tuurschets die volgens het Raadsmemorandum In december In het college zou komen?
Een ander punt Is de samenhang tussen de ontwikkeling van het stadsgewest en van de cen
trumfunctie enerzijds en de sociaal-economische vooruitzichten voor Friesland anderzijds. Als
wij deze perspectieven In ons om laten gaan, dan zal bij velen de Noorden-special van Intei
medlalr In beeld komen. Dat was bepaald een pessimistisch beeld.
Er wordt nu gewerkt aan een ontwikkel IngsvlsIe voor het stadsgewest, aan een structuur
schets voor de gemeente en aan een Investeringsplan Economische InfrastructuurEr onstaat zo
langzamerhand een Integrale visie op de toekomst van het stadsgewest. Dat Is een prima zaak. Er
Is alleen één beperking: het Is onze eigen visie. Ik bedoel hiermee te zeggen dat het risico
aanwezig Is dat de patiënt die kampt met de ziekte "structurele werkloosheid" zijn eigen diag
nose stelt. Wij halen er geen dokter bij die In staat Is om tot een wat afstandelijker en ob
jectlever oordeel te komen. Elders Is dat wel gebeurd. In Rotterdam heeft een externe commissie
onder leiding van Albeda niet alleen de diagnose gesteld, maar ook duidelijke en bruikbare re
cepten voorgeschreven. Datzelfde deed Wagner In Enschede/Hengelo. Het zou ook voor het stadsge
west Leeuwarden heel verfrissend en vooral leerzaam kunnen zijn om een kleine commissie In te
stellen met "zwaargewichten", die niet alleen de sociaal-economische ontwikkelingen en vooruit
zichten, maar ook de In ontwikkeling zijnde structuurschetsen en investeringsplannen onder de
loep neemt, analyseert en met voorstellen komt. In die commissie of tijdelijke raad zullen in
elk geval enkele gezaghebbende vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en/of de overheldssfeer
- liefst mensen met nationale bekendheid - zitting moeten nemen.
Mijnheer de voorzitter, over de Instelling van een dergelijke tijdelijke raad wil Ik
namens de fractie graag de volgende motie Indienen.
Mot Ie I
"De raad van de gemeente Leeuwarden, in vergadering bijeen op 18 en 19 december
1989,
overwegende:
- dat de extreem hoge werkloosheid (bijna 211) In Leeuwarden vooralsnog een struc
tureel karakter lijkt te hebben met alle sociale gevolgen van dien;
- dat de verdergaande Internationalisering van de economie en andere schaalvergro
tingstendensen (zowel nationaal als Internationaal) eerder een remmende dan een
stimulerende uitwerking zullen hebben op de economische perspectieven van Fries
land en daarmee ook van het stadsgewest Leeuwarden;
- dat er op gemeentelijk en stadsgewestelijk niveau diverse ruimtelijke visies en
Investeringsplannen worden ontwikkeld om het economisch tij In deze regio voor de
korte en middellange termijn te keren;
- dat er daarnaast behoefte Is aan een visie voor de langere termijn, waarin niet
alleen de hiervoor bedoelde visies en plannen op hun sociaal-economische effecten
worden geanalyseerd maar waarin ook strategische keuzes worden gemaakt met betrek
king tot de sociaal-economische speerpunten (zuivel, overige Industrie, zakelijke
dienstverlening, toerisme enz.), waarop het beleid van gemeente en regio zich in de
toekomst moet richten;
- dat in dat kader creatieve voorstellen worden verwacht, die zich met name rich
ten op het wegnemen van de structurele oorzaken van bovenproportionele werkloos
heid In Leeuwarden en omgeving;
