Blad 4
Verslag van de raadsvergadering van 29 oktober 2001
Schets van het proces in de afgelopen jaren
Bij de start van haar burgemeesterschap is mevrouw Van Maaren met
open armen ontvangen. Alle partijen in de raad stonden achter de
benoeming, en er bestonden van begin af aan hoge verwachtingen van
de vermogens die zij zou gaan inzetten voor Leeuwarden in de stad,
in de regio en in Nederland. Zij werd van alle kanten met raad en
daad bijgestaan om zo snel mogelijk vertrouwd te raken met de
belangrijke dossiers. Een betere start kan je je als burgemeester
zich niet wensen.
Nadat het eerste jaar verstreken was, werd door de burgemeester
zelf, ook publiekelijk, geconstateerd dat haar bestuurlijk
functioneren in Leeuwarden onvoldoende uit de verf was gekomen.
De rest van het college heeft in dat eerste jaar inderdaad zaken mis
zien gaan. Er waren situaties te signaleren die als minder sterk
werden ervaren, zoals de voorbereiding op collegevergaderingen, het
voorzitterschap van de raad en openbare optredens, die bij de
buitenwacht tegen vielen. De overige collegeleden hebben het
functioneren van de burgemeester aanvankelijk benaderd vanuit de
stelling 'we staan er met z'n allen voor, laten we er het beste van
maken'In deze sfeer van collegialiteit was het de moeite waard
haar van advies te blijven dienen en bij te staan in het vinden van
verbeterpuntenDaar is door de wethouders, waaronder de toenmalige
loco-burgemeester, heel veel energie in gestoken.
Juist als er collegialiteit is, moet je elkaar ook aanspreken op wat
beter kan. Daarvoor zijn door het college periodiek bijeenkomsten
belegd om tot verbetering van de situatie te komen. In dit soort
werkbijeenkomsten, vergelijkbaar met functioneringsgesprekken, is ae
wijze van opereren van het college als team en het functioneren van
de individuele collegeleden uitgebreid en openhartig aan de orde
gesteld. Vanuit de intentie om tot verbetering te komen, is in deze
bijeenkomsten het functioneren van de burgemeester afgezet tegen de
eisen die gesteld worden aan intern leiderschap en extern gezag. En
er werden met haar heldere afspraken gemaakt om daar verbetering in
te brengen.
Om haar te ontlasten hebben andere collegeleden op haar verzoek de
taakverdeling rond de zware portefeuille Economische Zaken willen
herzien. Het loslaten van het onderdeel van de burgemeester in deze
portefeuille werd in relatie tot de profielschets des te spijtig.
Kijkend naar de profielschets mochten er van deze burgemeester hoge
verwachtingen bestaan ten aanzien van de uitbouw van de economische
en ruimtelijke ontwikkeling van de stad.
Zij zou zich beter kunnen profileren, zo was de verwachting, in een
coördinerende rol rond enkele belangrijke onderwerpen, die met de
ontwikkeling van de gehele stad te maken hebben, zoals de Haak om
Leeuwarden, de status van netwerkstad en de dualisering van het
lokaal bestuur. Ook op dit taakgebied moet worden vastgesteld dat er
geen overtuigend optreden heeft plaatsgevonden in landelijke
netwerken en kan er niet worden teruggezien op het bereiken van
aansprekende resultaten voor de gemeente.
Blad 5
Verslag van de raadsvergadering van 29 oktober 2001
In de coördinatie, die de burgemeester intern ter hand nam, ontstond
er in toenemende mate verschil van inzicht over de wijze van
benaderingen van de problematiek rond de genoemde en andere majeure
onderwerpen
In de ogen van het college zou de burgemeester mede leiding moeten
geven aan de strategische discussies binnen de gemeente en daar
buiten. Om daar inhoud aan te geven is het nodig om op strategisch
niveau een toekomstvisie te hebben op de verdere ontwikkeling van de
gemeente. De inhoudelijke bijdrage van haar aan dat proces werd node
gemist
Wat ons in toenemende mate zorgen ging baren, was de constatering
dat er problemen ontstonden tussen de burgemeester en functionaris
sen op sleutelposities binnen de ambtelijke organisatie. Door haar
wijze van tegemoet treden op contactueel niveau leidde dit bij delen
van de ambtelijke organisatie tot spanningen en toenemende
irritatie. In enkele gevallen is dat mede reden geweest voor het
vertrek van personen naar andere posities binnen of buiten de
gemeente. Daaruit ontstonden afbreukrisico's voor de gemeente, die
steeds moeilijker te accepteren waren. Er moet immers sprake zijn
van een goed en effectief samenspel tussen de politieke en
ambtelijke organisatie, willen de hoge ambities die de raad en het
college zich stellen waargemaakt kunnen worden.
Meerdere malen is er een aanzienlijk verschil van inzicht naar voren
gekomen tussen wethouders en de burgemeester over het belang van
bestuurlijke communicatie naar de samenleving, daar waar een acute
situatie daarom vroeg waarin de burgemeester een rol zou moeten
vervullen. Ik denk in dit verband aan de dreigende uitbraak van een
meningokokken-epidemie, en de zedenzaak in de Zeeheldenbuurt.
Daarnaast is er verschil van inzicht gebleken over hoe zij zich in
de interne en externe communicatie als privé-persoon en als
vertegenwoordiger van de gemeente manifesteerde.
De laatste maanden begonnen er bij wethouders in toenemende mate
twijfels te rijzen aan de loyaliteit van de burgemeester aan het
college
Een kenmerkende eigenschap van het openbaar bestuur is dat van het
collegiaal bestuur. Om dit te bewerkstelligen betrachten de leden
van het college een maximale openheid naar elkaar en naar het
college als geheel. Dat gebeurt door elkaar op eigen initiatief en
in een vroegtijdig stadium - vaak nog ver voordat de feitelijke
besluitvorming plaatsvindt - te informeren over ontwikkelingen. Een
voorbeeld daarvan is de risico-inventarisatie die werd doorgevoerd
na de OZB-kwestie. In zulke situaties kan het gaan om informatie met
een hoog bedrijfsrisico, waarover dan nog niet in het openbaar wordt
gediscussieerd in verband met de grote financiële consequenties voor
de gemeente. Dit voorbeeld hebben wij in onze persverklaring van
eerder vandaag, naar aanleiding van een Volkskrant-artikel, opnieuw
uiteen gezet. Op dit belangrijke onderdeel van de dagelijkse
bestuurspraktijk heeft de burgemeester geopteerd voor een afwijkende
koers. Dat is gebeurd, zoals in het genoemde voorbeeld, door het
