ft-
Blad 93
Verslag van de raadsvergadering van 16 en 18 juni 2003
Blad 94
Verslag van de raadsvergadering van 16 en 18 juni 2003
schappelijk te laten participerenIk wil mevrouw Dames er
nog even aan herinneren dat het nog niet zo gek lang is ge
leden, dat Leeuwarden hier een structurele werkloosheid had
van 24i, dat 24i van de beroepsbevolking afhankelijk was
van een uitkering van de Sociale Dienst. Dan vinden wij het
heel fatsoenlijk om daar waar mogelijkheden zijn, mensen
daar ook een fatsoenlijk minimabeleid aan te bieden. Dat
verstaan wij eronder.
Als we zoveel werkloosheid hebben gehad, de afgelopen ja
ren, dan is het toch juist zaak om te voorkomen dat we weer
teruggaan naar zo'n hoog werkloosheidspercentage. Dus moe
ten we alle middelen inzetten om mensen weer aan het werk
te krijgen, zo spoedig mogelijk en zo goed mogelijk.
(De heer Van 01 ffen: Dat is een prachtig verhaal als hier
bakken met vacatures zouden zijn, waar mensen uit zouden
kunnen kiezen om een baan te vinden, maar we moeten aanne
men dat in deze tijd van recessie de werkloosheid ook in
Leeuwarden weer zal toenemen en dat is reden temeer om toch
dat fatsoenlijk minimabeleid te voeren
Mevrouw Dolstra (LL)Het kabinet is van plan om de nieuwe
wet Werk en Bijstand januari volgend jaar van kracht te la
ten worden. Het is een wet waarvan de gevolgen niet te
overzien zijn. Met de oplopende werkloosheid, dan hebben we
het over 10.000 landelijk per maand en het feit dat de WW
straks teruggaat van 5 jaar naar anderhalf jaar, met daar
naast de ingrepen in de WAO, waar mensen onder de 4 5 jaar
herkeurd worden, konden de gevolgen wel eens desastreus
zijn. Wij zien het wat dat betreft toch minder rooskleurig
dan de CDA-fractie.
In een half jaar is de Leeuwarder bijstandscliëntèle ge
groeid van 3600 naar 4000. Deze groei zal o.i. alleen maar
toenemen met het bovengenoemde plan. Het is nog maar de
vraag of het budget, dat de gemeente van het rijk krijgt,
voldoende zal zijn om een fatsoenlijk minimabeleid te kun
nen voeren, gezien het feit dat dit wel een bezuinigings
maatregel van het rijk is. Wij twijfelen daar sterk aan.
De bijstand is een vangnet van mensen die niet op eigen
kracht in een inkomen kunnen voorzien, waaronder ook gehan
dicapten en chronisch zieken. Door de jarenlange bezuini
gingen op de bijstand zijn er grote gaten ontstaan in dit
vangnet en opnieuw wordt uitgerekend deze groep weer one
venredig belast met nieuwe bezuinigingen.
Voorzitter, het sap is inmiddels uit de citroen geperst.
Het rijk meent echter dat er ook uit de schil ook nog wel
wat te halen valt. Dat is voor ons de reden om met deze mo
tie in te stemmen.
De heer Stoker (CU)Wij vinden het een goede zaak om deze
motie aan te nemen en in de richting van de Tweede Kamer te
doen gaan. Waarom? Omdat een goed stelsel voor sociale ver
zekeringen buitengewoon belangrijk is, omdat je de kwali
teit van de samenleving aan zoiets kunt afmeten. Ik hoor de
laatste tijd in Den Haag vaak de kreet 'het valt allemaal
nog wel mee in Nederland, want kijk maar eens naar andere
landen in Europa'Het schijnt het streven te zijn ons
stelsel aan te passen aan andere Europese landen. Ik zou
niet graag zien dat wij hier hetzelfde gebrek aan voorzie
ningen krijgen als Spanje, Italië en Frankrijk.
Vandaar dat ik van harte achter deze motie sta.
Mevrouw De Vries (WD) Eigenlijk hebben wij toch de in
druk, het lijkt op het eerste gezicht een sympathieke mo
tie, maar het lijkt ook verdacht veel op getuigenispolitiek
en daar zijn wij als WD-fractie niet zo voorstander van.
Wij hebben echter wel alle overwegingen, die de PvdA-
fractie in haar motie noemt, even goed bekeken en ook afge
wogen
Een eerste overweging is dat het een grote ingreep in het
sociale verzekeringsstelsel is. Het is inderdaad een in
greep, maar of dat erg is? Niet elke verandering is fout.
Het is zuur dat er een directe bezuiniging aan de wet wordt
gekoppeld, maar de wet kan ook mogelijkheden bieden. Moge
lijkheden om op lokaal niveau maatwerk te leveren, want ge
meenten krijgen meer vrijheid en minder regels. Bij veran
deringen in de sociale zekerheid lijken sommige partijen
een soort vaste negatieve reflex te hebben. Het wordt al
snel negatief benaderd, zonder dat er daarvoor een nadere
onderbouwing wordt gegeven.
Tweede punt is eigenlijk, de gemeente loopt grote financië
le risico's. Eigenlijk is het zo dat gemeenten die een goed
actief beleid voeren en het aantal bijstandsgerechtigden
verminderden in het nieuwe systeem zelfs geld kunnen bespa
ren, wat weer ingezet kan worden in reïntegratie en active
ring. Bovendien wordt het budget voor de betaling van bij
standsuitkering jaarlijks vastgesteld op basis van een ra
ming van de verwachte aantallen bijstandsgerechtigden.
Hierbij wordt onder meer rekening gehouden met economische
ontwikkelingen en veranderingen in rijksbeleid, zoals b.v.
aanscherping van de WAO. Dit budget zal vervolgens verdeeld
worden op basis van objectieve criteria aan de gemeente.
Verder wordt er ook nog een bedrag gereserveerd voor een
noodvoorziening, waarop gemeenten een beroep kunnen doen
als er sprake is van ernstige overschrijdingen buiten de
schuld van de gemeente. Dus ja, of die financiële risico's
zo groot zijn hangt voor een groot deel ook van onszelf af,
van ons beleid.
Dan, het zou de gemeente onmogelijk gemaakt worden een fat
soenlijk minimabeleid te voeren. Daar kun je natuurlijk een
oneindige discussie over hebben, dat zal ook na vanavond
nog wel plaatsvinden, maar wat voor mogelijkheden biedt die
wet nou eigenlijk. In die wet is een regeling opgenomen
voor een jaarlijkse aanvullende toeslag voor mensen met een
inkomen op het minimumniveau, die vijf jaar lang geen werk
hebben en geen perspectief op een baan. Een gemeente mag
weliswaar geen eigen inkomensbeleid meer voeren, door extra
uitkeringen toe te kennen aan groepen bijstandsgerechtig
den, maar dit kan nog steeds wel op individuele basis. Dus
er kan maatwerk geleverd worden, de armoedeval wordt ver-
Blad 91
Verslag van de raadsvergadering van 16 en 18 juni 2003
Blad 92
Verslag van de raadsvergadering van 16 en 18 juni 2003
het wetsvoorstel Werk en Bijstand op 28 augustus
2003 in de Tweede Kamer zal worden behandeld
dit wetsvoorstel een grote ingreep in het sociale
verzekeringsstelsel inhoudt;
de gemeente hierbij grote financiële risico's
loopt
het voor de gemeente onmogelijk wordt een fatsoen
lijk minimabeleid voor haar inwoners, die hier af
hankelijk van zijn, te voeren;
het onmogelijk wordt om bepaalde groepen vrij te
stellen van een sollicitatieplicht;
draag het college van burgemeester en wethouders op de
grote zorg van de raad der gemeente Leeuwarden met be
trekking tot bovengenoemde onderdelen van de wet uit
te spreken bij de Tweede Kamer, en dringt bij invoe
ring van de wet aan op een overgangsregeling of een
vangnet constructie, in de vorm van een frictiepot
voor gemeenten, die in de problemen dreigen te raken."
De heer Van Olffen (PvdA)Het lijkt me toch goed om even
in het kort een toelichting te geven, waarom wij deze motie
indienen
Op 28 augustus wordt de wet Werk en Bijstand in de Tweede
Kamer behandeld. Veel gemeenten hebben al bij VNG en kabi
net tegen invoering van deze wet geprotesteerd. Het kabinet
zal wel niet meer te beïnvloeden zijn, de invoering van de
wet is immers een belangrijk onderdeel van het regeerak
koord. Ik noem enkele voorbeelden uit deze wet. Het kabinet
wil de gemeente 100% financieel verantwoordelijk maken voor
de verlening van bijstandsuitkeringen. Dat percentage ligt
nu op 25. Verder leidt de wet tot afschaffing van categori
ale bijstandsverlening, dus geen minimabeleid meer, zoals
kwijtscheldingsbeleidfonds maatschappelijke activiteiten
enz. Alle vormen van bijstandsverlening moeten op individu
ele basis worden behandeld. Een enorme bureaucratie kan het
gevolg zijn. Er zullen veel bezwaarprocedures volgen. Over
bezuinigingen gesproken.
Ook wordt het, als het aan het kabinet ligt, onmogelijk om
bepaalde groepen vrij te stellen van sollicitatieplicht. Zo
zullen alleenstaande ouders met de zorg voor nog jonge kin
deren weer moeten gaan solliciteren. Daarnaast zullen op
termijn ook weer oudere bijstandsgerechtigde boven de 57^
jaar moeten gaan solliciteren. Dit zijn enkele voorbeelden
uit de wet. Het zal ons als gemeente grote problemen bezor
gen, omdat je als locale overheid gedwongen wordt een be
leid te voeren dat vele mensen niet zullen begrijpen en de
tweedeling in de maatschappij nog weer veel groter zal ma
ken
Deze zorg willen wij aan de Tweede Kamer kenbaar maken.
Vandaar deze motie, die mede is ondertekend door de frac
ties van PAL/GL, SP, D66, LL, FNP, CU, NLP en de heer Flo
rijn namens onze fractie.
Mevrouw Dames (CDA)Hoewel wij de intentie van de motie
sympathiek vinden, zal de CDA-fractie deze motie niet on
dersteunen. Wij vinden dat de motie te algemeen is gesteld.
Wat houdt b.v. de stelling in dat de gemeente zo onmogelijk
een fatsoenlijk minimabeleid kan voeren. Wat is een fat
soenlijk minimabeleid. Daar kun je lang over discussiëren.
Zo staat er in de nieuwe wet dat de gemeente zoveel moge
lijk mensen aan het werk moet helpen. Hier kun je moeilijk
op tegen zijn. Meer gericht op fraudebestrijding, ook hier
kun je moeilijk op tegen zijn. Er komen minder regels en
minder verplichte rapportages. Ook daar kun je moeilijk op
tegen zijn. Alle bijstandsgerechtigden hebben een algemene
plicht om werk te aanvaarden, algemeen geaccepteerd werk.
Ook daar zijn wij niet op tegen. Geen ontheffingen voor be
paalde groepen, maar wel voor individuele gevallen. Hier
zou je over kunnen discussiëren of dit wenselijk is. Maar
dit maakt het niet onmogelijk voor de gemeente om een goed
minimabeleid te voeren, want ze kunnen altijd in individue
le gevallen, wanneer mensen het moeilijk hebben, ontheffing
verlenen, meer maatwerk dus. Mensen hebben recht op onder
steuning bij het vinden van werk. Ook daar kun je moeilijk
iets op tegen hebben. Geen inkomensbeleid, geen categoriale
bijstand meer, maar wel een aanvullende toeslag voor mensen
die langer dan vijf jaar geen werk hebben en geen perspec
tief op werk. Ook hier kan maatwerk in geleverd worden, zo
dat mensen die in de problemen komen wel geholpen kunnen
worden. Het gaat alleen niet meer vanzelfsprekend. Boven
dien zal via de belastingen het inkomen van de minima wor
den ontzien.
Wij geven toe, het is geen vetpot, maar het is te cru ge
zegd, dat je zo onmogelijk een fatsoenlijk minimabeleid
kunt voeren.
Vele onderdelen van deze wet liggen moeilijk, maar het gaat
ons te ver om te zeggen dat de gemeente zo geen fatsoenlijk
minimabeleid kan voeren.
Nog een onderdeel van de motie vraagt om toelichting. Er
wordt gesproken over een frictiepot voor gemeenten die in
de problemen dreigen te komen. Wij zijn hier geen voorstan
der van, omdat zo'n frictiepot een sigaar uit eigen doos
wordt en alle gemeenten hier aan meebetalen.
Essentieel is, dat de gemeente c.q. het college zelf een
adequaat, effectief beleid voert op het gebied van werk en
bijstand. Hier gaan wij in elk geval van uit. Dit betekent,
dat als Leeuwarden zijn zaakjes goed voor elkaar heeft, zij
een andere gemeente ondersteunen die het er minder goed
vanaf brengen. Bovendien wordt het budget van de rijksover
heid jaarlijks bijgesteld ten aanzien van economische ont
wikkelingen en veranderend rijksbeleid. Ook komt er een
noodvoorziening, waarin gemeenten die buiten hun schuld om
in de problemen komen, hieruit gecompenseerd kunnen worden.
Voorzitter, ik hoop dat het duidelijk is, daarom de CDA-
fractie deze motie niet ondersteunt.
(De heer Van Olffen (PvdA)Ik word er toch eigenlijk toe
uitgedaagd als de CDA-fractie zich afvraagt wat een fat
soenlijk minimabeleid is. Wat wij daaronder verstaan is zo
als we dat in het verleden deden, door mensen die in een
uitkeringspositie zitten, toch nog zoveel mogelijk maat-
