GRACHT BIJ DE TURFMARKT
... OP DEZE PLAAT VAN HET OUDE LEEUWARDEN ZIEN WE DE
KANSELARIJ, ZOALS WIJ DIE ALLEN KENNEN, MAAR MET DE
TURFMARKT ERVOOR, TOEN DIE NOG DOORSNEDEN WERD
DOOR HET WATER VAN EEN GRACHT EN DIE LAATSTE
Eerst nog uitbreiding aan
deze kant van de Turfmarkt?
... Of zou er eerst nog eens een vergro
ting aan déze zijde van de Turfmarkt
aan de orde komen? Je weet het
maar nooit - voor alle zekerheid
heeft het Museum er nog maar twee
belendende panden aangekocht
VERGANE GLORIE VAN DE TURFMARKT
... Jazeker, dit is de vergane glorie van de TurfmarktDit fraaie gebouw met een uit 1616 daterende voorgevel heeft gestaan op de plaats, waar later het
foeilelijke Ritske Boelemagasthuis werd gebouwd: op
■iz 1 het Heerenwaltje
M2 de Turfmarkt
^3 de St. Jacobstoren
Afgehaald van t Kleine Krantsje slechts 7.50
-fc 1 het Heerenwaltje
-ft 2 de Turfmarkt
-fc 3 de St. Jacobstoren
OPGERUIMD OM PLAATS TVC
MODERNE AMELANDSPIJP. EVENEENS HET BEST OP DE GROTE PLAAT TE ZIEN IS DE ZOGENAAMDE HANDELSKADE, DE WEL HEEL I
TUSSEN DE TURFMARKT EN DE VOORSTREEK, OOK AL LANG GELEDEN TEN BEHOEVE VAN
, dat zich nu eigenlijk niet meer als brug laat herkennen.
De Meelbrug moest tijdens deze werkzaamheden als noodbrug
dienen en werd tegenover de Turfmarkt over het water van
de Tuinen gelegd. Op de plaats ... aan de Turfmarkt die met hun zijgevels uit het water van
de Tuinen oprezen. Om hier het toen nog belangrijke vaar
water tussen de Meelbrug en de Hoge Brug (bij de Turfmarkt)
te kunnen verbreden
breidingsplan, waarbij hij niet al
leen aan een verbouwing in het be
staande museum dacht, maar ook
een begerig oog liet vallen op de aan
de overkant van de Turfmarkt lig
gende monumentale Kanselarij.
Immers, op ... grondig
worden verbouwd en werd de in
gang van het museum van de Ko
ningstraat naar de Turfmarkt ver
plaatst.
VAN DE TURFMARKT EN DE KONINGSSTRAAT. IN HET MIDDEN VAN DE
FOTÖ ZIEN WE DE EEWAL MET LINKS EN RECHTS DE VOORSTREEK EN
IETS HOGEROP ONTWAREN WE DE GROTE OF JACOBIJNERKERK EN AAN
DIT GEBOUW KUNNEN WE
, die worden gerestau
reerd. Op het Gouverneursplein, aan de Eewal, bij de Turfmarkt en in de
Grote Hoogstraat bijvoorbeeld zagen we oude gevelstenen verschijnen, die
daar nu gerestaureerde gevels sieren
TURFMARKT WAS EENS VEEL MOOIER
... gerepro
duceerde prentbriefkaart: het stuk straat tussen het Droevendal en de Tuinen heet Turfmarkt en die Turfmarkt was in vroeger jaren nogal wat schilderachtiger dan nu.
Dat wil dan zeggen, vóór het
Op deze mooie plaat van mooi oud-Leeuwarden kunnen we het trapjesbruggetje nog zien, dat eens gelegen heeft over het water
van de Tuinen. Het bruggetje lag precies tegenover de Turfmarkt, die toen ... Eewal en de Nieuweburen werden gedempt, maar dat ook het water langs Turf- en Tweebaksmarkt ver
dween. Overbodig werden toen de Kleine Draaibrug aan het eind van de Turfmarkt bij de Tuinen en het hoge
TURFMARKT 5 LEEUWARDEN Telefoon 27309
VLOERBEDEKKING AUTOBEKLEDING
PERZ. TAPIJTEN STOELEN en BANKEN.
Dat mogen we wel zeggen ja, een onbekend beeld van een heel
bekend gebouw. Want de Kanselarij aan de Turfmarkt kennen we
natuurlijk allemaal, maar de achterkant van datzelfde gebouw zullen
maar heel
fr moesten drie huizen voor sneu-
'elen - die stonden met het front aan
je Vischmarkt op de Voorstreek en
liepen met hun erven door tot aan de
)udegracht, die de Turfmarkt door-
ineed.
... De oude Kanselarij aan de Turfmarkt, getekend in de tijd, toen het grachtje er nog voor langs liep. Rechts de pijp voor
de Koningsstraat.
Het stratengedeelte, dat later be
kend wordt als "Turfmarkt,
Tweebaksmarkt en Druifstreek,
heet nu nog "Nyeuerckt".
... De Kanselarij aan de Turfmarkt, waarvan de bouw in 1666 begon
Voorstreek
en Turfmarkt.
... De gracht langs de Turfmarkt,
Tweebaksmarkt, Druifstreek en
Zwitserswaltje gedempt. Afge
broken worden de Hooge Brug
over de Tuinen, de Kleine Draai
brug aan het eind van de Turf
markt, de Canselarij
De Kanselarij aan de "Nyeu-
merckt", de Turfmarkt, vol
tooid. Het is het breedste ge
bouw in de stad. Het Hof van
Friesland neemt er zijn intrek.
... Ontstaan van de officiële naam
Turfmarkt.
Turfmarkt,
naast de Kanselarij gaan beginnen.
... Van de Turfmarkt verhuisden zij
naar de Tuinen zuidzijde en ook hier
vervaardigde hij; ondanks zijn
werkzaamheden als winkelier, han
delsagent in manufacturen, agent
eener stoomververij, adviseur bij
bouwkundig aanzienlijk minder mooie gasthuis aan de Turfmarkt gebouwd, waarna
het schilderachtige gebouw aan de Mnnnikcmuurstranl onder slopershanden viel.
Maar dat gebeurde wel jaren later, want
tot
1894 langs de Turfmarkt, de Tweebaksmarkt, de Druifstreek en het
Zwitserswaltje liep, zal opnieuw worden gegraven en in de oude luister
worden teruggebracht. Woensdag over een week begint men met
Dit grachtje langs de Tuinen dreigde verloren te gaan. Rechts boven: de Tuinen van de
andere kant gezien. De beide panden in het midden aan de Turfmarkt werden later
... duur over te
gaan tot demping der Tuinen van
de Meelbrug tot de Turfmarkt.
Weliswaar, zoo wordt in het
voorstel gemeld, is het Bureau
voor gemeentewerken nog niet
dadelijk gereed met de voorberei-
dng en
Een speciale hellingbaan
voor rolstoelen is aange
bracht bij de nieuwe ingang
aan de Turfmarkt; en is er
ook zo'n baan als nooduit
gang geconstrueerd bij de
meest noordelijke deur aan
de ... verhaal
over een tunnel tussen de twee ge
bouwen, onder de Turfmarkt door
was niet eens een losse flodder. Ik
heb begrepen, dat in jullie nieuw
bouw rekening is gehouden met de
mogelijkheid, dat er toch
het
pand van V. en D. Maar och,
daar gaat het nog en daar
stoort een luchtbrug minder,
dan ze het over de Turfmarkt
zal doen, uitgerekend bij het
prachtige en historische Kanse
larijgebouw.
... De Turfmarkt met de Kanselarij
in een tijd, toen de Nieuwe- of
Heerengracht nog niet was ge
dempt.
In de eerste plaats missen we
de gracht en de beide rustieke
bruggetjes. Het water langs de
Tweebaksmarkt en Turfmarkt
werd in 1894 gedempt. Auto's
en fietsen bestonden toen nog
niet: vervoer ging te
ook een an
der postkantoor. Zo is er een
postkantoor geweest in de Grote
Kerkstraat, aan de Turfmarkt te
genover de Kanselarij, op de
hoek van de Pijlsteeg en de Gro
te Kerkstraat, Bij de Put, nog
maals
De Gemeente koopt op afbraak
twee huizen aan de Voorstreek
en de Turfmarkt, die met de zij
gevels oprijzen uit het water van
de gracht.
Het 'Drama uit 1924', beschre- kan ik vergelijken met een bijna vendal en de Turfmarkt was het Op een goeie dag gingen wij na waarbij zij een gezicht trok, dat
ven in't Kleine Krantsje nummer analoog
Wanneer onze voorouders wat meer begrip hadden gehad voor de schoonheid van de stad
zou dit prachtige pand op de hoek van de Turfmarkt en de Tuinen wellicht nooit zijn afge
broken en dan zou ... Turfmarkt in 1893. Het pand met de mooie
trapjesgevel werd gesloopt ten behoeve van het verbreden van de Handelskade, een naam
die geheel verloren is gegaan.
de achterzijde aan de Turfmarkt
grossier in klompen. Dan was er
ook nog het technisch electrisch
bedrijf van de heer Troelstra.
Over de gracht van de Tuinen,
waar deze in de Voorstreek-
gracht ... De Tuinen tussen Voorstreek en
Turfmarkt was een smal pad dat
Handelskade werd genoemd.
Met de jaarwisseling 1918-19
kwam ik van school en bij vader
in de zaak. (Slot volgt.)
ofwel de Nijemarckt is de oude
naam voor de Turfmarkt. In de
eerste helft van de zestiende eeuw
bestemde de stedelijke regering dit
deel van de stad tot (nieuwe) markt
plaats voor turf en hout ... ; vandaar
dus ook de nu nog gebruikelijke
naam Turfmarkt.
In de vernieuwde hal van het Fries
Museum, dadelijk bij de toegang
Turfmarkt 24, is plaats gemaakt
voor twee vitrines. De ene vitrine
zal blijven, zoals die nu is ingericht.
Daarin zijn de vondsten ... te zien, die
gedaan zijn op het terrein van de
nieuwbouw aan de Turfmarkt. De
tweede vitrine zal een minder per
manente inhoud hebben. Ze heeft
namelijk ten doel, de bezoeker op
de hoogte te stellen
Heide,
die in de buurt van de Hollanderdijk woonde en wier vader een stadsbe-
steldienst had, Akke Reidinga van de Turfmarkt, haar vader werkte bij
een rijwielzaak, Tine Steunebrink en - met twee ... ambassade werkte van een
Oost-Europees land") en Fokke de Ruiter, wiens vader een pianozaak op
de Turfmarkt had, waar ze ook woonden. "Het pand, evenals de beide
naastliggers, is nu bij het Friesch Museum
Op deze tekening zien we een fraai stukje stedenschoon uit een
vroeger tijd. Links het fraaie Kanselarijgebouw aan de Turfmarkt,
dat er gelukkig nu nog net zo staat en rechts het bijna even fraaie ... de Turfmarkt van opknappen
wellicht, maarzo mooi als het hier eens is geweest wordt het zeker
niet weer.
Een vrouwelijke helderziende,
die aan de Turfmarkt woonde
en die zich clairvoyante noem
de, hoewel haar helderziend
heid in het geheel niets met
Engeland te maken had, meen
de met deze nieuwe manie ... In het begin van de zestiende
eeuw, toen het Hof van Fries
land nog zijn zittingen hield in
de Kanselarij aan de Turfmarkt,
is het verschillende malen ge
beurd, dat het schavot voor dit
gebouw werd
Hendrik Neuman woonde achter
eenvolgens aan het Hoeksteipad,
het Ruiterskwartier, de Turfmarkt,
de Klanderijdwarsstraat, de Klan-
derijstraat en, tenslotte, aan de
Turfmarkt, waar hij een kamer in
die meteen het abonne
mentsgeld over 1968 (f 7,50) voldoet. Links boven: de vroegere Heerengracht
bij de Turfmarkt, daarnaast het Heerenwaltje, gezien vanaf het Raadhuis
plein, links onder gezicht op de
heeft tot 1893 gestaan op de
hoek van de Turfmarkt en de
Tuinen: de zijkant van het huis
rees uit het water van de Tui
nen op. In deze noordgevel zat
een gevelsteen met het Wapen
van Haarlem er op
Brug) over het water van de
Tuinen tegenover de Turfmarkt.
Toen in 1893 de nieuwe kade
langs het zuidwestelijk deel van
de Tuinen werd aangelegd kon
de Hoge Brag vervallen. Bij het
aanleggen van de
HANDELSKADE WERD VERBREED DOOR HET
WEGBREKEN VAN ENKELE HUIZEN AAN DE TURFMARKT EN DE
VOORSTREEK EN VOOR DE SIERLIJKE MEELBRUG EN AMELANDS-
PIJP WERDEN VERVANGEN DOOR DE VLAKKE EN STIJLLOZE
OVERKLUIZING, DIE ER
Het Ritske Boelema Gasthuis staat honderd jaar aan
de Turfmarkt. Twee en veertig oude dames vinden er
een gastvrij onderkomen.
Dit is een herinnering aan de Leeuwarder Griezelkelder: de actieve ondernemer, W. Wierstra Th. zn., voor zijn merk
waardige museum op de hoek van de Turfmarkt en de Koningsstraat. Helaas: het is
"Dat museum mut su beveiligd we-
I ze, dat er ongesien nog gien muus
inkomme kan" - aldus een dezer
dagen een over de Turfmarkt wan-
I delende bejaarde heer tot z'n kame
raad. En met die krasse
Helaas evenwel bleken er veel voet
angels en klemmen te liggen op het
smalle stukje Turfmarkt tussen
Fries Museum en Kanselarij en nu,
twee jaar na het leegkomen van het
grote gebouw, heeft het Fries
Het oude Kapittelhuis van het
Minderbroederklooster aan de
Turfmarkt ingericht als verga
derplaats voor de Staten van
Friesland.
als die langs Turfmarkt en Tweebaksmarkt en van de
Wortelhaven en de Eewal. Sommige steden herstellen in deze tijd eens gemaakte
fouten door het weer openleggen van grachten, die vroeger zijn gedempt
, schitterende posters in het formaat van plm. 40 x 60 cm van het oude Heerenwaltje, de oude
Turfmarkt bij de Kanselarij en de Nieuwe- of Sint Jacobstoren, die lang geleden op het Klokplein in de
Grote Hoogstraat