BELEIDSNOTA OPENBARE VERLICHTING
Energielabel voor openbare verlichting
Iedereen kent inmiddels wel het energielabel voor wasmachines, koelkasten,
lampen, auto's en woningen. Minder bekend is echter dat er sinds kort ook een
energielabel is voor openbare verlichting. Dit energielabel is ontwikkeld door
SenterNovem, en is bedoeld voor gemeenten die daarmee de energieprestatie
van hun bestaande en toekomstige openbare verlichtingsinstallatie kunnen
bepalen.
Hiervoor is een indicator gebruikt die onderlinge vergelijking van systemen
mogelijk maakt: het Street Lighting Energy Efficiency Criterion (SLEEC).
Binnen deze methode wordt rekening gehouden met de efficiëntie van lampen,
voorschakelapparatuur, het type armaturen en het lichtontwerp. Ook het gunstige
wordt meegewogen.
Evenals bij andere energielabels is er een onderverdeling gemaakt van A (zeer energiezuinig) tot G (zeer
energieonzuinig). De indeling is bewust zodanig gekozen dat niveau A met de huidige stand der techniek nog
niet bereikbaar is, om daarmee de markt te prikkelen tot het ontwikkelen van nog betere armaturen en
technieken. Bij openbare verlichting met A label moet gedacht worden aan dimbare LED armaturen. De
grootverbruiker zoals hogedrukkwiklampen vallen onder energielabel G.
Een derde van de openbare verlichting in de gemeente Boarnsterhim voldoet aan energielabel B, één derde
valt onder energielabel C. De overige verlichting, waar nog energie valt te besparen, valt onder D en hoger.
Een klein stukje lichttechniek
Onderdelen van de verlichtingsinstallatie
Het bovengrondse deel van de openbare verlichtingsinstallatie bestaat meestal uit drie onderdelen:
een mast;
een of meerdere armaturen;
een of meerdere lampen.
Daarnaast behoort ook het ondergrondse kabelnet tot de openbare verlichtingsinstallatie. Het is ook mogelijk
om lichtmasten niet op het elektriciteitsnet aan te sluiten, maar te voorzien van een eigen solitaire
energiebron. In de praktijk is dat meestal een zonnepaneel gecombineerd met een accu.
Lichtkleur en kleurweergave
Een belangrijk aspect bij de openbare verlichting is de lichtkleur en de kleurweergave van de lamp. De
lichtkleur heeft te maken met hoe het licht wordt ervaren (bijvoorbeeld geel, oranje, wit of groen). Los van
de kleurindruk staat de kleurweergave. Dit is de mate waarin een voorwerp onder de betreffende lichtsoort
afwijkt van de natuurlijke klein-. Wanneer er onder een bepaalde lichtsoort helemaal geen kleurherkenning
mogelijk is, spreken we van monochromatisch licht.
Typen lampen en armaturen
We kunnen verschillende typen lampen onderscheiden. In de eerste plaats kunnen we onderscheid maken in
gloeilampen, gasontladingslampen en light emitting diodes (led's). Gloeilampen worden niet toegepast in
openbare verlichting; hiervoor worden met name gasontladingslampen gebruikt.
effect van diminstallaties
Pagina 9
