BELEIDSNOTA OPENBARE VERLICHTING
Groen licht
Een relatief recente ontwikkeling is de opkomst van groene verlichting. Deze
ontwikkeling is in gang gezet door de Nederlandse Aardolie Maatschappij
(NAM), nadat een NAM-ecoloog ontdekte dat met name de rode component
in witte verlichting leidde tot ontregeling van het ingebouwde kompas van
trekvogels. De NAM ontwikkelde vervolgens samen met Philips groene TL-
verlichting, en voerde hiermee in 2007 een proef uit op een boorplatform ten noorden van Ameland. De
proef bleek zeer succesvol: de groene verlichting trok 50% tot 90% minder trekvogels aan dan reguliere
verlichting van boorplatforms.
De ogen van de mens kijken 's nachts via zogenaamde 'staafjes' en overdag via 'kegeltjes'. De staafjes zijn
veel gevoeliger voor licht en hebben dus ook veel minder licht nodig om goed te kunnen zien. Met de
traditionele straatverlichting wordt het daglicht nagebootst zodat we onder de straatlamp goed kunnen zien.
Het grote nadeel is echter dat het buiten de lichtbron aardedonker is en de ogen telkens weer moeten wennen
aan het donker en dan weer aan het licht, donker etc.
Door de succesvolle proef werd enkele maanden later ook groene verlichting geplaatst op de veerkade van
Ameland en op rotondes op het eiland. Sinds dat moment wordt groene verlichting op veel meer locaties
toegepast. De gemeente Hellendoorn plaatste onlangs langs een weg in het natuurgebied Reggedal nieuwe
lichtmasten met groene verlichting, die bovendien na 21:00 uur worden gedimd. De gemeente Gemert heeft
recent groene led-verlichting geplaatst langs een fietspad om de natuur minder te verstoren. De gemeente
Olst-Wijhe plaatste bij wijze van pilot groene led-verlichting langs de weg tussen Olst en Den Nul. Deze
pilot is gestart op 25 oktober 2008, tijdens de jaarlijkse Nacht van de Nacht. Het nieuwe NS-station
Molenhoek (Limburg), wat in mei 2009 gereed moet zijn, krijgt groene verlichting om de dieren in het
nabijgelegen bos minder te storen.
In de gemeente Boarnsterhim zijn op een tweetal locaties LED verlichting geplaatst, te weten in de
uitbreidingsplannen it Swinlân te Reduzum en de Slingerbochten te Raerd. In Reduzum is de keuze gemaakt
voor de groene variant LED. De keuze voor het aanbrengen van deze groene LED units is gemaakt op basis
van uitgebreide selectie in informatie bijeenkomsten, in samenwerking met dorpsbelang Reduzum.
Kortom, groene verlichting lijkt met een snelle opmars bezig te zijn. Het Ministerie van LNV verleende in
februari 2008 zelfs de eerste vergunning waarin het gebruik van groen licht werd voorgeschreven. Het betrof
de bouw van een nieuwe kolencentrale in de Eemshaven. Er gaan zelfs al geluiden op om deze groene,
habitatvriendelijke verlichting standaard te laten worden in Natura 2000-gebieden.
Gebruik van zonne-energie
Tot enkele j aren geleden leek zonne-energie een interessante optie te zijn voor 4
openbare verlichting. Steeds meer fabrikanten brachten lichtmasten op de
markt die in hun eigen energiebehoefte konden voorzien door middel van een
zonnepaneel. Hoewel de techniek nog in de kinderschoenen stond en de
prijzen relatief hoog waren, leek er sprake te zijn van een veelbelovende
ontwikkeling. Door het wegvallen van subsidies voor zonne-energie is deze
ontwikkeling echter sterk afgeremd. Sommige fabrikanten zijn inmiddels
gestopt met het maken van lichtmasten op zonne-energie. Andere ontwikkelen
het product nog wel verder. Zo zijn er door de technische ontwikkeling van zonnecellen inmiddels armaturen
waarbij een klein zonnepaneel onzichtbaar in de bovenzijde van het armatuur is verwerkt, wat met name
vanuit esthetisch oogpunt een verbetering is. Met name in combinatie met energiezuinige lichtbronnen zoals
led biedt zonne-energie nog wel mogelijkheden.
Pagina 12
