Een andere landelijke trend is de bereidheid van inwoners om voor voorzieningen of
werk afstanden te overbruggen; de toenemende mobiliteit. Een herkenbaar gevolg
hiervan is het verdwijnen van lokale detailhandel, zoals een dorpssupermarkt. Deze
invloed op de lokale detailhandel wordt versterkt door het gemak om thuis van achter
de computer aankopen te doen.
Dorpen en gemeente kunnen hier weinig invloed op uitoefenen, maar het is wel van
belang hierop te anticiperen. Dit kan bijvoorbeeld door het bundelen van
voorzieningen. Het vervallen van voorzieningen in een dorp hoeft niet een
verslechtering van de leefbaarheid te betekenen1. Bereikbaarheid en toegankelijkheid
van voorzieningen in de omgeving zijn randvoorwaardelijk.
Uit onderzoek2 blijkt dat niet het voorzieningenniveau, maar juist de woonkwaliteit
bepalend is voor de leefbaarheid.
Frans Thissen, hoogleraar culturele geografie aan de UvA, ontmantelt een aantal mythes
rond bevolkingskrimp.
"In het denken over voorzieningen gaan veel mensen uit van het ideaalbeeld van het
autonome, lokaal gerichte dorp, waar bewoners geboren en getogen zijn, waar ze hun
dagelijkse dingen doen en zijn aangewezen op lokale voorzieningen. Terwijl zich in de
praktijk een verschuiving voordoet naar woondorpen, waar bewoners bewust gaan wonen
vanwege de prettige leefomgeving, maar niet op het dorp zijn aangewezen voor hun
sociale contacten of voorzieningen.
Niet de aanwezigheid van voorzieningen bepaalt of het in zo'n dorp prettig wonen is. Wat
wel bepalend is voor de leefbaarheid is de aanwezigheid van sociaal kapitaal. Concreet
betekent dat bewoners met grote sociale netwerken, waar mensen dingen voor elkaar
kunnen krijgen. Als je het zo bekijkt zijn voorzieningen juist het resultaat van leefbaarheid,
in plaats van een voorwaarde voor leefbaarheid."
Uit: presentatie "Wat houdt een Ikrimpenddorp leefbaar en vitaal", 27 mei 2010,
Frans Thissen Universiteit van Amsterdam
1 Bron: Themanieuwsbrief "Bevolkingskrimp", Doarpswurk mei 2010
2 Bron: Conferentie "Krimp en de gevolgen voor de voorzieningen". Netwerk
Platteland, in samenwerking met de Kopgroep Maatschappelijk Vastgoed, 27 mei 2010
Versie 27-10-2011
pagina 6
JW
