levrouw,mijne Heeren,Leden van den Raad dezer Gemeente, Het is met groote vreugde,dat ik Ij heden in deze openbare vergadering van de ge meenteraad welkom heet. Groote vreugde allereerèt,omdat het ons gegev en is,deze ver gadering te houden in de vrijheid,waarnaar we vijf jaren lang hebben gesnakt en welker waarde we zoo diep hebben leeren peilen. Vreugde ook omdat het gemeentebestuur thans uit de sfeer van de oligarchie wordt uitgehaald en weer opgeheven tot die der democratie ook al is dan de huidige raad nog slechts een op gebrekkige wijze de bevolking vertegen woordigend lichaam,Vreugde dus ook,omdat er thans weer een college bestaat,aan wie B en :f verantwoording kunnen doen van het door hen gevoerde beleid,verantwoording,welke in de jaren na 1 September 1941 geheel ontbrak,waaraan wij dikwijls groote behoefte hebben gehad en waamaarwij veelvuldig,ook vooral na de bevrijding hebben verlangd. Tenslotte groote vreugdeomdat de terugkeer van den ra- d een stap beteekent op de weg,die ons thans terugvoert van de politiestaatwelke ons jar enlang beklemde,naar de rechtsstaatde staat waarin ieder weer zijn rechten heeft en zijn rechten kan doen geld en. Het ware te hopen,dat meer algemeen werd beseft,dat wij bezig-zijn,te trachten,de rechtsstaat te herstellen,dat dus ieders rechten thans weer veilig behooren te zijn,dat dus weer ieder recht heeft op bescherming van zijn persoon,van zijn. vrijheid,dat hijdus niet maar willekeurig kan worden gearresteerd en ingesloten;dat hij niet geztraft kan worden zonder geleverd bewijs en dan alleen,uitsluitend en al^gen dorr.den Hechter.v/e hebben helaas moeten constateeren,dat de Duitsche invloed op K3r°8echi1eêeftechfvaardig- heid ±x£ nog niet verdwenen is. Ha de zooeven genoemde datum van lSeptember 1941,de dag waarop de gemeenteraad naar huis werd gezonden en de wethouders tot adviseurs van de Burgemeester werden genaakt (waaraan we ons nimmer hebben gehouden;de vergaderingen van B en ,i bleven als vanouds), •heeft zich als op zoo vele plaatsen,ook in deze gemeente een geschiedenis afgespeeld, welke ik bij deze gelegenheid gaarne zou willen memoreeren,maar die ik,hoe verleidelijk het ook zij,onvermeld moet laten,oméftt zij te veel tijd van U zou vergen.Ik wil mij daarom beperken tot een kort overzicht.-. Het bekende boek van Hermann Rauschning Die Revolution der Nihilisten,begint doelende op de tijd van het Hitlerregime«met de opmerking: deze tijd brengt ons in verleiding om een compromis te sluiten,zelfs met het onvefdragelijke,uit vrees voor het komende,dat nog erger kan zijn. Rauschning had welicht beter van;dit regime,in plaats van deze tijd kunnen spreken. Het regime immers dat in een groot deel van Eu ropa woedde,bracht er ook ons aanvankelijk telkens toe,maar een compromis te sluiten, uit vrees,dat er anders nog iets ergers zou komen. Zoo zijn we,nadfct we ons van de schok van de capitulatie eenigszins hadden hersteld en nadat we hadden begrepen,wie en hoe onze vijand was,en welke middelen hij gebruikte,begonnen met de /interhulp, met het teekenen van de z,g. Ariërverklaring,met het accepteeren van het Persoonsbewijs, met de inlevering van eenig koper enz. Zoo deden we telkens een halve stap op de weg, die de vijand ons opdrongntotdat de verzetsgeest ontwaakte,de geest,die de oogen van de menschen o pende S($die hun te vliigge stappen op deze weg temperde of voorkwam, de geest,die ons volk zijn zelfrespect en z jn fierheid heeft teruggegeven. Het zou me te ver voren,wanneer ik thans naging,hoe deze geest in onze gemeente het verzetswerk organiseerde en welke goe- de dingen door de ondergrondsche organisaties hier zijn gedaan, Ik moet volstaan,maar doe dit dan ook van g&nscher harte,met een woord van dank en erkentelijkheid te brengen aan hen,di6" hun leven en vrijheid op het spel zetten ter wille van de goede zaak en ten behoeve van hen,die door de barbaar vervolgd werden. In deze dank betrek ik natuurlijk niet degenen,die,wanneer ik een woord van Mussert mag aanhalen,op het laatste moment achèerop de wagen klommen,maar hen,die, in welk varband ook (L.G.,N.S.F.K.P., O.D., N.B.S., of eigen organisatie),niet hun eigen belang,maar dat van ons verdrukte volk hebben gezocht. Het is uittermate te betreuren,dat de illegaliteit door ons volk met grove ondank wordt beloond,dat men niet verder ziet dan de kwajongensdie in de tijd van de bevrij ding de gebraden haan uithingen en dat men niet verder ziet dan de enkele arrogante scherpslijpers,en zich niet meer herinnert die groote groep van hen,die niet passief af wachtten tot ze straks zouden worden bevrijd,maar die zelf daarbij wilden helpen,de groep van hen,die trouw en volhardend de gevaren trotseerden,dag in dag uit zorgden, dat het aantal slachtoffers van den brui/ten ;vreeden,overheerscher niet nog grooter werdwj,, Iat zou er van onze ondergedoken jongens, joden, spoorwegpersoneel en andere vluchtelingen zijn geworden, - laat men zich dat eenS indenken - wanneer deze menschen er niet waren geweest,die elke dag weer alle risico trotseerden,op hun fiets door het land trokken of achter hun bureau papieren vervalschten,stalen,wegadministreerden,die voor de distributiekaartden van de onderduikers zorgden,hun een twe.de stamkaart ver schaften,of een persoonsbewijs,geld,kleoding,schoeisel,brandstof en wat niet meer en die de Duitsche maatregelen telkens weer afbreuk wisten te doen,terwij 1 ze dikwijls speeldem met het leven van henzelf en met hun gezin.Tegenover deze menschen past toch,

Historisch Centrum Leeuwarden

Raadsverslagen Idaarderadeel 1935-1983 | 1945 | | pagina 3