2. dunkt mij,een andere houding dan die van negatief,spot of verachting. In dit verband mag ik nog even in Uw herinnering terugroepen het gevaar,waaronder in de afgeloopen jaren het werk van het verzet plaats vond.Dat gevaar is er van het begin af geweest,nam geleidelijk toe en vond hier zijn hoogtepunt in de tijd van de Duitsche bezetting in Grouw.Alleen de vermelding van dit feit zal U evenals mij terstond doen denken aan de talrijke gevangennemimgen,welke vrijwel dagelijksatfl plaats vonden. Hoe gelukkig kunnen wij ons prijzen,dat een zoo groot aantal gevengenen weer werd vrijge laten of bevrijd. Ik acht het een eer, dat Tie een hunner in ons mid^den hebben. Mevr. Halbertsma,ik mag U van deze plaats wel geluk wenschen. Ook de ambtenaren der gemeente,die gevakelijk werden weggevoerd,mochten allen terug- keeren,echter helaas op een na,de heer Bangma,hulpkeurmeester te Hoordahuizum,die,hoe wel wel bevrijd,zijn land en zijn gezin niet heeft mogen terugzien.Zijn aandeel in de strijd tegen de wreede onderdrukker is niet gering geweest. Het zal voor zijn vrouw en kinderen ongetwijfeld een troostrijke gedachte zijn,te we^rten,dat hij werd gevangen geno men,omdat hij ook werkelijk iets belangrijks had gedaan voor de Nederlandsche zaak en dat hij het nog heeft mogen beleven,dat ons land en dus ook zijn eigen omgeving bevrijd en weer veilig was.#HN> Het moet wel bitter stemmen,wanneer men dan leest,dat onder groot applaus in een ver gadering laatdunkend over het ambtenarendom gesproken wordt en dat dit ook nog in de pers moet worden opgenomen.Dergelijke uitlatingen getuigen van groote kortzichtigheid en opper vlakkigheid. Het percentage van hen,die zich kranig gedroegen in de bezettingstijd,was onder de ambtenaren grooter dan onder de burgerij //at 4»^ eme ent e—ambtenaren betreft, niet ieder toonde karakter,niet ieder was ook geschikt voor het sabotagewerk,een enkele"* heeft het volkomen laten zitten,maar toch ook onder onze ambtenaren zijn er,die zich -w-uitstekend hebben geweerd,die prachtig sabotagewerk heoben gedaan. De buitenstaander vreet dat niet steeds,kan het ook niet weten,maar ik wil niet nalaten,diegenen van de ambtenaren,die werkelijk hun plicht hebben gedaan^voor hun moed en trouw te danken. Helaas vonden nog twee medestrijders van den heer Bangma,de heeren Hijlkema en van der Pol den dofc^oifflat zij hadden gemeend hun verzetstaak getrouw te moeten vervullen. Zij hebben de bevrijding niet meer mogen beleven,maar zij hebben haar snelle nadering zeker gezien.Alle drie strijders,gevallen door de wreedheid van den onmenschelij een vij and,breng ik van deze plaats,in eerbied voor het door hen gebrachte offer,een woord van hulde en dankbaarheid. - Daarmede is heü'laas onzr doodenlijst nog niet ten einde, riet barbaarsche regime kostte nog aan zes inwoners het leven,n.l. Ort 0^^. neergeschoten bij de overval op ..artena op 1943>--jeerd /isser,ge— meente-veldwachteh,later opperwachtmeester der marechaussee te 7arga,omgekomen in een concentratiekamp in Dtivf^htwrurif Hallema,door een laffe van alle beschaving en menscheli jkheid vervreemde Duitscher neergelegd en *1. Bokma en Sinnema, overleden in Duitschland#^ éi. Hiet alleen ten tijde der Duitsche bezettingvan Grouw,ook voordien werden inge- zetenen van deze gemeente gearresteerd en weggevoerd. Zij allen mochten naar huis terug- keeren,de .en na langere,de ander na kortere tijd. lij hebben de eer,ook een van hen in ons midden te hebben en nog wel degeen,die vermoedelijk het record gevangenschap op zijn nam zal hebben .Mijnheer de Visser,ook U bij deze gelegenheid wel gelukgewenscht. Hog meerdere in deze gemeente gevallen slachtofers moet in vermelden.Buiten de ge nen, die ernsitg ongesteld uit Duitschland terugkwamendenk ik nog aan enkele joodsche landgenooten,die in deze gemeente onderdak vonden.Het warener,voor zoover mij bekend, ruim derti Jaarvan werde^n er tien,hetzij hier,hetzij elders,gevangen genomen van welk aantal hoogstwaarschijnlijk zes zijn omgekomen,terwijl een wist te ontvluchten en drie uit een concentratiekamp in Duitschland behouden zijn teruggekeerd. Ter eere van de ingezetenen dezer gemeente,die gevallen zijn,heb ik gemeend,het initi atief te moeten nemen tot het opbichten van een gedemcteeken,bij voorkeur aan te brengen in het Gemeentehuis Ik kom thans tot hetgeen meer direct verband houdt met het eigenlijke bestuur der gemeenteGroote daden zijn in het raadlooze tijdperk,zooalng het college van B. en nog in tact was,niet verricht.De grootste zorg was de zaken loopende te ho; ten,hetgeen grootendeels is gelukt.Ook na de bevrijding is het werk in de geest vaniiö make the hest of it voortgegaan. Over het daartusschen gelegen burgemeesterlooze tijdperk kan ik U uiteraard weinig mededeelen. Ik meen, dat er geluknig— weinig brokken zijn gemat ct en nationaal—socialistische overblijfselen zijn tot dusver vrijwel niet gevonden.MÊi# De grootste moeilijkheden in de bezettingstijd lagen minder op het terrein van B.en v.,als op dat van den Burgemeester,die tot een soort dictator in het klein en tegelijk

Historisch Centrum Leeuwarden

Raadsverslagen Idaarderadeel 1935-1983 | 1945 | | pagina 5