-3-
Overigens is het in dit algemene kader over de economische ontwikkeling
van Friesland van belang nog het volgende op te merken over de Nota Werken.
Naar onze mening is de Nota Werken ■/statistiécii viiet sterk onderbouwd.
Enerzijds ontbreken een aantal gegevens, terwijl anderzijds soms gebruik is
gemaakt van verouderd materiaal.
De betekenis van de landbouw voor Friesland heeft weinig nadruk gekregen in
de nota. Behalve de directe werkgelegenheid in de landbouwsector is er in onze
provincie sprake van een belangrijk relatie tussen de landbouw en de aanwezige
industrie. Een groot deel van deze industrie is direct aangewezen op de land
bouw. In de Nota Werken komt dit niet duidelijk naar voren.
De Nota Werken legt een aantal doelstellingen nogal sterke nadruk op de
landschappelijke en ecologische waarden, zender de economische belangen daar
tegen in voldoende mate af te wegen
3. De positie van Leeuwarden.
De ontwikkelingen met betrekking tot het Integraal Structuur Plan voor het
Noorden des Lands en de Verstedelijkingsnota worden niet besproken in de Nota
Werken. Hierdoor wordt er aan de positie van Friesland en met name ook aan die
van Leeuwarden in noordelijk en nationaal verband te weinig aandacht geschonken.
Naar onze mening is hier sprake van een belangrijke omissie in de nota.
Economische ontwikkelingen en ontwikkelingen net betrekking tot het voorzieningen
niveau plegen zich niets aan te trekken van provinciegrenzen. Het in ontwikkeling
zijnde Streekplan Friesland dreigt zich dan ook, onder het voorbijgaan aan de
interprovinciale invloeden en relaties, te veel te concentreren op Friesland sec.
De invloeden van buiten af zullen toch een belangrijk stempel moeten drukken op
het streekplan. De groeipoolfuncties van Groningen en Zwolle en de geplande aan
wijzing van deze beide steden als landsdelige kern op het gebied van de voor
zieningen hebben volgens de Nota Werken geen positieve effecten voor Friesland.
Verzuimd is echter te vermelden,dat er sprake zal zijn van duidelijk nadelige
effecten. Een versterking van de posities buiten Friesland in het Noorden be
tekent een verzwakking van Friesland, De positie van Leeuwarden is hierbij met
name in het geding. De stad Leeuwarden is de drager van het COROP-gebied Noord-
Friesland, welk gebied in noordelijk verband tot dusverre qua economische ac
tiviteiten het op één na belangrijkste gejóiedis .Voorts heeft Leeuwarden oen voor
zieningenniveau van de hoogste rangorde, gelijk aan dat van slechts 20 andere
steden in geheel Nederland en draagt hiermee de hele kernenstructuur van Fries
land. Een verzwakking van deze stad ten gunste van andere posities in het Moorden
en in Friesland moet worden voorkomen. Er is sprake van een duidelijke bedreiging
door zowel het predicaat groeistad,als het predicaat landsdelige kern aan deze
stad te onthouden.
Leeuwarden komt als positieve factor van betekenis niet duidelijk genoeg
naar voren. Er zijn in de nota geen specifieke doelstellingen opgenomen ter
versterking van de positie van Leeuwarden. Ten aanzien van de voorzieningen wordt
alleen opgemerkt dat er ''wellicht" meer aandacht aan Leeuwarden moet worden be
steed, terwijl er bij vestiging van grote stuwende dienstverlenende bedrijven
alleen "een voorkeur" voor Leeuwarden wordt uitgesproken. Voor het overige
wordt in het kader van het voorstel tot concentratie van bedrijvigheid de hoofd
stad op één lijn gesteld met enkele andere kernen in Friesland. Opmerkelijk is
hierbij dat aldus de nota "het tot ontwikkeling brengen van de vierstrooKswegver-
binding Lelystad-Groningon via Heerenveen en Drachten waarschijlijk wel de ont
wikkelingsmogelijkheden van de aan deze verbinding liggende kernen zal. bevor
deren" (zie pagina 200)Combineert men dit met de conclusie uit tabel IS (zie
pagina 79) dat het deelgebied Leeuwarden e.o. ten aanzien van de toename van de
beroepsbevolking tot 1987 nogal achterblijft bij de rest van de provincie, dan
moet dit tot de slotsom leiden,dat een relatieve verslechtering van de positie
van de hoofdstad ten opzichte van de andere drie concentratiekernen in de nota
niet wordt uitgesloten.
