Propsma: Heimat, Aurora, nasi en saté
22
Jelma Knol Bij oudere Leeuwarders is de zaak van de familie Propsma, De Heimat in de Bagij-
nestraat, nog steeds een begrip. Je kon er heerlijk eten, maar je kon je warme
diner ook thuis laten bezorgen. Grote afnemers waren politie en arrestanten op
het politiebureau vlak om de hoek op de Nieuwestad. Vanaf 1949 was het restau
rant bovendien de eerste Chinees in de Friese hoofdstad. Hendrik Propsma (84
jaar) blikt voor Leovardia terug op zijn werkzame leven als restaurateur en later
als cipier op het Blokhuisplein.
Het interieur van Café Restaurant De Heimat in de Bagijnestraat
De foto uit Fan Fryske Groun laat het
sfeervolle interieur zien van de Heimat,
het café-restaurant dat sinds 1930 aan
de Bagijnestraat 65 was gevestigd, op de
hoek van de Sint Anthonystraat. De jonge
vrouw in het midden is Dina Propsma.
Links en rechts van haar staan haar
vader en moeder, de oprichters van het
restaurant.
Dina's broer, Hendrik Propsma, die
zijn ouders in de zaak opvolgde, weet nog
precies hoe het zit: 'Mijn vader heeft een
aantal jaren in Duitsland gewerkt als
mijnar
beider. Toen hij terugkwam in Leeuwar
den begon hij met mijn moeder in de
Bagijnestraat een groentezaak. Na een
tijdje bezorgden ze ook diners aan huis.
Moeder kookte het eten in hele grote bak
ken en vader bracht het bij de mensen.
Voor maar 1,25 kreeg je een compleet
diner aan huis bezorgd: soep, aardappels,
vlees, groente en een nagerecht. Een uit
smijter laten brengen kon ook: voor vijftig
cent. De bezorging deden we achter op de
fiets met een zelfgemaakte dubbelwandi
ge kist op de bagagedrager, ongeveer net
zo als de pizzakoeriers van tegenwoordig.
Later gingen we met de auto.
Vanaf 1947 tot 1985 hebben we diners
geleverd aan de arrestanten op het politie
bureau aan de Nieuwestad. Direct contact
met de arrestanten hadden we uiteraard
niet. Wel kregen we soms een briefje dat
ze het eten erg lekker hadden gevonden.
Dat was het werk van mijn vrouw, Janke
Propsma-Schaafsma. Zij heeft tot 1985
diners gekookt.
Een van de opmerkelijkste dingen die ik
heb meegemaakt was een Nieuwjaarsdag,
vele jaren geleden. Het was erg roerig
geweest in Leeuwarden en er zaten maar
liefst dertig arrestanten in de cel. Of wij
maar even voor een ontbijt konden zor
gen.... Nu hadden we wel brood in de vrie
zer, maar niet genoeg. Toen ben ik met de
poltie op zoek gegaan naar een bakker die
nog brood kon leveren.'
Heimat werd Aurora
'In 1930 hebben mijn ouders de groente
zaak in de Bagijnestraat definitief in een
café-restaurant omgezet, onder de naam
Heimat. Die naam heeft mijn vader geko
zen omdat hij uit Duitsland kwam. Tegen
over het Huis van Bewaring bestond al een
zaak met de naam Ons Huis en op het Rui-
terskwartier had je Us Thus. Mijn vader
sprak door zijn werk in de Duitse mijnen
uiteraard Duits. Voor 1940 hadden we
geregeld Duitse klanten in de zaak, man
nen die nieuwe machines installeerden in
de drukkerij van het Vrije Volk. Vader had
overigens al in 1936 in de gaten dat het
met Duitsland de verkeerde kant op ging.
Hij zei altijd: 'Die Hitier wil wel van alles,
maar het komt niet goed.'
In de oorlog wilde de bezetter Duitse
officieren bij ons laten eten. Mijn ouders
voelden daar niets voor. Om die situatie te
voorkomen, hebben ze de zaak nogal ver-
