Eregalerij: Johannes Carel Meijer, 1845-1897
27
Martha Kist In deze rubriek stellen verschillende auteurs in korte geschreven portretten beken
de en minder bekende Leeuwarders uit het verleden aan u voor. Mannen en vrouwen
die mede de stad hebben gemaakt tot wat zij nu is. Uit de teksten zal blijken waarom
deze vroegere inwoners een plaatsje in deze eregalerij hebben verdiend. Het zesde
portret is gewijd aan Johannes Carel Meijer, gemeenteraadslid en wethouder.
Wie tegenwoordig over de Nieuweburen
rijdt, kan zich haast niet voorstellen hoe
deze straat er een dikke 100 jaar geleden
uit heeft gezien. Geen veredeld parkeer
terrein met wat jonge aanplant, maar een
levendige straat waar een drukbezochte
markt werd gehouden. Op nummer 128 zijn
tegenwoordig een rijwielhandel en een
zaak in witgoed gevestigd. In de tweede
helft van de 19de eeuw was het echter
een voornaam herenhuis. In 1883 werd het
door J.C. Meijer aangekocht als woning
voor zijn jonge gezin. In één van de voor
kamers op de benedenverdieping richtte
hij zijn advocatenpraktijk in. Meijer had de
woning op een openbare verkoping gekocht
van de vorige bewoner, de wijnhandelaar
Feddo Jan Haverschmidt, voor 13.301,-
wat ongeveer twee maal zijn jaarinkomen
was. Daarnaast verplichtte Haverschmidt
hem om een groot aantal goederen over
te nemen, waaronder alle gaskroonluch
ters, de buitenjalouzieën, de parasol in
de achtertuin en het kippenhok met loop.
Hiervoor moest Meijer nog eens 475,50
betalen.
Afkomst
Meijer was geen geboren Leeuwarder; op
29 november 1845 kwam hij in Oldeboorn
ter wereld als oudste zoon van Evert Meij
er, toen nog kandidaat notaris, en Janke
Murks Bottema. Sociaal gezien behoorde
de familie Meijer tot de hogere burgerij.
Ze waren doopsgezind. Vader Evert Meijer
was jurist geworden in het voetspoor van
twee van zijn ooms, waarvan één, inr.
Ulbe Arend Evertsz, tot de oprichters van
het Fries Genootschap had behoord. Al op
vrij jonge leeftijd werd hij gemeenteraads
lid en later wethouder van Utingeradeel.
In 1883 werd het herenhuis Nieuweburen
128 door Johannes Carel Meijer aangekocht
als woning voor zijn jonge gezin. In de jaren
vijftig vond de Leeuwarder Muziekschool er
onderdak
Hij kreeg een standplaats als notaris op
Ameland en later in Holwerd, waarheen
hij met zijn gezin verhuisde. Zoon Johan
nes Carel volgde de familietraditie. In
1869 promoveerde hij te Leiden in de rech
ten. Daarna werd hij leraar in de staats
wetenschappen aan de Hogere Burger
school te Sneek, waar hij zich tevens als
advocaat en later als procureur vestigde.
Waarschijnlijk werd de keuze voor Sneek
bepaald door zijn familieconnecties in die
stad. In de kringen van de hogere burgerij
vond hij zijn echtgenote; in 1875 trouwde
hij te Sneek met Gerritje Bleeker, een
doopsgezinde koopmansdochter.
Maatschappelijke betrokkenheid
Toen de rechtbank te Sneek in 1877 opge
heven werd, besloot Meijer zijn advocaten
praktijk over te brengen naar de Friese
hoofdstad. In Sneek was hij vanaf 1874
rechter-plaatsvervanger geweest en in
1880 werd hij opnieuw tot rechter-plaats
vervanger benoemd bij de rechtbank te
Leeuwarden. Daar kwam zijn kantoor tot
grote bloei en verwierf hij zich een belang
rijke plaats in het maatschappelijk leven.
Meijer was een harde werker die zich nut
tig wilde maken. Zijn interesse beperkte
zich niet alleen tot de juridische sfeer. Vrij
snel nadat hij zich in Leeuwarden had
gevestigd, werd hij lid van de Maatschap
pij tot Nut van 't Algemeen. Een jaar later
werd hij tot lid benoemd in het bestuur
van de afdeling Leeuwarden van de Ver
eniging voor Volksonderwijs (opgericht in
1871). In 1881 werd hij voorzitter van deze
vereniging, welke functie hij tot zijn over
lijden zou bekleden. De Vereniging voor
Volksonderwijs stelde zich vooral ten doel
het schoolbezoek te bevorderen door het
'schoolverzuim ernstig te bestrijden'. Daar
toe bezochten de bestuursleden ouders van
kinderen die blijkens de presentielijsten
geregeld niet naar school gingen. Meijer
en zijn medebestuurders kwamen tot de
conclusie dat dit schoolverzuim in vele
gevallen werd veroorzaakt door 'stoffelijke
LA» it