Moordenaar Jut overleed in Leeuwarder gevangenis
19
Ellen Schat Hendrik Jacobus Jut zou een lang vergeten negentiende-eeuwse moordenaar zijn,
ware het niet dat zijn naam nog steeds verbonden is met een kermisattractie: de
Kop van Jut. Jut werd in 1876 in Den Haag tot levenslange tuchthuisstraf veroor
deeld voor de moord op twee vrouwen en stierf twee jaar later in de Leeuwarder
strafgevangenis.
De dubbele roofmoord die in Den Haag was
gepleegd hield heel Nederland in 1872 en
de jaren daarna in haar greep. Twee vrou
wen, de rijke weduwe Van der Kouwen en
haar dienstbode Heleentje Beelo, waren
met dolksteken om het leven gebracht. Pas
twee etmalen na de moord vond de politie
de vrouwen en werd duidelijk dat voor tien
duizenden guldens aan juwelen en effecten
waren verdwenen.
In het hele land werden liedjes gezon
gen over de gruwelijke daad en de kran
ten stonden vol met speculaties. Ook de
Leeuwarder Courant hield haar lezers uit
gebreid op de hoogte van de nieuwste ont
wikkelingen. Verschillende verdachten wer
den gearresteerd, zoals ene De Jong, die
tien maanden onschuldig zat opgesloten
en probeerde zichzelf op te hangen. Op de
werkelijke moordenaar, Hendrik Jacobus
Jut, berustte vooralsnog geen enkele ver
denking. Hij kende de slachtoffers goed en
was waarschijnlijk ook op de begrafenissen
aanwezig. Jut was vaak bij de weduwe Van
der Kouwen thuis geweest, omdat hij een
relatie had met haar tijdelijke dienstmeid,
Christina Goedvolk. Heleentje Beelo volgde
Christina als dienstmeid op.
Hendrik Jacobus Jut, geboren in 1851
in Amsterdam, was de zoon van Maria
Geertruida Jut en een onbekende vader.
Op zestienjarige leeftijd ging hij als vrij
willige kannonier in dienst bij de artille
rie, maar na twee jaar werd hij 'wegens
een zwak lichaamsgestel' afgekeurd. Jut
werkte daarna als kelner in verschillende
hotels in Den Haag en Rotterdam. In een
van deze logementen ontmoette hij Chris
tina Goedvolk. Zij was enkele jaren ouder
en had twee kinderen gekregen, waarvan
één al snel na de geboorte was overleden.
Hendrik Jacobus Jut
Het andere kind (van een militair die naar
Indië was vertrokken) werd waarschijn
lijk voor het grootste deel opgevoed door
Christina's ouders.
Geen geld om te trouwen
Toen Christina zwanger raakte van Jut,
wilde hij haar trouwen. Zijn kind moest,
in tegenstelling tot hemzelf, een wettige
vader hebben. De schande en pesterijen
die hij zelf had ondergaan wilde hij zijn
zoon of dochter besparen. Het probleem
was echter dat zij geen geld hadden voor
een bruiloft, een woning en de opvoeding
van een kind.
Christina Goedvolk
De hopeloze situatie waarin Jut en Chris
tina zich bevonden werd nog eens extra
benadrukt door de rijkdom van de ex-werk-
geefster van Christina, weduwe Van der
Kouwen. Het kapitaal van de weduwe was
duidelijk zichtbaar: ze was zo onverstandig
haar vermogens aan iedereen te tonen en
vond het niet nodig effecten en dergelijke
bij een bank onder te brengen. Jut en Chris
tina konden het verschil in rijkdom niet ver
kroppen en er begon een luguber plan vorm
te krijgen. In de nacht van 13 december
1872 sloegen zij toe. In hoeverre Christina
een rol van betekenis in het drama speelde
is altijd onduidelijk gebleven.
