Nieuws van monumentenzorg
32
Orgel Waalse Kerk
Onlangs is het gerestaureerde orgel, dat
de Engelse koningsdochter Anna van
Hannover in 1740 aan de Waalse Kerk
heeft geschonken, weer in gebruik geno
men, nadat het jarenlang had gezwegen.
In feite markeert het orgelherstel de
afsluiting van de kerkrestauratie die in
de jaren '80 is begonnen. Het toeval wil
dat de Waalse Kerk nu weer beschikbaar
is voor hervormde diensten, juist op een
moment dat de Jacobijnerkerk vanwege
de werkzaamheden aan de gestucte bin
nenmuren voor een tijd gesloten moet
worden.
Naauw en Brol
Het herstel van de kademuren van het
Naauw kan binnenkort afgerond worden
met de plaatsing van nieuwe, glazen deu
ren in de keldertoegangen en het aan
brengen van verlichting in de grachtgan
gen onder de straat. Op de Brol zal een
kunstwerk komen te staan in het kader
van de herinrichting van de binnenstad.
Het kunstwerk, waarvoor de schetsop-
dracht in de loop van dit jaar wordt uit-
Restauratiewerkzaamheden aan het pand
Gouverneursplein 35, 6 mei 2002
geschreven, krijgt als thema de historie
van dit middeleeuwse handelsdeel van de
binnenstad. Mogelijk gaan ook de Naauw-
kelders een rol spelen bij de verbeelding
van deze thematiek.
Woonhuisrestauraties
In de stad worden momenteel met subsidie
enkele opvallende woonhuisrestauraties
uitgevoerd. Aan de Tuinen staan op num
mer 37 en 37a twee monumentale panden
die met uiterste zorg hersteld worden voor
een winkelfunctie op de begane grond en
een zeer ruim appartement op de verdie
pingen. Niet ver daar vandaan wordt de
verminkte trapgevel van Voorstreek 12
weer voorzien van de bovenste treden
en een pinakel. Dit gebeurt eveneens
als onderdeel van een totale restauratie
en verbouwing met een aardige woning
boven een winkelruimte als resultaat. Bij
Kelders 15 en het erachter staande pand
aan de Poststraat is het herstel van de
buitenkant al gereed. De voorgevel aan
de Kelders is bovendien voorzien van een
opvallende laat-19de-eeuwse kleurstel
ling.
Gouverneursplein
Tot slot Gouverneursplein 35, waarvan
het metselwerk onlangs is blootgelegd
door de pleisterlaag te verwijderen. Som
mige Leeuwarders hoopten vergeefs dat
het kaal zou blijven - inmiddels is de gevel
opnieuw gepleisterd. Allereerst kwam er
zeer eenvoudig metselwerk onder van
daan, zonder een spoor van architecto
nische versiering, met alleen een strek-
kenlaag boven de vensteropeningen. Ik
vermoed daarom dat de gevel omstreeks
1800 is opgetrokken met de bedoeling om
de baksteen aan het zicht te onttrekken.
Bovendien is de huid van die baksteen,
door het eenmaal te pleisteren, zo ver
weerd en beschadigd geraakt, dat regen
en vorst er veel te gemakkelijk vat op zou
den hebben gekregen, met desastreuze
gevolgen binnen enkele jaren. Het pand
krijgt wel een nieuwe kleurstelling ter
vervanging van het saaie, wittige grijs dat
er jarenlang op gezeten heeft en ook de
gevelsteen met een ooievaar wordt opge
frist.
Kleur in de binnenstad
Het actieve kleurbeleid van Monumen
tenzorg voor historische panden binnen
de stadsgrachten heeft recentelijk enkele
zeer in het oog springende resultaten
opgeleverd. Een paar maanden geleden
zijn de panden van voorheen de Likkepot
op de hoek van de Nieuwestad en de Sint
Jacobsstraat, waarvan enkele rijksmonu
ment zijn, fris geschilderd. Hierbij is het
individuele karakter van de panden ver
sterkt, onder meer door de gepleisterde
gevels aan de Sint Jacobsstraat elk een
eigen kleur te geven. De eigenaar heeft
meteen het unieke 18de-eeuwse houten
gevelbord met schenkkan laten polychro
meren. Binnenkort nemen schilders ook
het winkelhuis Sint Jacobsstraat 5 onder
handen, waarvoor de eigenares eveneens
een kleuradvies gevraagd heeft. Daarmee
zal dan de hele gevelrij tot aan het Maria
Annastraatje, een van de meest fraaie en
monumentale woonhuiswanden van de
stad, in historisch verantwoorde kleur
stellingen geverfd zijn.
Een ingrijpender verandering van
het stadsbeeld heeft aan de Nieuwestad
plaatsgehad. Nieuwestad 49 (discotheek
Fire), het grootste woonhuis van Leeu
warden dat in 1806-1810 is gebouwd door
de toentertijd rijkste man van Friesland,
Pieter Cats, is in de kleur gezet, nadat
alle houtwerk jarenlang kleurloos wit was
geweest. Alvorens dat te doen is er kleur-
onderzoek uitgevoerd op de Empire kroon
lijst en de kozijnen; de nieuwe kleurstel
ling is nagenoeg de oorspronkelijke uit de
vroege negentiende eeuw. Het uit dezelfde
periode daterende huurpand Nieuwestad
51 komt ook nog aan de beurt.
Leo van der Laan.
