19
PK 11 li If
K&.ïn. l'LLL-
3. r"1.'ui 3lj Duj Ju-it ni| JV.v^h.
■y, JtorelJJ{JiutaLfc- Jdfpbr.
ïi. i u-l ik. ii-s ii i Var: i m IYekjIe.-l.ii.
4 h'i if 11l tuj /Jiilv. Ililail? |fir All.
5. IIIJIUI K'..-JI:I. V-JI AIIVÏ^'.T
1'WEiELIL. DLLL,
■j. rALlïSfli^i. I..-j|' Vl ■clii I ML
d DmJliLr.
T. ilir lianij-al sc. n £mi'.
■i. 'J jI jjcIi: Tklif "bii iVurka1.. fftr Nairni
H. *T=^^|k>i'r Y*»lim mui
Sll I -.F Ijil.nhJIbn IIJ^I'. tiOcitt.
Lil MA.
Ml III.I-: 0(fKI.
11. Eli Ti jblï. iü lit. -aa-fti, TmiIj-u ui jWjihLr.
II, Laf. j.yjL*" :ïir tofm Gtiv.
|L jiuuiiir Ji Filliiif iriy,
Li. L*jL- J rf T11_ i i'r_ 'rf'j ri.'/ lf iujli Li: frwèibr.
tli y :iih-kjbl. tar Minna.Antrnml.
VlKHIlE riFEL.
10 Lr.» Ul êCil lltulk 4jlüldLr. - r.L J-r.-L'.jlfT.
1V. Oil.Ifi. .Irn m |lrL., I ,1/itr\rr.
IJ. LI iuuHii r ju Lei i1.11 LJ.nu flluj-
Jriii r>rr-ji; L'-:I11
H'J. Cii-leiiI ai: IMi IrwlLiw,
lhJ. ZLïl till iIji in f-rlaiL^'
ii ht UiXi'c utmrrfnihf l.-i Yr. t. i. WlfcLKS lj- anlap sün -i' Jhim jbjf, o.:i'tuë b1 iu1.
Dit programma-biljet uit 1856 geeft een aardige indruk van zowel de inrichting als het
geboden programma van deze Frascati
zeer getrouw is nagebootst. In de rots
spleet op den achtergrond zit diepte, ter
wijl het mos op de stenen en de bomen in
de omgeving het tafereel nog natuurlijker
maken. Overigens is de helverlichte zaal
aan de wanden met spiegels en dennebo-
men bedekt en maakt ze met de tuin weer
een geheel. De muziek werd verzorgd door
het gezelschap van de familie Dreschler,
afkomstig uit het Duitse Halle, waarvan
de leider een uitstekend solo-violist bleek
te zijn, die ook enkele eigen composities
speelde. Het succes was zo groot dat dit
gezelschap het volgende jaar terugkeerde,
toen de zaal helemaal in de sfeer van het
zuidelijk Italië was ingericht. In de jaren
die volgden veranderde het uiterlijk van
de zaal elke keer van karakter en werden
park- en boslandschappen afgewisseld
met Oosterse pracht, Chinese elemen
ten of Zuid-Europese panorama's. Steeds
vaker werd bij deze decoratie's gebruik
gemaakt van geschilderde onderdelen en
achtergronden, die vaak zo goed waren
uitgevoerd, dat men op enige afstand het
echte en het nagebootste moeilijk kon
onderscheiden.
Door het regelmatig engageren van
nieuwe muziekgezelschappen konden de
bezoekers ondermeer kennismaken met
een artiestengroep, geleid door de komiek
Martens, die 'op zich zeiven reeds bijna
voldoende zou zijn om telkens een talrijk
publiek in deze zalen te doen samen zijn.'
Het gehele gezelschap telde trouwens
veertien medewerkers.
Steeds meer een gewone
Soiree Musicale
Vanaf het begin van de jaren zestig maak
te de gewone orkestmuziek uit de beginpe
riode van de 'Frascati' steeds vaker plaats
voor een bont programma van solo-stuk
ken, lichtvoetige, gezongen voordrachten,
komische samenspraken en koddige scè
nes. De voorstellingen waren nu ook iede
re avond verschillend, zodat het publiek
soms meerdere avonden terugkeerde. Zo
werd de 'Frascati' niet langer alleen het
rustpunt na een kermisbezoek, maar bood
het een volledige Soiree Musicale zoals
die inmiddels ook in andere gelegenhe
den als De Hof van Holland in de Sint
Jacobsstraat, het Friesch Koffïjhuis op
de Wirdumerdijk of de Sociëteit Amicitia
werden uitgevoerd. Ook die zaken waren
soms fraai versierd, maar boden niet de
mogelijkheid om rond te wandelen. Het
publiek kwam er vooral om de voorstel
ling te bekijken en kon tijdens de korte
pauzes in de benedenzaal consumpties
krijgen. De belangstelling voor deze soi
rees musicales, die ook meestal om half
tien begonnen en tot ver na twaalf uur
duurden, nam elk jaar toe. Door de afwis
seling in de voordrachten, die in toepas
selijk kostuum werden gezongen, vloog
de avond om en hadden deze bezoekers
na afloop geen behoefte om nog enige tijd
verpozing in een 'Frascati' te zoeken.
In 1867 presenteerde Van der Wielen tij
dens de kermisperiode opnieuw zijn jaar
lijkse 'Frascati', nadat het jaar daarvoor
de kermis in verband met de cholera was
afgelast. Deze keer was het gezelschap
van de befaamde solo-violist Sino aange
trokken. Zowel de fluitist als de bespeler
van het seraphine-orgel voldeden goed,
evenals de soubrettes Amelia, Caroline
en Gretchen, die met liedjes als Oh Lotte
en Der Orgeldreher veel succes hadden.
Van de drie komieken werd vooral de heer
Roberto, die elke avond enige keren als
negerdanser en -zanger optrad, uitbundig
toegejuicht. Toch vonden sommige bezoe
kers dat de inrichting van de zaal met
bomen en struiken het soms lastig maakte
om alles goed te kunnen volgen. Ondanks
dit zo succesvolle optreden van het gezel
schap van Sino en zijn minstreel-artiest
kwam er een einde aan deze nieuwe tra
ditie van de 'Frascati'. Voortaan kon het
publiek zich alleen nog amuseren bij een
Soiree Musicale of een Grand Spectacle
Concert Varié. Een enkel keer werd nog
eens een 'Frascati' ingericht, alleen ter
gelegenheid van een speciale gebeurtenis,
zoals de advertentie uit februari 1877 laat
zien, maar eigenlijk was het begrip toen
al in de vergetelheid geraakt.
LeOVdLC^LA. It
