La» it 29 MOL, HANS, PAUL NOOMEN EN ANDE REN, Kadastrale en prekadastrale atlas fan Ljouwerteradiel. Ljouwert 2002 (bronnenuit gave met inleiding; bevat ook gegevens over het zgn.'SudertrimdieD. Onder invloed in Leeuwarden. Wie is wie. Leeuwarden 2002 (in kleine oplage uitgege ven werkstuk van 4e jaars studenten Com merciële Economie van de Noordelijke Hoge school Leeuwarden). MOUS, HUUB EN ANDEREN, 15 jaar gale rie Goutum. Goutum 2002. KARSTKAREL, PETER EN ANDEREN, Margaretha de Heer (circa 1600-circa 1665). Dé Friese kunstenares van de zeventiende eeuw. Leeuwarden/Ljouwert 2002. GRIJPSTRA, SIEP, DICK VAN DER HEIJDE EN HENK ZIJLSTRA, Huizum in oude ansichten deel 2. Zaltbommel 2002. JELSMA, GJALT (einred.), Tusken Potmarge en Jokse V. Bydragen ta de Skiednis fan it Sudertrimdiel. Wurdum 2002. RUNIA-ALGRA, HETTY, In den aap gelo geerd: brieven aan Hendrik Algra geschre ven vanuit gijzelaarskamp Beekvliet Sint Michielsgestel 1942 -1943. Leeuwarden 2002. MADIOL, JAN ROELF, Brieven en briefkaar ten, geschreven door de onderwijzer Jan Roels Madiol (1855-1913) - die wegens vermeende tuberculose een kuur deed in Davos - aan zijn gezin in Leeuwarden, 1912-1913. Leeuwarden 2002. NIJBOER, HARM (red.), Tot berging van allerleije goederen. Pakhuizen in Leeuwarden. Leeuwarden 2002 (verschenen ter gelegen heid van de Open Monumentendag). KUIPER, JACOB ROELOF, Een revolutie ont rafeld: politiek in Friesland 1795-1798, Fra- neker, 2002, proefschrift BROERSMA, MARCEL, Journalistiek van de herensociëteit. De Leeuwarder Courant en de stad, 1879-1940. In: Tijdschrift voor Media geschiedenis 4 (2001), nr. 2, p. 69-89 BROERSMA, MARCEL, Beschaafde vooruit gang: de wereld van de Leeuwarder Courant 1752-2002, Leeuwarder, 2002, proefschrift WOUDSTRA, JOHANNES, Siderius: de fami lie en het handschrift, Engelum/Heerenveen, 2002 BORGGREFE, REINER, Hans Vredeman de Vries und die Renaissance im Norden, Mun- chen, Hirmer Verlag, 2002 PLOEG-POSTHUMUS, MINKE VAN DER, Intocht van Willem Frederik en Albertine Agnes in 1652 in Leeuwarden, Leeuwarden, 2002, doctoraalscriptie ENDEN, C. VAN DER, Genealogie van Cals- beek tot Kalfsbeek, Eindhoven, 2002 BERG, PIETER VAN DER, Onbekommerd: herinneringen aan de Leeuwarder Baljéestraat in de jaren 1950-1960, Leeuwarden, 2002 DALSTRA, J., Klassiekers met klassiekers: 100 jaar L.K.C. Sonnenborgh, Leeuwarden, L.KC. Sonnenborgh, 2002 HEIDE, GERARD VAN DER, Genealogie familie "van der Heide": 10 generaties, Nieuw- lande, 2002 WESTENBRINK, PETER, Janke Westen brink: E 201, Utrecht, 2002 FRIESWIJK, JOHAN, De Vrije Fries: genoot schapscultuur in Friesland, Leeuwarden, FNG/Fryske Akademy, 2002 BERSMA, RENE P., Titia: the first western woman in Japan, Amsterdam, Hotei Publi shing, 2002 FUHRING, PETER, De wereld is een turn: Hans Vredeman de vries en de tuinkunst van de Renaissance, Gent/Amsterdam, Ludion, 2002 RYNJA, LISKE F., Grafschriften van de R.K begraafplaats te Wytgaard, gemeente Leeuwar den, Leeuwarden, 11R, 2002 CALSBEEK, JAN, Trije generaasjes Calsbeek: tunkers op Snakkerburen 1883-1994, Ljou wert, 2003 CALSBEEK, JAN, Wa wennen der tusken "20" en "50" ek alweer op Snakkerburenen hoe??? in oersjoch, Ljouwert, 2003, (bijlage bij "Trije generaasjes Calsbeek") Tiete Bergsma in Japan Als service aan onze lezers publiceren wij een lijst van boeken en publicaties over de geschiedenis van Leeuwarden. Als extraatje schenken wij steeds aan één boek wat meer aandacht. Dit keer is dat het dramatische verhaal over Titia Berg sma, de eerste westerse vrouw in Japan. Het is geschreven door René Bersma, een Canadese diplomaat, getrouwd met een Japanse vrouw en ook nog eens een verre nazaat van Titia. Tiete, zoals haar roepnaam luidde, was februari 1786 in Leeuwarden geboren. Haar ouders waren Ennius Bergsma en Bartha Schultz. Er waren nog twee doch ters, Sytske en Catharine. Het gezin woon de op stand op de Nieuwestad, in het huis waarin nu café Montmartre is gevestigd. Ennius Bergsma was lid van de rechterlij ke macht in Leeuwarden. In verband met een rechtzaak verscheen in 1804 Jan Cock Blomhoff in het leven van de familie Berg sma. Hij vroeg om de hand van Tiete, maar haar ouders vonden haar nog te jong. Tien jaar later ontmoetten zij elkaar weer in Den Haag, waar het gezin Bergsma inmid dels woonde. Niets stond een huwelijk meer in de weg. Het begin van een droe vige toekomst. In 1816 begonnen Jan en Titia aan hun reis naar Japan met hun pas geboren zoontje en Petronella, min/kinder meisje. Jan Cock Blomhoff was benoemd tot directeur van de Nederlandse handels vestiging op het Japanse Deshima. Het gezin zette augustus 1817 voet op Japanse bodem. En daarmee begon de ellende. De Japanners stonden niet toe dat de Neder landers gezinsleden meenamen. Titia en zoontje kregen bevel weer te vertrekken. Na drie maanden op Deshima moest Titia met haar zoontje haar man verlaten. Zij stierf 1821 in Den Haag in het huis van haar ouders. Haar man heeft zij nooit meer teruggezien. Haar korte verblijf op Deshima heeft haar -achteraf- beroemd gemaakt. Zij leeft voort in tekeningen van bekende Japanse kunstenaars. In twee eeuwen waren er geen westerse vrouwen in Japan geweest. Titia was in 1817 een bezienswaardigheid en een dankbaar onderwerp voor schilders. Soms duiken er in Nagasaki nog wel eens antieke poppen op, gemaakt naar het beeld van Tiete Bergsma uit Leeuwarden. Rmé F. Ben,ma Omslag van het boek Titia. The First Western Woman in Japan van René P. Bersma

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2003 | | pagina 31