Olde Nije
30
Jan te Nijehove
Een goede vriend vertelde me al weer jaren
geleden: 'kijk daar in de Grote Kerkstraat
29, daar heb ik heel veel uren doorge
bracht, het voelde goed te werken aan een
artikel temidden van papieren stemmen
uit het verleden van Leeuwarden'. Zelfben
ik er vaak langs gelopen me verbazend
over de landelijke uitstraling van gelakt
hout en blinden. De uitstraling is voor
naam van de vlakte tussen houtwallen,
niet stads. En dat pleintje voor de fiet
sen is om te zoenen. Binnen: die donkere
groene en nog donkerder zwarte tegels in
het trappenhuis. Ik wierp hier ooit een blik
in de archieven van de bewoners van mijn
eigen huis. Tijdens een open dag ontdekte
ik de gemakkelijke verbinding naar de
gebouwen aan de Doelestraat.
Het gebouw uit 1933, ontworpen door
Ir. D.F Wouda is bedoeld om bibliotheek
te zijn. Om precies te zijn: de Buma
Bibliotheek.
Nu zetelt hier het Historisch Centrum
van Leeuwarden. Het klimaat voldoet
niet meer voor het archief dus gaat het
HCL verhuizen. Ach, de werkers zouden
bezwaren kunnen hebben, maar zij zijn
maar tijdelijk en maken het elders ook
gezellig, schat ik zo. Het archief zal voor
altijd zijn en dat moet optimaal bewaard
worden. Het zal ook groeien. Het eist een
perfecte ruimte en de aanpassing zal hier
wel te kostbaar zijn.
Ik stapte weer eens even naar binnen
en ik betrapte mezelf op een ernstige
vorm van conservatisme. Ik bedacht nu
dat dit gebouw weer een bibliotheek moet
worden. Ik zag opeens teveel bezwaren
tegen het verbouwen van een in mijn ogen
(betrekkelijk) jong monument. Maar wat
voor een bibliotheek met leeszalen moet
het dan worden?
Er is in Leeuwarden (Friesland) al een
aantal keren een liedjesfestival van min
derheidstalen georganiseerd. Er is hier
een Europeesk Buro foar Lytse Talen,
Nederlanske Kommisje. We hebben hier
een uitstekende Fryske Akademy, die ook
met taal bezig is. Op gebied van theater
in het Frysk staan we ons mensje.
Uitgevers en dichters te over voor zo'n
klein taalgebied. Friesland heeft met
andere woorden een aardige infrastruc
tuur voor de taal die een stimulans kan
zijn voor andere kleine talen. De Fryske
Akademy heeft een ingang aan de Doe
lestraat en daarmee een gemakkelijke
verbinding met Grote Kerkstraat 29. Wat
zou het nou aardig zijn als Leeuwarden
(lees eventueel Friesland) een Universi
teit voor Minderheidstalen zou ontwik
kelen en dat wat ooit een bibliotheek was
daarvoor de bibliotheek kan zijn. Uit
alle hoeken van de wereld: taaiexpeditie
Ljouwert!
