14
Na het afronden van zijn studie vindt
hij een baan op de Gerardus Majellaschool
in Steenwijkerwold. Maar zijn geliefde
geboortestad blijft aan hem trekken. Dat
blijft de rest van zijn leven zo. Daarover
gaat ook het volgende gedicht uit 1985.
Eventsjes naar Liwadden weerom
dij
in gien tieden
siên te hewwen
en dan
na de werpster hoek
inees dien fetrouwde herkenningspuntsjes
mienekus oldehove bonnefaas
te ontwaren
in dien al mar groater
en eigentiedser wuddende
skyline
liwwadden
op su'n stuut
wil un dankbaar kien
awwesere
omdat ut noades kieke mut
hoe 't met dij
sien moeke is
Na twee jaar gaat Van Bergens wens
terug te keren naar Leeuwarden in ver
vulling. Hij kan aan de slag op de school
waar hij zelf leerling was geweest, de
Bonifatiusschool. Daarna volgen nog twee
jaren aan de Thomasschool.
In die tijd pakt hij ook een oude hobby
weer op: toneelspelen.
Van Bergen speelt mee in het jaarlijkse
sprookje voor leerlingen van de scholen in
de stad. Dat is nog in de oude Harmonie.
Die wordt in 1991 afgebroken.
Van Bergen trouwt in 1959 en trekt
samen met zijn vrouw Geesje in een gloed
nieuw flatje aan de Julianalaan. Met uit
zicht over de weilanden in die tijd!
Op de Julianalaan wordt hun eerste kind
geboren, Amanda. Het gezin verlaat
Leeuwarden niet lang nadat Van Bergen
een nieuwe baan vindt als leraar Engels
en Duits aan de Katholieke Ambachts
school in Wolvega. De familie betrekt een
huis aan de Sportlaan in Wolvega. Daar
wordt in 1965 hun tweede dochter gebo
ren, Karola. In 1969 komt er een zoon,
Frans. Ze wonen dan inmiddels aan de
Rembrandtstraat. In 1975, tenslotte, ver
huizen ze naar de J.H. Kruisstraat in
Heerenveen. Daar blijft Van Bergen de
rest van zijn leven wonen. Johan van Ber
gen overlijdt op zondag 27 februari 2000,
op 65 jarige leeftijd.
Zevenhonderd gedichten
Johan van Bergen laat zo'n zeven
honderd!gedichten na. Een flink deel
daarvan is Nederlands en een deel is
geschreven in het Liwadders. Vooral in
de gedichten over zijn jeugd, of ander
melancholiek getint werk grijpt de
dichter vaak terug op zijn moedertaal.
Het is altijd de taal gebleven waarin
hij zijn gevoelens het best kon uiten.
Hij heeft (bijna) al zijn werk verzameld
in zeven 'cahiers'; gebonden schriften
waarin hij al zijn gedichten met de hand
heeft uitgeschreven, vaak compleet met
krantenartikelen of andere zaken die
destijds aanleiding waren voor het des
betreffende gedicht. De cahiers bieden
een goed overzicht van zijn gehele oeuvre:
van vrij rijm tot strakke schema's, van
grappig tot gevoelig, van haiku tot sonnet
en van Nederlands tot Liwadders.
Van Bergen deed vanaf de jaren tachtig
vaak mee aan dichtwedstrijden, onder
andere die van de maandelijkse poëzie
bijlage van de Leeuwarder Courant, de
Lyrische Courant. Later was hij een
graag geziene gast op diverse poëzie-
bijeenkomsten. Zijn werk is veel gebruikt
in gelegenheidsuitgaven, zoals het boek
Leeuwarden 700 en de uitgaven Leeuwar
den Beeld van een Stad en Oud Leeuwar
den, om nooit te vergeten. Ook stond hij
jaarlijks in de Fryske Skriuwerskalinder.
Er zijn twee dichtbundels van Johan
van Bergen uitgegeven. De bundel
Het derde weten is in 1995 uitgegeven
door het Linde College in Wolvega, ter ge
legenheid van het eerste lustrum van
de school en het afscheid van Johan
van Bergen als docent. De bundel bevat
louter Nederlandstalige gedichten. In
2001 verscheen de bundel Froeger leit
inne foddesak, uitgegeven door uitgeverij
Perio. In de bundel staan 48 Liwadder
gedichten.
Eens te meer bleek toen dat de poëzie
van Van Bergen een hoop Leeuwarders
aanspreekt. De totale oplage was in een
mum van tijd uitverkocht. Binnen een
paar dagen was er in geen enkele boek
handel nog een exemplaar te krijgen!
Zowel de uitgever als de familie Van
Bergen zijn nadien nog vaak gebeld over
de dichtbundel. En er verschenen oproe
pen in de Leeuwarder Courant met vra
gen of iemand het boekwerkje nog te koop
had. Tot een herdruk is het echter nooit
gekomen. Misschien komt het er nog eens
van. Temeer daar er nog prachtig werk
van Van Bergen op de plank ligt!
Wie meer wil weten over het leven en
werk van de dichter Johan van Bergen
kan contact opnemen met zijn zoon.
Frans: frans@geenwoordfrans.nl
De pas aangelegde Julianalaan gezien naar het oosten. De foto is genomen in 1960 1961
vanuit het appartement Julianalaan 68 waar mijn vader en moeder destijds woonden.
Zij hebben daar gewoond tot 1963. Er staan zoveel mensen langs de weg omdat koning
in Juliana langskwam Collectie Frans van Bergen
Leovac3tA.lt
