19
Koningin Wilhelmina onthult door middel van het trekken aan een koord het standbeeld
van haar illustere voorvader Stadhouder Willem Lodewijk van Nassau ofwel Us Heit.
Rechts van haar prins-gemaal Hendrik
zou verlopen. 'Trouwens bij het vorige
koninklijke bezoek heeft men gezien, hoe
ordelijk en rustig het Friesche volk is. Het
was een voorbeeldige houding, die werd
ingenomen door tienduizenden, die in
onze stad waren saamgestroomd. Zoo zal
het volk ook nu zijn, daarvan zijn wij over
tuigd.' Leeuwarder Courant, 12 septem
ber 1906).
Wacht u voor zakkenrollers
Commissaris Brok van politie had een
twaalftal punten opgesteld, waar het
publiek op moest letten. Daar stond onder
andere in: 'Wacht u voor zakkenrollers,
draagt zo weinig mogelijk sieraden en
kostbaarheden, houdt steeds rechts, loopt
niet met den stoet mede, weest voorzichtig
aan den waterkant, het afsteken van
klein vuurwerk is verboden, ter voorko
ming van ongelukken is het verboden in
de volksmenigte met reclameborden of
hinderlijke voorwerpen te loopen.'
Tussen alle berichten door stond in
dezelfde Leeuwarder Courant, dat vrijdag
14 september, dus een dag vóór de onthul
ling van Us Heit, het door Jurres geschil
derde portret van koningin Wilhelmina
klaar zou zijn en dat dit dan opgehangen
zou worden in de raadszaal van het stad
huis. Het was aangeboden door het
bestuur van het Sint Anthony Gasthuis.
Op 18 september stond in de krant dat
vijfduizend mensen van de gelegenheid
gebruik hadden gemaakt om het portret
te bewonderen.
Op zaterdag 15 september was het dan
eindelijk zover. Toen Wilhelmina met de
trein aankwam, moest de koets, met het
linkerportier voor, klaar staan voor het
station. De commissaris van de koningin
had de koningin al van het station te Wol-
vega afgehaald. In het Leeuwarder sta
tion stond de dochter van burgemeester
A.E. Zimmerman klaar met een "bouquet
bloemen' voor de koningin. Een dochter
van het raadslid Tromp mocht een boeket
aanbieden aan Hare Majesteit de konin
gin-moeder.
Het gevolg was groot: de koningin had
elf mensen mee, waaronder de twee Frie
se kamerheren. Emma had vier personen
mee en prins Hendrik slechts één, zijn
adjudant.
Het eerste rijtuig was voor Hare Majes
teit en de prins, daarna volgden vijf rijtui
gen met de hofhouding, daarna één voor
de commissaris van politie, toen één voor
de burgemeester en ter afsluiting één voor
de commissaris van de koningin.
Om 12.08 uur arriveerde de trein, om
12.15 uur was het 'afrijden van het sta
tion' en moest er in draf worden gereden.
De koningin zag er volgens de Leeuwarder
Courant goed uit. Zij was gekleed in een
lichte japon van changeant beige stof en
met een witte hoed met groene veer.
Emma was in donkerpaars en prins
Hendrik droeg het admiraalsuniform.
Metaalheldere stem
De volgende route werd afgelegd: Sta
tionsplein, Sophialaan, Prins Hendrik
straat, Wilhelminaplein, langs de voorzij
de van het Paleis van Justitie,
Ruiterskwartier, Groot Schavernek, Wes-
terpijp, Nieuwestad (NZ), Duco Martena-
pijp, Nieuwestad (ZZ), Tontjepijp en zo
naar de Sint Jacobstraat en tenslotte arri
veerde men op het Hofplein voor het
Paleis. Dat moest in een kwartier, want
om 12.30 uur was het gezelschap in het
Paleis om er het déjeuner te gebruiken.
Om 14.00 uur moest dat afgelopen zijn.
In het Hof werd het bestuur van de Ver
eniging voor het Vreemdelingen Verkeer
(VVV) aan de vorstinnen voorgesteld. Dat
was oorspronkelijk met het plan voor het
standbeeld gekomen. Ook werd in het Hof
het bestuur van het Friesch Genootschap
voorgesteld. Daarna begaf het gezelschap
zich naar buiten. Recht tegenover het Hof,
tegen de westzijde van het stadhuis, stond
een tribune opgesteld, het paviljoen
genaamd, compleet met baldakijn voor
het koninklijk gezelschap. Eerst kregen
de koningin en de koningin-moeder weer
een "bouquet', dit keer van een dochtertje
van de heer S.A.J. Prins en van het zoon
tje van Jhr H.O. Baerdt van Sminia, leden
van het bestuur voor het Vreemdelingen
verkeer.
Om 14.15 uur heette de voorzitter van
de VW het gezelschap welkom en vervol
gens hield de Nassaukenner en voormalig
predikant van Leeuwarden Dr. L. Wage
naar een feestrede. Dat was één grote lof
rede op Willem Lodewijk, vader des vader
lands. Wagenaar haalde zelfs de Friese
dichter dr. Eeltsje Halbersma aan en
citeerde een gedicht in het Fries. Natuur
lijk ontkwam ook Wilhelmina er zelf niet
aan om mee geëerd te worden in de roem
rijke daden van Willem Lodewijk, als één
lange lijn van opoffering voor het 'veree-
nigd Nederland.'
Bij deze toespraak zouden we nu wel
enige kanttekeningen plaatsen, maar
