22
in musea naar kachels uit die periode
hebben niets opgeleverd wat een link naar
Faber en Zeilinga zou kunnen zijn. Lieu
we Faber senior was van 1832 en zal op
zijn oude dag wel hand- en spandiensten
hebben verricht bij zijn zoon in de fabriek.
Hij kwam uit een geslacht van smeden en
zijn kennis kwam wel van pas. Hij stierf
in 1912.
Liquidatie en doorstart
Hoe de zaken liepen is niet precies
bekend. Wel dat de firma in november
1906 ontbonden is. In de akte van liquida
tie staat dat de naam Faber en Zeilinga
niet meer gebruikt mocht worden. Hierna
is Lieuwe Faber voor eigen rekening door
gegaan en Jacob Zeilinga ging verder met
de vernikkei-inrichting.
De contacten bleven, ook al omdat de
beide heren zwagers waren. Er is een
andere, hier niet afgebeelde foto van het
personeel. Ongeveer 46 werknemers, als
mede Lieuwe Faber en Jacob Zeilinga,
staan op de foto die gemaakt is voor het
gebouw op de Emmakade noordzijde. De
beide heren met strohoed, links Faber en
rechts daarvan Zeilinga. Het gebouw
stond aan de westkant van de later geres
taureerde woningen. In dit gebouw was
vermoedelijk de vernikkei-inrichting
ondergebracht. Dit stond ook op de gevel.
Ik vermoed dat de mensen op de foto het
gezamenlijk personeel waren van de beide
ondernemingen, ook al omdat Lieuwe
Faber naast Zeilinga staat.
De panden aan de Emmakade noordzij
de hebben altijd de nummers 153,155 en
157 gehad. Op 153 woonde Zeilinga, op
155 Faber senior en op nummer 157 Faber
junior. Vroeger zat in de gevel een gedenk
steen waarop stond, dat de eerste steen
gelegd was door Remt Zeilinga, de oudste
zoon van Jacob Zeilinga. Een andere zoon,
Teunis, was later directeur van het grond
bedrijf van de gemeente Leeuwarden.
Op 4 februari 1899 krijgen Faber en Zei
linga vergunning voor een kachelfabriek
met twee moffelovens en op 9 maart 1901
vergunning voor de uitbreiding van de sme
derij en het plaatsen van een gasmotor van
6 PK aan de Emmakade 171, dus enkele
huizen verder naar het oosten. Zou daar een
deel van de kachelfabriek hebben gestaan?
Of zijn de panden later omgenummerd?
In december van dat jaar wordt een ver
gunning verleend voor het plaatsen van
een gasmotor aan de Emmakade nummer
169 en een bouwtekening uit 1905 ver
meldt de uitbreiding van de panden 153,
155 en 157 met een magazijn en een twee
de moffeloven.
Van noordzijde naar zuidzijde
Mijn grootvader Lieuwe Faber trouwde op
9 oktober 1901 met Geertje Haaksma,
dochter van de conciërge/bode van het
gemeentehuis van Leeuwarderadeel en
hij verhuisde naar de Willem Lodewijk-
straat 89.
Na de opheffing van de firma in 1906 is
hij misschien nog enige jaren doorgegaan,
maar ook is er een mogelijkheid dat hij na
1906 chef werd bij Hartelust Ijzerhandel.
De verbouwingstekeningen uit 1914 van
de panden Emmakade 153-157 staan op
naam van Hartelust Ijzerhandel. Verder
speurwerk zal misschien uitsluitsel
geven. In oktober 1912 vindt de verkoop
plaats van 'burgerhuizinge, werkplaatsen
en toebehoren aan de Emmakade NZ'
voor de koopsom van 9383 gulden (door
Hartelust?).
In februari 1915 krijgt mijn opa de
beschikking over een bouwterrein in erf
pacht aan de Emmakade zuidzijde, groot
3 are en 81 centiare, pal ten westen van
de zuivelfabriek. Hij bouwt daar een
fabriekshal met op de gevel: FABER en
ZEILINGA Kachels en Haarden. Een
vreemde toestand, rekening houdend met
de clausule in de akte van liquidatie. We
zaten inmiddels midden in de eerste
wereldoorlog en de aanvoer van staal zal
wel heel wat problemen hebben opgele
verd. Natuurlijk kampten de toeleverings
bedrijven hier ook mee. Bekend is uit
familieverhalen dat de kwaliteit van het
staal en de toegeleverde producten van
slechte kwaliteit was.
In november 1917 vindt de onderteke
ning plaats van de verkoopakte van de
gebouwen op de Emmakade zuidzijde ten
bedrage van 18600 gulden aan een combi
natie van beheerders (directeuren) van
enige zuivelfabrieken met het doel daar
een stremselfabriek te bouwen. Het
waren de heren Eeuwe Piersma uit Gie-
kerk, Hette Bakker uit Wommels, Klaas
Visser uit Luinjeberd, Harmen Jongsma
uit Scharnegoutum en Klaas Terpstra uit
Akkrum, samen het bestuur vormend van
de Coöperatieve Stremsel en Kleurselfa-
briek CSK, gevestigd te Leeuwarden.
Het personeel van kachelfabriek Faber Zeilinga in het begin van de vorige eeuw, met
geheel links Jacob Zeilinga en geheel rechts zoon en vader Lieuwe Faber junior en
senior
