26
wanneer ze klein van formaat zijn.' Het
daar geëxposeerde 'Rietlanden' karakteri
seerde hij als 'met sfeer van het waterland
en Haagsche School-stemming.' Op een
groot doek, een gezicht op Stiens, had hij
kritiek. Volgens Kools, had dit 'met een
grootere kwast geschilderd moeten wor
den, het valt nu te veel uiteen in kleine
partijtjes.' Desalniettemin verkocht hij dit
schilderij voor 250,-.
Ruime commissie
In een deels bewaard gebleven kasboek
uit 1942 of '43 blijkt dat de kunsthandel,
in dit geval Bart de Boer, 25% commis
sie opstreek. In dat jaar verkocht Van der
Meulen, alleen al tussen 28 mei en 5 juni,
6 schilderijen aan de Boer voor 775,-,
terwijl hij zijn verdienste tot juni dat jaar
al becijferde op 3842,50. Hij schilderde
dus naar de algemene smaak. Zijn vroe
gere werken waren bijna impressionis
tisch te noemen en geschilderd met een
veel lossere toets. Misschien was het zo'n
schilderijtje dat Kools in 1942 voor ogen
had toen hij zijn expositie bij De Boer
beoordeelde met: 'We zagen elders een
doek waar meer vaart in zat, meer van
den maker, zoo u wilt, en daar moet het,
menen wij, naar toe.'
Tijdens en na de oorlog verdienden
de Friese kunstschilders, schilderend in
de traditie van de Haagse School, een
behoorlijke boterham. Veel van de schil
derijen van Van der Meulen en zijn col
lega's die bij kunsthandel De Boer hingen,
werden gedurende de bezetting ook door
Duitsers gekocht. Die kwamen ook wel bij
hem thuis, waar hij overigens een bloed
hekel aan had. Hij wist dat in de buurt
onderduikers zaten. Tijdens deze bezoe
ken kwam het acteertalent van Tjerkje
goed van pas. Bij een inval op zoek naar
werkweigeraars kon ze de Duitsers aflei
den van de schilder en zijn zoon, die ach
ter een schot in het atelier verborgen
waren. Zij wees op alle kunst in de kamer
en op worsten die achter in een oude kus-
senkast hingen: 'die sind zrnn malen und
dann zrnn fressen.' Dat vonden ze prach
tig en ze vertrokken weer.
Door een expositie in Groningen kwam
zijn werk ook onder de aandacht van
Hermann Johannes Conring, 'der Beauf-
tragte des Reichskommissars für die Pro-
vinz Groningen.' Op een dag kwam deze
plotseling met auto en chauffeur voorzien
van standaard met hakenkruis, voorrij
den. Een gewapende oppasser bleef voor
de deur staan. Hoewel hij fel antinazi
was, kon hij een verkoop aan Conring
moeilijk weigeren. Er werden later bij
de kruidenier op de hoek dan ook vraag
tekens gezet bij dit hoge Duitse bezoek,
maar op zijn vraag of de kruidenier ook
de verkoop van kaas aan Duitsers durfde
te weigeren, moest hij hem gelijk geven.
George van der Meulen was autodidact
en hij gaf in en na de oorlog ook af en
toe schilderles en adviezen aan jongere
kunstschilders. Daaronder was Wolfgang
Philip, een jonge Duitser. Deze maakte
tijdens de oorlog graag spotprenten over
Adolf Hitler.
Na 1945 kreeg hij ontzettend veel
opdrachten. Zelfs zoveel dat hij het idee
had aan de lopende band te staan, wat
hem erg tegen stond. De geleverde kwa
liteit leed hier vaak onder. Veel van zijn
schilderijen zijn met emigranten naar het
buitenland gegaan. Eén schilderij met
een gezicht op de Oldehove, een onder
werp dat hij ontzettend veel heeft geschil
derd, kwam in Egypte terecht. Het werd
gekocht door een Egyptische prinses. Deze
gaf via haar ambassade opdracht aan het
Oudheidkundig Museum in Leiden om uit
te zoeken in welke stad deze scheve toren
wel moest staan. Na lang zoeken kwam
men er in Leiden achter dat dit een stads
gezicht in Leeuwarden moest zijn.
Wars van publiciteit
Van der Meulen werd een veelgevraagde
schilder voor exposities en tentoonstellin
gen. Behalve de genoemde, exposeerde hij
onder andere in 1946 bij Stichting Oud
heidkamer Ameland, samen met Bauke
van der Sloot, Johannes Elzinga en Piet
Hein van Asperen. De prijzen van zijn
werken zaten op hetzelfde niveau als
van Van der Sloot. Ook exposeerde hij in
1946 bij Vroom en Dreesmann tijdens de
Landbouwtentoonstelling in Leeuwarden
en in 1948 in het stadhuis van Bolsward
tijdens de grote zomertentoonstelling. In
1949 werd hij gevraagd te exposeren op
de driedubbele tentoonstelling in Maas
tricht, Leeuwarden en Grou, georgani
seerd door It Boun fan Fryske Keunstners
en de Friese Kunstkring, samenwerkend
in het Kunstcentrum Prinsetün. Of hij
hieraan nog heeft meegewerkt is mij niet
bekend.
)r,-.
- f V 1 -« k ij Pi t-
>2 W i
'V
«s -- I. v W
-- -r - -
4 -.■yf
1&&--
r
tff^iSrBl"rTriP
iasjf IrifoiHirtW1
w
"t:-
Een door Van der Meulen getekend gezicht op het Vliet Collectie Jorna
La» it
