Willem Cornelis de Groot (1853-1939):
een veelzijdig architect
14
Marloes Eskens en Tom Sandijck In de Hollanderwijk staat een monumentaal kunstwerk van Walter Baas, 'een
hommage aan W.C. de Groot'. Op de muur die zijn werk stilistisch citeert, is een
tekststeen aangebracht die verwijst naar een website (www.wcdegroot.nl). Voor
deze site, waar leven en werk van de Leeuwarder architect ontsloten worden, is
veel onderzoek gedaan, dat mede mogelijk werd gemaakt door woningcorporatie
Nieuw Wonen Friesland. Het onderzoek leverde, naast een fors aantal 'nieuwe' wer
ken van De Groot, ook veel gegevens over zijn levensloop op.
Willem Cornelis de Groot wordt op 6 okto
ber 1853 geboren in Hollum op Ameland
als zoon van Cornelis Dirks de Groot en
Gelske Willems de Boer. Hij groeit op met
vijf zussen in een doopsgezind gezin waar
de vader als kapitein op de grote vaart de
kost verdient. In 1866 verlaat De Groot
zijn geboortehuis aan de Westerlaan 17 en
vertrekt naar Zaandam. Hier verblijft hij
ruim vijf jaar om het timmermansvak
onder de knie te krijgen. Hij woont in bij
familie Leeuwerink aan de Kerkstraat.
Vader Leeuwerink is niet alleen koster en
doodgraver, maar óók timmerman van
beroep en maakt vermoedelijk zelf de lijk
kisten. Het is aannemelijk dat De Groot
Da OjHtrewiselrendfl herklit, dut d,™
^Iluïr Vt', C, js GILOOT 5 til.ïtis Jretii-
tert alhier en Jjedert onrtürtnliuiden.e jureu tjj
Wijlill Luian Eohtflen-DDi, den TÏMr j. Duinu
werJoifiambetfc telast mei du afdoening
vaji zaken van bouwkundigen aard, da nr
wyEan imren Echtgsnpot ue^ckten, lUEtier-
SOi"fc itan letoglifübtaikr. 7JLsh dien Opiigte
tul öenöaiDdun us Cl ROOT It wenden hfai
veraar sk APChUjectin jiljmts teui wjjlira
laren "GebtgetiwG belecfit oanberekDdfl.
LeeuwardenII April 1Ö8I.
M- L. m BOBfl,
Wed, J.Denii,
Haar Banleiding ran liet boïtiijtaande
jüialii de OnderigeteekfL.de bekend, dat
bij iieh te Leeuwarden als Arohilact Iieelr
geveatigd en beretlt blcLl beleefde; jjli nat).
WwHBlJiflta: Adter Houn, no. 2h.
w. a. oa anooT.
Annonce in de Leeuwarder Courant van
12 april 1881: De Groot vestigt zich als
architect en 'beveelt zich beleefdelijk aan'
Archief Leeuwarder Courant
bij hem in de leer is geweest. Na deze leer
periode vestigt de jonge timmerman zich
in 1871 in Leeuwarden.
Omdat hij de enige zoon is van de fami
lie, hoeft De Groot niet in militaire dienst.
Dit stelt hem in staat om verder te leren
na zijn timmermansopleiding. In Leeu
warden treedt de achttienjarige in dienst
bij architect Jacob Douma. Douma heeft
uiteenlopende bouwwerken in Friesland
tot stand gebracht, waaronder een reeks
volkswoningen aan het Oldegalileën in
Leeuwarden voor de Vereniging Eigen
Brood Bovenal. Zijn eerste Leeuwarder
jaren woont De Groot in bij gezinnen in
onder andere de Doelestraat en Grote
Kerkstraat. Ook verblijft hij een korte
periode op het schip van timmerman
Hendrik Hotzes Hoekstra. Na de opgedane
praktijkervaring bij Douma mag De Groot
zich in 1877 bouwkundige noemen.
Achter de Hoven
Op 31 oktober 1877 treedt De Groot in het
huwelijk met de Nederlands Hervormde
kleermakersdochter Rika van der Kam.
Het echtpaar vindt woonruimte in Leeu
warden aan Achter de Hoven. Twee en
een half jaar later is Rika zwanger van
hun eerste en enige kind, maar dat wordt
dood geboren. De Groot is intussen werk
zaam als bouwkundig opzichter. Na her
haaldelijk te zijn verhuisd van de ene
naar de andere bovenwoning aan Achter
de Hoven, wonen ze tot aan het begin van
de jaren-1910 op verschillende adressen
in de binnenstad. Vanaf 1889 kan De
Groot het zich permitteren om een dienst
bode aan te nemen voor de nodige huis
houdelijke werkzaamheden. Omstreeks
1912 betrekt het echtpaar het door De
Groot zelf ontworpen woonhuis aan de
Emmakade 43. De architect heeft er op de
begane grond - naast een ruime kamer en
suite - de beschikking over een tekenka
mer, een kantoor en een uitgebreide
bibliotheek. Tot zijn dood zal hij op dit
adres blijven wonen en werken, ook nadat
zijn vrouw in 1921 op 71-jarige leeftijd
overlijdt.
Een bouwkundige met ambities
Als bouwkundige timmert De Groot al
vroeg aan de weg. Hij is 26 jaar wanneer
hij voor het eerst lessen in 'bouwkundig
teekenen en aanverwante vakken' aan-
Willem Cornelis de Groot aan het begin
van zijn loopbaan als productief archi
tect, circa 1880 Archief Hollanderwijk
Leova.'c^LA.It
