r 4 LcovolF^£A.!€ 28 stede'. De locatie ervan wordt niet nader aangeduid, maar het pand in de Grote Hoogstraat kan niet bedoeld zijn. Dat zou immers nog de hele zestiende eeuw als raadhuis dienst blijven doen. De stadshis- toricus heeft geworsteld met de vraag waar dat 'stadts oldt raethuijs' gezocht zou moeten worden. Aanvankelijk, in zijn Geschiedkundige beschrijving van Leeu warden, situeert Eekhoff het aan het Raadhuisplein. Hij stelt het dan gelijk aan de huizen die de koper van 'stadts oldt raethuijs', Alijdt Arents, in 1535 aan Auck Peters verkoopt en die de fysieke grondslag zouden vormen voor het Old Burger Weeshuis aan de westkant van het plein. Later, in zijn Inventaris van het archief der stad Leeuwarden, lokaliseert Eekhoff het echter op de hoek van het Naauw en de Grote Hoogstraat. Hij stelt het dan gelijk aan het zogenaamde Heen- tiamahuis. Beide locaties zijn echter aan toonbaar onjuist. Hoewel de situering van een ouder raad huis aan het huidige Raadhuisplein voor stelbaar is, lijkt het onwaarschijnlijk dat Auck Peters het 'stadts oldt raethuijs' ver werft. Alijdt Arents verkoopt namelijk twee nieuwe huizen op het Raadhuis plein. Zij had voor het voormalige raad huis 800 goudguldens betaald, een zeer hoog bedrag voor een huis in de vroege zestiende eeuw. Het is onwaarschijnlijk dat ze binnen zes jaar zo'n duur pand afbreekt en vervangt door twee nieuwe huizen. Bovendien ruilt ze deze huizen in voor een huis in Hoek onder bijbetaling van 550 goudguldens. Als het hier al om het voormalige raadhuis zou gaan, zou het huis in Hoek een welhaast astronomische waarde vertegenwoordigd moeten hebben. Bovendien wordt Alijdts zoon, Pie ter Arents, mogelijk als haar vertegenwoordi ger, in 1534 en 1542 aangeslagen voor het bezit van het 'olt raethuijs'. Die belasting betreft panden in het Keimpema-espel. 'Stadts oldt raethuijs' kan daarom niet gesitueerd worden aan het Raadhuisplein en evenmin op de hoek van het Naauw en de Grote Hoogstraat, want beide locaties behoorden tot het Minnema-espel. Bij de Brol Het 'olt raethuijs' moet dus gezocht worden in het Keimpema-espel, het gebied ten oos ten en zuiden van het water van de Voor streek vanaf de Amelandspijp, dat van het Naauw en dat van de Nieuwestad tot aan de Lange Pijp. De ligging ervan wordt in 1541 iets specifieker aangegeven, als Allar- dus, pastoor in Britsum, een 'nedergeval- len huis' verkoopt 'achter het oude Raad huis bij de Brol'. Het moet dus oostelijk of zuidelijk van dat brugplein liggen. Nu wordt Alijdt Arents in de directe omgeving van de Brol weliswaar een aan tal malen als eigenaar van onroerend goed vermeld, maar in geen van die geval len wordt aangegeven dat het om het voormalige raadhuis gaat. Zo is ze in 1544 de oostelijke belender van een pand aan de zuidzijde van het Naauw en verkoopt ze in 1550, kort voor haar dood, nog een stedepacht uit haar 'hoeck- ofte hornhuijs bij den Brollbrugge'. Pas vijftig jaar later duikt de naam liet oude Raadhuis' voor het eerst weer op in de akte die Mensonides al noemde. Maar nu kan het pand dat ermee werd bedoeld exact gelokaliseerd worden. Op 22 januari 1597 verkoopt Aarnd Hardenberch name lijk 'seeckere huijsinghe c.a. bij de Brol, het oude Raadhuijs genaampt, hebbende Hans Snitgers huijsinghe ten zuijden, den huijsinghe bij Wilcko Martens bewoond ten westen ende voorz. Brol ten oosten'. /ill fV «Él tr* l«r Vufh 'Vt' t vtt - -L- 1 -J W-O J j4 t" H-..> 1 Ut Item in anno 1529 heeft die stadt by consent vanden volle raedt ende gemeente geswo- ren darthienn tot nuth ende profyt om te grauen stadts cingel daer groetlickx van noe- den was, verkofft stadts oldt raethus ende steede ende heeft gecofft Alydt Arents voer die somme van 800 golden guldens, facit tot guldens current 1.120 guldens current

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2008 | | pagina 30