ORANIE-VEREENIBINBIN BUURTFEESTEN ENZ, 12 Albert Bakker in de rol van Teun de Nachtwacht. De tekening werk gemaakt door de Leeuwarder kunstschilder Joh. Elzinga, die als bewonderaar van Bakker ook lid was van het comité Collectie A. Toornstra dat trekt niet. Het geeft niets als ik je al een vergunning geef. Als je dat stuk dat in Amsterdam gaat, Dreyfus, eens opvoerde.' 'Maar dat was ik juist van plan mijnheer de burgemeester', antwoordde ik, 'het stuk is juist ingestudeerd en de kostuums zijn al besteld.' Ik zocht materiaal over het Dreyfusproces en nog dezelfde avond zei ik tegen het personeel: 'nu jongens, breek jullie de tent maar af, ik doe niet mee, ik moet een stuk over Dreyfus schrijven.' De volgende morgen had ik het eerste bedrijf af en de anderen waren ook gauw klaar.' Het stuk werd een succes en vooral bij de apotheose van de onschuldig veroordeel de joodse kapitein Alfred Dreyfus op het beruchte Duivelseiland leverde langduri ge toejuichingen op met name voor Albert Bakker, die zelf de hoofdrol speelde. Ook de vrolijke vaudeville die hij schreef rond de stunt van de werkloze Duitse schoenmaker Voigt als de Kapitein van Köpenick, was gebaseerd op de actualiteit en werd regelmatig opgevoerd. Leeuwarden als thuisbasis De concurrentie, onder meer door de toe nemende populariteit van de revuegezel schappen en het nieuwe fenomeen van de filmvoorstellingen, zorgde er voor dat er hard moest worden gewerkt. Zo werden in het voorjaar de kermissen in het hele land afgereisd, waarbij soms zelfs Bergen op Zoom enige maanden als uitvalsbasis diende en een enkele maal tot in het Bel gische Oostende werd opgetreden. Tijdens de herfst- en wintermaanden vormden de noordelijke provincies het werkterrein en was Leeuwarden gewoonlijk de thuisha ven. Dan werd er vaak 's morgens gere peteerd of ingestudeerd en trok het gezel schap 's middags, meestal per omnibus, de provincie in waar soms in de verste uithoeken werd gespeeld. Vanaf 1901 vormden de voorstellingen in de Stadsschouwburg bijna een vaste traditie, waar telkens een enthousiast publiek weer genoot van Mottige Janus, De Twee Wezen en De Voddenraper van Parijs. Natuurlijk ontbrak ook het beken de Op Hoop van Zegen niet, dat op 29 november 1903 al zijn honderdzesentach- tigste opvoering bij het gezelschap van Albert Bakker beleefde. De volksschrijver Justus van Maurik leverde met Teun de Nachtwacht een ander dramatisch succes stuk, dat zich in een Amsterdamse achter buurt afspeelde. Soms waren er op zaterdagmiddag in de Stadsschouwburg speciale kindervoor stellingen en werd naast Het ondeugen de Kostschoolmeisje ook Sneeuwwitje of Roodkapje en later zelfs de bekende avon turen van Bruintje Beer opgevoerd. Albert Bakker had al sinds een aan tal jaren de leiding van het Hollandsch Tooneel overgenomen, maar zijn inmid dels 82-jarige moeder bleef als actrice steeds een belangrijke en populaire kracht op het toneel, zoals duidelijk bleek tijdens een ereavond die in maart 1913 voor haar in de Stadsschouwburg was georganiseerd. Trouwens, van het vijfen twintig leden tellende gezelschap waren er slechts twee die niet deel uitmaakten van de familie. Tijdens de Eerste Wereldoorlog brak een moeilijke tijd aan, toen enkele leden van het gezelschap voor de militaire dienst werden opgeroepen en de tent door het leger in beslag werd genomen om als voorlopig onderdak voor de gemobiliseer de soldaten te dienen. Als compensatie mocht tegen een aardige vergoeding in diverse legerplaatsen voor de militairen worden opgetreden. Toen de familie Bak ker in de herfst van 1916 in Leeuwarden terugkeerde was de oude Stadsschouw burg met zijn gebrekkige verwarming, ondeugdelijke ventilatie, tochtige plekken en smalle gangetjes en trappen, veranderd in een biljartzaal. De grote elektrisch ver lichte en moderne schouwburgtent werd nu in de Schrans achter het gemeente huis van Leeuwarderadeel opgezet, maar helaas moest de openingsvoorstelling van Moederzegen met een bescheiden rol voor mevrouw Bakker-Stips wegens stormach tige wind worden uitgesteld. In het voorjaar had het gezin Bakker zich definitief in Leeuwarden gevestigd en werd in de Kleine Hoogstraat 16 een atelier voor de verhuur van kostuums, pruiken, baarden en tal van andere toneelbenodigdheden gevestigd. Onder tussen gingen de voorstellingen - nu in de Concertzaal Rodenhuis (de huidige Zalen Schaaf) - en het rondtrekken met KLEtNt ttOOfiSm 18 - LEEUWARDEN Levirinoier vtui alle Ver- neigingen in Stmt en Uitd EENlflST APBES VOW FRIESLAND Levert costume* voor: TooneelvodVsteHtngen - Opera's Operettes - Revues - Kin der- Operettes - Historische en Al le ger iiehe optochten - Nationale Kleederdrachten - Gelegenheids- costuumi voor Trouw en Rouw kruiken - Baarden - Schminken Toon eel decors en Ra quia Laten Billijke ookdit!» GrlgPneete ceituenl Naast zijn toneelwerk genoot Albert Bak ker grote bekendheid als verhuurder van kostuums voor allerlei gelegenheden, zoals deze advertentie uit 1936 laat zien Collectie A. Toornstra

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2009 | | pagina 14