24
Feestmaaltijd ter gelegenheid van het 125-jarig jubileum van het Leesgezelschap Themis
in hotel De Nieuwe Doelen.
Onder anderen: Mr. C. Beekhuis sr., Mr. C.W. Stheeman, Mr. M.E. Hepkema, Mr. C.
Beekhuis jr., Mr. J. Vis, Mr. A. Stoop, Mr. Kortenbouten van der Sluis, Mr. F.C. Stoop,
Mr. Beekhuis sr., Mr. Heijmeijer, Mr. van Gilse, Mr. J. Hoogland, Mr. K. Dorama, Mr.
Dorhout, Mr. Westerling, Mr. ten Have, Mr. D.H. Okma, Mr. Tj. Taconis, Mr. Wedeven,
Mr. Koning
aan archiefstukken in nevelen gehuld.
Slechts via verwijzingen in de latere eigen
wetten die de interne orde regelen, weten
wij de naam en de oprichtingsdatum 26
december 1809. Ergens tussen het weg
stervende licht van het voormalige Hof
van Friesland en de glorende dageraad
van de vernieuwde Friese justitie hebben
enkele juristen bij de rechterlijke macht in
Leeuwarden het initiatief genomen tot de
oprichting van Themis. Dit leesgezelschap
van notabele juristen is gezagsgetrouw en
accepteert de politieke situatie als een fait
accompli. De interne gang van zaken wijkt
weinig af van het notabele leesgezelschap
Amici et Veritas. Men komt beurtelings
bij een van de leden thuis bijeen, er zijn
wetten die de interne orde regelen, een
boetesysteem om de interne kas te spek
ken en ongeveer een twaalftal leden dat
uit de rechterlijke macht komt. Het geza
menlijk aanschaffen van boeken maakte
zowel bij Amici et Veritas als bij Themis
de weg vrij voor periodieke ontmoetingen
van de werkzame leden die thuis onge
dwongen met elkaar van gedachten kun
nen wisselen over zowel juridische als
politieke zaken. Het selecte gezelschap
kiest zijn leden met zorg uit en pas in
latere jaren zullen juristen van diverse
pluimage elkaar binnen Themis onder
ling vinden. Nog in 1842 is er sprake van
de oprichting van een regtsgeleerd lees
gezelschap dat eveneens onder de naam
Themis door het leven gaat. Dit is ech
ter een initiatief van advocaten die zich
via een pleitgenootschap verder willen
bekwamen in de juridische vaardigheden.
Intussen verloopt de vervanging van
de oude lokale rechtsinstellingen door
het optuigen van nieuwe rechtsorganen
moeizaam. Op de 20e van de herfstmaand
(november) 1809 laat Lodewijk Napo
leon noodgedwongen een missive uitgaan
waarin de organisatie van de rechterlijke
macht en de invoering van de nieuwe
manier van procederen volgens het Wet
boek Napoleon tijdelijk wordt opgedragen
aan de bestaande wettelijke instellingen
en justitiefunctionarissen. Het is duidelijk
dat de vervanging van de oude rechtsor
ganen en de benoeming van nieuwe func
tionarissen geen sinecure is. In Friesland
wordt procureur generaal Pieter Wierds-
ma belast met de benoemingen.
De invloedrijke procureur generaal
Pieter Wierdsma
Al op jonge leeftijd wordt Pieter Wierds
ma bestemd voor een maatschappelijke
carrière. Zijn rechtsgeleerde vader Petrus
Wierdsma fungeert als notaris, werkt mee
aan de uitgave van oude Friese wetten en
helpt als lid van de codificatiecommissie
1798 bij het ontwerpen van een burgerlijk
en strafwetboek voor de Bataafse repu
bliek. Het gezin Wierdsma woont aan de
Voorstraat in Leeuwarden (tegenwoordig
de Voorstreek 75 - momenteel de winkel
Reza tapijten). Pieter Wierdsma studeert
in Franeker rechten aan de universiteit en
vestigt zich in 1796 als advocaat in Leeu
warden. In album amicorum dat de tijd
overleeft, staan vooral bijdragen van stu
diegenoten. Maar het boekje sluit af met
eenkleinebijdrage van Johannes Casparus
Bergsma uit 1797, voor de Franse tijd een
invloedrijk man en samen met de doops
gezinde koopman Pieter Cats en diens
broer Epeus Cats voorzittende leden van
de vrijmetselaarsloge De Friesche Trouw.
Na het huwelijk van Pieter Wierdsma
met Elizabeth Wichers, dochter van de
Groningse jurist dr. Cornelis Wichers,
vestigt het paar zich nabij de ouderlijke
woning in het schuin achterliggende pand.
Nu de extreme revolutionairen steeds
meer op de achtergrond raken grijpt het
de notabele burgerij zijn kans. De Leeu
warder crème de la crème ontmoet elkaar
in maatschappelijke functies, bijvoorbeeld
als voogd van het Nieuwe Stadsweeshuis
aan het Jacobijnerkerkhof. Wierdsma
vervult die functie van 1804-1806, voor
een deel samen met Epeus Cats (1805-
1808). Pieter Wierdsma wordt in juli
1806 benoemd tot procureur-generaal bij
het Hof van Friesland en in mei 1807 als
assessor in het provinciale bestuur. Vanuit
die functies fungeert hij als voorzitter van
