6
De familie Douw
Een van de meest vooraanstaande fami
lies langs de Hudson was in de 17e eeuw
de familie Douw. Aan ondere andere de
Hudson-Mohawk Genealogical and Fami
ly Memoirs (1911) van Cuyler Reynolds
ontleen ik, dat de stamvader waar het
hier om gaat, Jan Douw was. In bedoelde
documenten wordt er van uitgegaan, dat
Jan Douw 'omstreeks 1590' in Leeuwar
den moet zijn geboren. Omdat in 1590 nog
geen geboortes werden bijgehouden kon
den we dat in Friese archieven niet beves
tigd krijgen. Wel vonden we een brief
van de toenmalige gemeentearchivaris,
Rinske Visser, die naar aanleiding van
een verzoek om informatie in 1921 aan
nazaten terugschreef: 'From 1600-1642
there are not less than seven persons
of the name of Jan Douwes (Douw) who
have contracted marriage; it is impossible
therefore to say who of them may have
been your ancestor.' Waarschijnlijk is Jan
Douw elders in Friesland geboren en later
naar Leeuwarden verhuisd en verwijzen
Amerikaanse bronnen om die reden naar
deze stad als plaats van herkomst van de
familie Douw.
De zoon van Jan Douw bij wie we stil
zullen staan, is Volkert Jansen Douw. Hij
kwam al in 1638 naar de kolonie Rensse-
laerwijck, het latere Beverwijck respectie
velijk Albany. Hij was als Mennoniet om
religieuze redenen geëmigreerd samen
met een groep pioniers waarvan hij in
elk geval in 1638 een prominent lid was.
Hij breidde zijn bezittingen aan land snel
uit.
Met de Mohawk indianen (van deze
stam komt onze uitdrukking 'de laatste
der mohikanen') deed Douw goede zaken,
waaronder aankoop van land. Het perceel
waar zijn brouwerij op stond strekte zich
vele honderden meters uit naar de Hud
son. Hij richtte een nieuw kerkgebouw
op, omdat de in 1642 naast Fort Oranje
gebouwde kerk te klein werd. Een aardig
detail in dit verband is, dat Dirk Vellenga
(zoon van Jacob Vellenga) in zijn boek
Het boek Rinnering (1994) verwijst naar
de gekleurde vakjes in de kerkramen van
Albany waarin wordt verwezen 'naar de
familiewapens van de Schermerhorns, de
Douws, de Schuylers, de Gansevoorts en
de Van Rensselaers.' Van 1654 tot 1660
werd Volkert Jansen Douw magistraat.
Streng doch rechtvaardig waren eigen
schappen die 'Judge' Volckert Petrus
Douw op het lijf waren geschreven
Illustratie uit het besproken boek
Hij vervulde daarbij uiteenlopende rollen
(procureur, curator, gevolmachtigde van
het gezag) en was veelvuldig belast met
het behartigen van Indiaanse zaken. Die
functies waren weggelegd voor de meest
ontwikkelde personen in een gemeen
schap.
Een volgende telg is Petrus Douw. Hij
is op 24 maart 1692 in Albany gedoopt
en beschikte duidelijk over leiderscapaci
teiten. In 1724 liet hij een huis bouwen
op een prachtige plek aan de rivier met
extreem hoge iepen en platanen, waar ook
de wolven naar de oever kwamen om er te
drinken. Petrus Douw noemde zijn nieu
we huis dan ook Wolvenhoeck. Een van
zijn verre nazaten (Mary Lanman Douw
Ferris) deed onderzoek naar hoe het ori
ginele huis van Petrus Douw er uit heeft
gezien. Over de voordeur schrijft Cuyler
Reynolds: deze bevatte 'a brass knocker,
brought from Leuwarden'. Ook schrijft
hij over de inrichting van de woonkamer:
'the tiles in de chimney-jamb were laid in
cement, made from powdered clamshells,
displaying pictorial designs of scriptural
nature, brought from Leuwarden'. Niet
wordt verteld hoe die tegels er uitzagen
en hoe ze uit Leeuwarden naar dit verre
bekijken en ik beschouw het als een 'top
stuk'. In ons boek wordt uitvoerig aangege
ven wat voor man Petrus Stuyvesant was.
Er is weinig bekend over wat zijn Friese
jeugd voor hem heeft betekend. Toch haal
ik in het boek één voorbeeld aan waarbij
hij teruggrijpt op een held uit zijn jeugd.
Immers, toen hij Directeur-Generaal van
Nieuw-Nederland was, dat iets groter is
dan de huidige staat New York die zich
langs de Hudson uitstrekt, bouwde hij in
1651 in de huidige staat Delaware een fort
op een plaats die hij op de Zweden had
heroverd (nu New Castle). Hij noemde het
strategisch gelegen fort naar Ernst Casi-
mir van Nassau-Dietz, Fries stadhouder
van 1620 tot 1632. Deze uitstekende mili
taire leider tijdens de Tachtigjarige Oor
log moet voor Stuyvesant een jeugdidool
zijn geweest.
Er zijn directer verbindingen te leg
gen tussen Friesland en Leeuwarden en
Nieuw-Nederland, om te beginnen met de
Douws.
De overgave in 1664 van Nieuw Amster
dam door Gouverneur Petrus Stuyvesant
- alias 'Pieter Poot' - aan de Engelsen
Illustratie uit het besproken boek
VOLL'tLlLT r. IX) L'TV.
