7
men. Het signaal 'geeft acht', gevolgd door
'ophouden met vuren', maakte toen aan
de oefening een einde.
Deze velddienstoefening, met zorg door
de kapitein-adjudant voorbereid, werd
met grote inzet uitgevoerd, waarbij het
opnieuw bleek dat onder de leden van de
Leeuwarder schutterij een uitmuntende
geest heerste. Het was ruim half acht
toen het bataljon, door het muziekkorps
en een grote mensenmassa aan de ingang
van de stad opgewacht, terugkeerde.
De schutterij ter opluistering
Zoals we nu Koninginnedag kennen, had
den we in de negentiende eeuw de viering
van de verjaardag van de koning. Stee
vast was er muziek en een défilé door de
schutterij. De feestelijke opening van de
eerste spoorlijn tussen Leeuwarden en
Harlingen werd groots opgeluisterd door
de Leeuwarder schutterij, maar ook als
er privé iets te vieren viel bij de officieren
en kapiteins, een promotie of een huwe
lijksfeest, dan was de schutterij aanwezig
om het geheel extra feestelijk te maken.
Laten we eens de verjaardag van koning
Willem II in 1848 meevieren 'op een wijze,
die ons het voorregt van in deze dagen van
algemeene onrust, inwoner van Neder
land te zijn, opnieuw doet beseffen.'
Van de openbare gebouwen en huizen
van veel Leeuwarders wapperen de vlag
gen. De klokken luiden en het carillon
speelt. In de vroege morgen wordt door
de muzikanten van het flankbataljon een
vocale en instrumentale reveille gebracht
aan de gouverneur, de burgemeester en
de militaire autoriteiten. Om twaalf uur
zijn we getuige van een prachtige, door
het weer begunstigde, parade van de
stedelijke schutterij en de infanterie en
cavalerie van het garnizoen, waarbij hun
muziekkorpsen verschillende mooie mar
sen uitvoeren. Van half drie tot half vier
speelt het korps van de schutterij op de
Lange Pijp.
's Avonds is er in de Nieuwe Doelen een
diner voor de hoge autoriteiten. Ook daar
heeft de stedelijke schutterij een serena
de gebracht en 'getuigden de feestdron
ken van belangstelling voor de zaak des
vaderlands en het welzijn van het door
luchtig Stamhuis van Oranje en Koning
Willem II.'
Ook bij de plechtige afkondiging van
de proclamatie waarbij Willem III na
het overlijden van zijn vader de regering
had aanvaard, speelde de schutterij een
belangrijke rol. Deze vond plaats in een
plechtige openbare zitting van het Pro
vinciaal Gerechtshof van Friesland. In
welsprekende taal herdacht de procureur
generaal mr. I. Eekma de grote verdien
sten van de ontslapen vorst, 's Middags
om half een verzamelde de stedelijke
schutterij zich in groot tenue op de Lange
Pijp, waar de burgemeester de proclama
tie voorlas en de officieren van de schutte
rij de eed van trouw aan de nieuwe koning
aflegden. Daarbij bracht hij hulde aan
de overleden vorst, de moed en het ver
trouwen opwekkende voor de toekomst.
Hij vermaande tot rustige en getrouwe
plichtsvervulling. Het spreekt voor zich
dat de schutterij ook nadrukkelijk betrok
ken werd bij het bezoek dat Willem III in
1852 aan de stad bracht.
Een bijzonder onderdeel van de schut
terij was natuurlijk het muziekkorps,
dat veelvuldig optrad in de Prinsentuin
(entree 50 cent), op de Lange Pijp, bij
schaatswedstrijden en harddraverijen
om de Gouden Zweep en in verschillende
zalen zoals Hotel de Nederlanden en Zaal
Van der Wielen.
Voor het korps was een afzonderlijk
raadscommissie over het toezicht op en
beheer van het stedelijk muziekkorps
ingesteld, terwijl burgemeester en wet
houders bepaalden waar en wanneer het
korps ging optreden. Vanaf 1855 stonden
de ruim twintig muzikanten decennia
lang onder leiding van P. Wedemeijer.
Een impressie van een concert in de
Prinsentuin lezen we in de Leeuwarder
Courant van 12 juni 1856: 'Sedert de
laatste schoone dagen, wordt de, ook dit
jaar opnieuw verfraaide, stadstuin weder
vrij druk bezocht. Om niet te spreken van
jl. Zondag, toen het eerste ingeteekende
concert plaats vond, waren vooral Maan
dagavond velen in den tuin vereenigd.
Een aangename en tevens onkostbare
verpozing vond men aldaar door de uit
voering van verscheidene goed gekozene
stukken door het muzijkskorps der ste
delijke schutterij, dat zich, onder leiding
van zijnen bekwamen kapelmeester, den
heer P. Wedemeijer, na afloop der gewo
ne schutterij-exercitie, daartoe wel had
willen lenen. Wij hopen, dat deze van
vroegere jaren thans weder ingevoerde
gewoonte moge stand houden waar
door ongetwijfeld aan ingezetenen en
vreemdelingen veel genoegen zal worden
geschonken.'
Het vaandel van de koning
Hoogtepunt voor de schutterij was het in
ontvangst nemen van het door de koning
geschonken vaandel in 1852, uitgereikt
door prins Hendrik. De schutters hadden
zich voor deze gelegenheid opgesteld op
het plein voor het Paleis van Justitie. Om
half een werd het vaandel, onder geleide
van een detachement infanterie, onder
tromgeroffel en het spelen van de volks-
Parade van de schutterij op het Wilhelminaplein in het begin van de vorige eeuw
LcOVflLT^i4)t»k
