Mien jonge(ns) jaren inne Oosjestraten (slot)
9
Jaap de Groot In de vorige aflevering nam ik u mee op mijn wandeling door de Nieuwe Ooster
straat. Nu is de beurt aan de 'overkant', de Oude Oosterstraat.
Komend vanaf de Peperstraat valt het oog
op twee hoekpanden met parfumerieza
ken. De winkel van de firma Kruiper valt
meteen op, alhoewel die aan de Groente
markt lag. Een elitaire winkel, evenals de
weinig spraakzame eigenaar. Heel anders
dan Anton Wanda die op de andere hoek
een eenvoudiger winkel in reukwater
dreef. Wanda was met hart en ziel lid van
de winkeliersvereniging, iets wat je van
Kruiper niet kon zeggen.
Wanda dreef eerst een winkel (Toko
Wanda) in textiel en hengelsportartikelen
in de Oude Oosterstraat, waar hij naam
maakte met de reclameslogan: 'Wanda
bezocht, koopjes gekocht'. Later verkaste
hij dus naar de hoek van de Berlikumer-
markt.
Parfumerie Wanda op de hoek van de
Berlikumermarkt en de Oude Ooster
straat in 1969
Alles met de ogen dicht
De kantoorboekhandel van de heer De
Vries is de eerste winkel die we tegenko
men in de Oude Oosterstraat. Deze win
kel oogde als een soort Auke Rauwerda,
maar dan in ansichtkaarten en agenda's,
schriften, papier etcetera. De oude heer
De Vries was een vrijgezelle, wat zonder
linge man. Hij had van dat rooie, piekeri
ge wortelhaar en een dito snor en borstels
van wenkbrauwen. Hij droeg altijd een
suterig verfomfaaid hoedje.
Maar net als bij de Rauwerda's: hij kon
alles met de ogen dicht vinden. De winkel
was redelijk diep en de handel stond weet
hoe hoog op de toonbanken opgestapeld.
Zeer bijzonder aan deze winkel was het
feit dat het slechts door één klein peertje
werd verlicht. En de energievoorziening
deed de heer De Vries zelf. We weten niet
hoe, maar hij was op dat gebied selfsup
porting. Waarschijnlijk een overblijfsel
uit de oorlogsjaren.
Toen De Vries op enig moment dood
werd aangetroffen in het smoezelige
kamertje boven de winkel moest de cura
tor er voor zorgen dat het pand ontruimd
werd. Daartoe werden in de Ossekop een
paar grote containers geplaatst die tot
de nok toe volgeladen en afgevoerd wer
den naar de Gemeentereiniging. Op een
gegeven moment ging het als een lopend
vuurtje door de buurt dat er wat te halen
viel. De containers werden belaagd door
liefhebbers van gratis spullen. Ik geloof
dat sommige straatgenoten er wel voor
vijfentwintig jaar ansichtkaarten uitge
vist hebben.
Hier tegenover, op de hoek van de
Ossekop, had Sipke Jansma zijn handel
in hengelsportartikelen, aquariumvissen
en dierbenodigdheden. Hij kreeg op een
bepaald moment een gigantisch probleem
te verwerken omdat de houten vloer in de
hele winkel geteisterd was door zwam.
De vloer werd compleet gesloopt en de
ruimte er onder volgestort met beton.
Omdat het inhuren van een bouwbedrijf
een dure aangelegenheid was, werd de
klus geklaard met behulp van vrijwil
ligers onder de winkeliers uit de straat.
Ik weet nog dat mijn vader dagenlang als
bouwvakker bij Sipke heeft 'gediend'.
Na verloop van tijd verkaste Sipke naar
het grotere pand van de 'visboksers' op de
hoek van de Heerestraat. Nog weer later
- na de overname door zoon Ruurd - ver
plaatste men de winkel naar de Bleeklaan,
hoek Cambuursterpad. Sipke verhuisde
met zijn vrouw Gé naar zijn huisje op het
platteland waar hij zijn leven verder sleet
als verdienstelijk kunstschilder.
Naast de boekhandel treffen we vervol
gens Bloemsma's Reformhuis en Comesti
bles. Omdat eigenaar Bloemsma meestal
in een witte jas achter de toonbank stond
werd hij in de straat gekscherend 'dokter
Bloemsma' genoemd. Hij was, getuige het
bordje op de buitenmuur, tevens Rayon
hoofd van de B.B., de Bescherming Bevol
king. Volgens mij kozen ze daarvoor nou
niet direct de meest moedige figuren uit,
want Bloemsma was (wat je in de huidige
terminologie zou noemen) een 'watje'.
Tegenover Bloemsma, op de hoek van
de Ossekop (in het huis met de gladde
gevel), zat in die jaren de automatiek van
Edy Tieschnitsch, waarschijnlijk een van
de eerste Poolse gastarbeiders in Leeu
warden.
Daarnaast kwam de tassenwinkel van
Auke Haak, die later, na de restauratie
en samenvoeging van de twee delen van
het historische pand, de ingang naar de
Ossekop verplaatste.
Raspatat en nasi
Hier tegenover, dus naast Bloemsma,
zat eerst de horlogewinkel van Van der
Weerd, maar vrij snel daarna werd het