10 pand omgetoverd tot een heuse automa tiek. Automatiek Royal was een initia tief van banketbakker Halbesma van de Groentemarkt. Later werd de zaak over genomen door vader en zoon (Piet) Weda. Het was de eerste snackbar/automatiek in Leeuwarden die met de zogenaamde RAS- patat werkte. Geen patat van geschilde en gesneden aardappelen, maar gemaakt van geperste aardappelpuree. Hiernaast zat Chinees restaurant Shanghai op nummer 7. Dit was een van de eerste 'chinezen' in Leeuwarden. Tegen woordig worden de afgehaalde gerechten in plastic bakjes verpakt, maar in die tijd nam je gewoon een pannetje mee van huis, waarin de kok de bestelde gerechten deponeerde. In het begin waren de men sen redelijk bescheiden, maar de ervaring leerde dat de kok royaler was naarmate de meegebrachte pan groter was. Ik herinner me nog een mooi verhaal van één van de koks. De man had het in ons koude kikkerlandje altijd koud. Op enig moment kwam hij bij ons in de winkel en vroeg in gebrekkig Nederlands De noordzijde van de Oude Oosterstraat in 1971 gezien naar het westen, met aan de rechterzijde de lichtreclames van Au tomatiek Royal, Chinees Indisch Restau rant Tong Fang (voorheen Shanghai) en een klein stukje etalage van het IJmuider Vispaleis of de "Visboksers Foto: Leeuwarder Courant of wij ook 'lepalleerden'. Toen mijn vader daarop bevestigend antwoordde, werd hij bij de Chinees op zijn smoezelige zolder kamertje uitgenodigd. Daar bleek dat de man op zijn bed een elektrische onderde ken én een elektrische bovendeken had én een elektrisch verwarmd hoofdkussen. Het geheel stonk natuurlijk een uur in de wind naar de vette lucht die door het hele pand hing. Maar op het bed stond een grote houten boog. Er was enige gelijke nis met de Lange Pijp, waarbij de beide zijkanten horizontaal steunden op de zijkanten van het ledikant. Het geheel was ongeveer 80 cm lang. Aan de binnen kant, aan voor- en achterkant van de pijp, waren allemaal gloeilampen gemonteerd, voor de broodnodige bijverwarming. Toen de kok de stekker in het stopcontact stak brandden de lampen niet. En dat moest dus 'gelepalleerd' worden. We hebben er later smakelijk om gelachen, maar we hadden er niet aan moeten denken dat de Chinees daar in zijn pijp had gelegen en er kortsluiting was ontstaan. Visboksers Tegenover Shanghai zat opnieuw een winkel in hengelsportartikelen. Ditmaal van Jan van der Baan. Deze 'jonge' Jan was een zoon van 'oude' Jan, de kaasboer uit de Nieuwe Oosterstraat. Een leuke anekdote over deze winkelier was het verhaal van de maden. Voor een weekend vergat Jan bij het afsluiten van de winkel de maden in de koelkast op te bergen. Na het weekend, waarin de maden zich ont popten, zag het in de winkel zwart van de blauwe muggen. Naast de chinees, op de hoek met de Heerestraat, zat het bekende IJmuider Vispaleis (de Visboksers), later vishandel Nentjes. Hier verkocht men gebakken vis, maar ook verse vis. Als jongens konden we ons tijden vermaken bij de etalage in de Heerestraat, waar in de winkel een bad aangelegd was met daarin de levende paling. Ik weet niet meer wanneer het geweest is (ongeveer 1957/1958), maar een tweetal leden van de visfamilie over leed tijdens een zwaar auto-ongeluk. De hele buurt was er kapot van. Aan de andere kant van de straat zat sigarenmagazijn Groeneveld, zo'n ouder wetse sigarenwinkel waar altijd een vlam metje brandde om de sigaar of sigaret aan te steken. Het was er altijd lekker warm en het rook er ook zo lekker. Toen de fami lie Groeneveld een einde maakte aan het middenstandsbestaan vestigde Peter van der Waard zich hier met zijn reisbureau Internoord. Deze jonge ondernemer gaf ook weer een nieuwe stoot aan de activi teiten van de winkeliersvereniging. Het reisbureau verkaste later naar de Nieuwe Oosterstraat/hoek Tweebaksmarkt, waar we het nu nog steeds aantreffen. Hiernaast zat de beddenwinkel van Wielinga. Eerst in één winkel, vervol gens werd het naastgelegen pand er bij aangetrokken (Lingeriehuis). De firma verliet de Oude Oosterstraat voor een groter pand aan de Voorstreek, maar keerde later terug naar de 'roots', in een nog grotere winkel in de Nieuwe Oos terstraat, in een gedeelte van het Van Haersmahuys. Nu is het gevestigd in een megapand op het industrieterrein aan de Slauerhoffweg, tussen de Volvo- en de Fordgarage. Op de andere hoek van de Heerestraat zat Gerrit Gardenier met zijn groentewin kel. Gerrit was getrouwd met Mientje, die echt ferskrikkulluk plat-Liwwadders praatte. Het was een fleurig stel, maar ze waren soms wel wat luidruchtig, want ze hielden allebei ook wel van een 'slukje'. Fraaie muurschildering Aan de overkant zat het Lingeriehuis, een winkel volgestouwd met hemden en broe ken, met lakens en slopen en handdoeken in duizend-en-één maten en uitvoeringen. De etalage was zo volgepakt met artike len dat het interieur van de winkel dan ook niet te zien was. In de beide laatste winkels aan de andere kant zaten de kledingmagazijnen van de firma De Jong. De oude heer De Jong dreef de nering in eerste instantie met zijn vier zonen, maar toen de spoe ling wat dunner werd, bleven senior en de zonen Cees, Anne en Willy over. Het waren mooie ruime winkels met keurige etalages. De enige dochter is getrouwd met de vroegere Cambuurvoetballer Joop Ruiter. In de laatste winkel aan de zuidzijde van de straat zat de mooie banketbak kerij van Theo de Jong. Dit was toch de banketbakker met de betere kwaliteit en de wat hogere prijzen dan de bakkerij van

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2010 | | pagina 12