Leeuwarden in de jaren zestig (I):
Van jazzkelder tot beatzolder
23
Walter Kromhout Vijftig jaar geleden was de start van een bijzonder decennium. In een drieluik een
terugblik op die tijd, met een accent op de jeugdcultuur: op stap (1), op stand (2)
en op zoek (3). In dit deel 1 een schets van de 'poelen des verderfs', of zo men wil
'oorden des vermaaks'. De opkomst van de koffiebar en de discotheek, van sok-
kenbal tot megadansvloer.
Het uitgaansleven in de jaren '50 was
sober, het aantal gelegenheden beperkt,
de sluitingstijden strak en vroeg. Leeu
warden was niet erg cafézitterig en het
nazitten na een voorstelling nog niet erg
ontwikkeld. Hoogtepunt van de zaterdag
avond was voor velen de pantoffelparade
op de Nieuwestad zuidzijde; grote groepen
'opgeschoten jongelui', zien en gezien wor
den.
Dansavonden
Het organiseren van een dansavond in
1957 in de Beurs voor jongeren tot een
jaar of 25, was de eerste activiteit van de
gereorganiseerde stichting Leeuwarder
Gemeenschap. De opzet was de opgroei
ende jeugd met weinig omhanden te
bereiken en te vermaken. De voorzitter
Jeugdwerker Harry Wiersma in de koffie
bar van jeugdcentrum De Stins, 4 oktober
1969
Foto: Leeuwarder Courant
van de stichting, burgemeester Van der
Meulen, woonde een deel van de avond
bij, samen met zo'n 900 jongelui. Drank
werd niet geschonken; de burgemeester,
geheelonthouder in hart, lever en nieren,
keek daar persoonlijk op toe.
De formule op de zaterdagavonden van
de donkere maanden sloeg aan, soms uit
gebreid met zang-, orkest- en danswed
strijden. Zo werd in 1961 onder zeer grote
belangstelling een songfestival georgani
seerd in de Beurs. Het doel waarvoor de
avond was georganiseerd, was het bijeen
brengen van geld voor een televisietoe
stel, waarmee Levensvreugd een langdu
rig zieke Leeuwarder blij kon maken. Met
1600 bezoekers in de bovenzaal was dit
doel snel gehaald.
Beginjaren zestig werd een heus Jeugd
Ontspannings Comité ingesteld, onder
leiding van Hans Funcke, ter organisatie
van de maandelijkse ontspanningsavon
den in de Beurs.
De behoefte om uit te gaan nam toe en
de mogelijkheden daartoe werden groter.
Er was wat meer te besteden, de zaterdag
werd meer en meer een vrije dag (en dus
de vrijdag als extra uitgaansavond) en
het aanbod groeide mee. De dansscholen
van Adema en Epema, zalen in De Groene
Weide, Schaaf, Café de Nederlanden etce
tera. Een feestavond van de meisjes-hbs
in de gymnastiekzaal van de school bete
kende de introductie van het 'sokkenbal',
een kortstondige rage begin jaren zestig.
Johan Meijering richtte de vereniging
K64 op met als doel om van de Leeuwar
der weekenden een feest te maken. De
naam werd verklaard door het jaar van
oprichting en de 'K' van Kuifje, gezien
enige uiterlijke gelijkenis. Dansavonden
en beatoptredens werden georganiseerd
in het WH-gebouw te Huizum, gebouw
De Zaaier aan de Noordersingel en café
Boekema in de Frieslandhal. Op het hoog
tepunt telde de club zo'n 2000 leden.
In dezelfde periode, zo tussen 1964
en 1968, deed de 300 Club Amicitia van
zich spreken, opgericht door de al eerder
genoemde Hans Funcke. Naast de dans-
middagen (thé dansant) en -avonden (soi-
rée dansante) organiseerde de club ook
concerten van prominente groepen uit die
tijd; eerst in Amicitia en na de sloop nog
enige tijd in café Boekema. In 1965 was de
ledenkaart voor het seizoen 1965-1966 te
verkrijgen voor ƒ1,- per kaart. De zondag
middagen van de club waren zo succesvol,
dat tal van koffiebars hun openingstijd
vervroegden van 5 uur naar 3 uur, om een
graantje mee te pikken van deze (nieuwe)
uitgaansmiddag.
Ook in clubhuis/jongerencentrum De
Stins aan de Voorstreek 106 werd vanaf
1967 een serie dansavonden georgani
seerd. Eerst door leider Harry Wiersma,
later door Klub 106, bestaande uit enkele
oudere leden.
Sluitingstij den
Werd er in 1880 een regeling ingevoerd
over het openingsuur ('s ochtends niet
voor zes uur open om te voorkomen dat
werklui de dag al met een slokje begon
nen), in 1959 stond het sluitingsuur ter
discussie. Op basis van een geslaagde
proef bij enkele hotels, besloot een meer
derheid van de raad om voor 14 bedrijven
ontheffing te verlenen om tot 01:00 uur
open te zijn: de vijf grote hotels (Klan-
derij, Oranjehotel, Amicitia, De Doelen
en De Kroon), hotel Buis, restaurant De
Beurs, De Nederlanden, hotel Bellevue en
dancing Centraal, plus vier nog te verge-
