12
als onderwerp van huldigend gedenken
werd gekozen.
Het hoofdmoment van deze herdenking
zal worden gevormd door de opvoering
van een historisch tafereel, gevolgd door
een historischen optocht. Men dient deze
beide niet te beschouwen als een maske
rade-vermakelijkheid. Integendeel, het
doel is om de tegenwoordige bevolking
van Leeuwarden voor oogen te stellen hoe
hier in een tijd van groote verdeeldheid op
elk gebied een voorbeeld van eensgezind
heid is gegeven, dat ook voor de omstan
digheden waaronder wij thans leven, nog
van kracht is. Natuurlijk kan deze voor
stelling geen getrouwe copie van de wer
kelijkheid zijn. Ten eerste beschikt men
daartoe over te weinig historische gege
vens, ten tweede zal de bezegeling van de
vereenigingsacten op 21 januari 1435 wel
op zeer eenvoudige wijze, zonder staat en
praal zijn geschied. Men kon toen even
min als tegenwoordig in de toekomst zien
en slechts weinigen zullen hebben bevroed
van welke groote betekenis deze datum
voor Leeuwarden zou worden. Doch wij,
die de geschiedenis van de latere vijfhon
derd jaar kennen en thans nog de vruch
ten plukken dier zegenrijke vereeniging,
wij kunnen deze gebeurtenis niet anders
zien dan een historisch feit van de eerste
orde en als zoodanig hebben we haar dan
ook voor te stellen.'
Aanvankelijk dachten veel Leeuwarders
dat het comité niet in zijn opzet zou sla
gen en raakten pas overtuigd, toen het
programma werd gepresenteerd, dat heel
wat beloofde en ook al snel een grote vraag
naar toegangskaarten deed ontstaan.
Feest voor iedereen?
Al snel kwamen er klachten dat die toe
gangskaarten te duur waren om een echt
'volksfeest' mogelijk te maken. Dit kon
men de organisatie niet kwalijk nemen;
die was beperkt in de geldmiddelen,
omdat er niet geput kon worden uit de
openbare kas en dus moest ze, in plaats
van gratis toegankelijke openbare feesten,
selfsupporting werken. Gelukkig voor de
minder bedeelden speelde een groot deel
van de feestelijkheden zich op en langs
de openbare weg af, zoals de historische
optocht en de gondelvaart. Ook konden
de mensen genieten van de prachtig ver
sierde en verlichte openbare ruimte, zoals
de Leeuwarder Courant schreef: 'Laat het
besef van aller burgerschap van het oude
Leeuwarden ons mogen vereenigen tot
een gezellig en genoeglijk feest.'
De afdeling Leeuwarden van de Com
munistische Partij Holland wilde aan
die ongelijkheid nog iets doen en schreef
de gemeenteraad: 'In verband met het
500-jarig bestaan van de stad Leeuwar
den, welk feit op feestelijke wijze zal
worden gevierd, nemen wij de vrijheid
het volgende voorstel aan uwen raad te
doen. Wij stellen u namelijk voor aan
alle werkloozen, georganiseerd zoowel als
ongeorganiseerd, schippers en werklooze
jeugd, in deze feestweek boven de gewo
nen steun, als extra steun een bedrag van
vijf gulden ineens uit te keren. De toelich
ting luidt: Wanneer deze week inderdaad
een feestweek voor alle ingezetenen zon
der uitzondering bedoeld is te worden en
het algemeen bekend mag worden geacht
dat de werkloozen bovenbedoeld van hun
gewonen steun geen extra uitgaven kun
nen doen, zijn wij ervan overtuigd, dat
uw college inclusief de geheele Leeuwar
der burgerij, volkomen met ons voorstel
accoord kan gaan, temeer waar deze extra
uitkeering in haar geheel ook weer ten
goede zal komen aan den Middenstand.
Wij willen hier nog aan toevoegen dat ons
insziens deze voor de gemeente onvoor
ziene uitgave onder andere mede gedekt
kan worden, door de helft van de door de
gemeente in die week te ontvangen ver
makelijkheidsbelasting.
Om u een idee te geven om welke bedra
gen het ging: de herdenking in de Harmo
nie ƒ1,00; het Iepenloftspul ƒ0,60 evenals
de historische optocht met het folklorespel
op de Wilhelminabaan; het kinderfeest
ƒ0,15 en de sportdag 0,75.
Rood, zwart, wit en violet
Een historische optocht en tafereel vra
gen om een verantwoorde interpretatie
van wat we herdenken. Daarom werd in
Amicitia een bijeenkomst belegd voor de
deelnemers, waarin dr. A. Wassenberg
schetste welke kleding zou kunnen wor
den gedragen: 'Er is niet zoveel geeste
lijke training voor nodig om den sprong
van vijf eeuwen terug te durven maken',
stelde hij de deelnemers gerust, 'maar in
Leeuwarden is het wel moeilijker dan bij
voorbeeld in Brugge, omdat er van 't oude
Leeuwarden aan monumenten zoo weinig
over is. De richting van de oudste stra
ten, een paar terpachtige hoogten, enige
oorkonden, een enkel tegeltje, een stukje
brons, een opgegraven sleutel of dolkje...
dat is alles. Kostuums uit die dagen
bestaan er niet meer; uit oude beschrij
vingen en beeldende kunst moeten wij
onze wetenschap putten. Wat de 15e eeuw
betreft zijn deze bronnen voor Leeuwar-
LiCOV<3LP^t4)t,k
