Mat, Mat
OTI imm,
5
Nieuwestad zuidzijde met uiterst rechts de Winkel van Sinkel op de oosthoek van de
net niet zichtbare Oude Lombardsteeg. Tekening uit 1847 in het Fries Museum
fiehuis De Spiegelzaal te huur. De onder
nemer Bender, die ook nog in onroerend
goed handelde en in de stad zelfs diverse
koffiehuizen, winkels en woningen bezat,
had inmiddels zijn logement aan het Rui-
terskwartier opnieuw ingericht en mikte
met logies voor veertig personen daarmee
vooral op kooplieden en reizigers die de
Beurs bezochten.
Omdat er geen kastelein belangstel
ling voor zijn Spiegelzaal toonde, moest
Bender de exploitatie voorlopig zelf voort
blijven zetten en opnieuw traden nu en
dan allerlei speciale attracties in zijn zaak
op. Zo vonden in de winter van 1890 op
drie avonden in de week 'Grote Volksvoor
stellingen' plaats door een operettegezel
schap, waarbij telkens enkele korte blij
spelen of operettes werden opgevoerd en
de zaal zelfs in een eerste en tweede rang
was ingedeeld. In het voorjaar van 1891
werd iedere woensdagavond gratis dans-
onderricht gegeven, maar diende eerst
wel 10 cent entree te worden neergeteld.
In de herfst kon vervolgens de opgedane
kennis tijdens het wekelijkse bal op don
derdagavond of op andere danspartijen in
praktijk worden gebracht. Ondanks deze
toeloop naar De Spiegelzaal bleef de Oude
Lombardsteeg met zijn slechte bestrating
voor velen een onaantrekkelijke en doodse
straat tot daar in de loop van 1892 veran
dering in kwam.
De Oude Lombardsteeg
In het begin van de 19e eeuw stonden aan
het begin van de Oude Lombardsteeg aan
weerszijden van de Nieuwestad een twee
tal zeer voorname woonhuizen. Aan de
westkant stond het grote dubbele heren
huis waar tot eind 1865 de Leeuwarder
oud-burgemeester Boelens woonde en ook
enkele jaren het Hoofdkantoor van de
Administratie van 's Rijks geldmiddelen
in Friesland gehuisvest was. In 1866 werd
dit huis met achterliggende ruime tuin,
groot koetshuis en stalling verkocht. Ook
het huis erachter met 'tapperij', gelegen op
de hoek van de Oude Lombardsteeg en het
Ruiterskwartier, vormde onderdeel van de
verkoop, maar was nog verhuurd aan kas
telein Van der Meulen.
In dit dubbele woonhuis aan de Nieuwe
stad werden na deze verkoop op de bega
ne grond twee winkels gevestigd. Aan de
zijde van de Hoedemakerssteeg opende
J.A. Thöne een magazijn met porselein
en kristal. Toen deze goed florerende zaak
in 1883 sloot vestigde eerst M. de Vries
er een manufacturenzaak, later gevolgd
door een klokken- en horlogewinkel van
Simon Bolman. Op de hoek met de Oude
Lombardsteeg kwam in 1873 een zaak in
huishoudelijke artikelen van J.U. Proost,
waarin zich vervolgens vanaf 1892 het
bekende kledingmagazijn van de Gebr.
Kaller Co vestigde.
prachtig is gedecoreerd'. Toch moet het er
in de niet al te ruime en rokerige feestzaal
krap en benauwd zijn geweest en hadden
de optredende artiesten weinig ruimte op
het eenvoudige podium. Dat was eigenlijk
niet meer dan een smalle verhoging met
aan weerskanten een vast scherm, waar
achter de artiesten naar voren konden
komen. Het geheel was weliswaar door een
gordijn van de zaal afgescheiden, maar het
publiek zat tijdens de opvoering toch vrij
dicht bij het toneel, waarop soms een deel
van de artiesten, vaak enkele 'lieftallige'
zangeressen, op de achtergrond gezeten
hun beurt af moesten wachten.
Ook in 1886 bezorgde zo'n gezelschap uit
Rotterdam met zestien personen de bezoe
kers van De Spiegelzaal tegen een entree
van 10 cent een avond vol ontspanning
met voordrachten, sketches en populaire
liederen. Ondanks de vaak onbekende
artiesten was het regelmatig zo druk, dat
veel gasten geen plaats meer konden vin
den in de zaal die toch zo'n 150 zitplaatsen
telde.
Een enkele keer kon men er zelfs een
bijzondere voorstelling bijwonen, zoals het
optreden van 'de wereldberoemde Heer
Professor Bosco Jr. de grootste Tovenaar,
Geestenbezweerder en Illusionist met zijn
Ars Magica, het nieuwste van de tegen-
woordigen tijd'. Tegen betaling van 10
cent konden de bezoekers zich bovendien
vergapen aan het wonderlijke verschijn
sel van de 'Zwevende Dame'. Voor wie op
andere momenten een genoeglijk uurtje in
de zaak wilde vertoeven was er gewoon
lijk afwisselende piano- of orgelmuziek.
Hoewel door dergelijke voorstellingen
aardig wat publiek naar de Oude Lom
bardsteeg kwam, stond toch in 1889 kof
Hij "heb ik hul japmijegen te t*-
rirhttndart mijdt:
Zaititané. hint Lomhanisleeg
vin af hrfni GEOPEND S.
OuiuuTt bi-Tft'l ik bo
iiiinLf mcritn mIv
Advertentie van J. Smit in de Leeuwar
der Courant van 5 april 1900
tij 1x4 fillUifk aan.
Ja SillTEZ.,
lullfidLHJH'JÏDElf tiittïlrul SFCTN
