Nieuws van Monumentenzorg en Archeologie
Kelderramen aan het Naanw
Liwwadder of niet, de loop naar de win
kels in de binnenstad gaat vele malen over
Voorstreek en Kelders via het historische
grachtje het Naauw naar de Nieuwestad.
Of je nn gaat winkelen of gezellig even neer
strijkt in een van de cafés aan de drukste
winkelstraat van Leeuwarden, het smalste
grachtje van de stad is niet te missen.
En juist daar is onlangs iets veranderd.
Maar, daar moet je wel even op worden
gewezen. Als je vroeger door het Naauw
liep waren de daar aanwezige kelderruim
tes afgesloten door ramen. Natuurlijk,
veel langer geleden zaten daar deurtjes
voor, waardoor de bewoners hun aange
voerde goederen in de kelders konden
opslaan. Na renovatie van de kademuren
zijn de deurtjes vervangen door ramen.
De middenstanders die in de bovenlig
gende winkels hun nering dreven, maak
ten van die 'extra etalages', net boven het
waterniveau, gretig gebruik door daar
mooie uitstalkasten van te maken. Zowel
bloemisterij Jongstra als schoenwinkel
Schlichting alsook Het Friesche Schat-
huis vielen daarbij op door hun creativi
teit. Maar als je de laatste jaren met de
pramen van de Stichting Praamvaren
Leeuwarden door het grachtje en langs
de kelders voer dan kreeg je de tranen in
de ogen. De kelderramen, groen uitgesla
gen door algen, gaven een doorkijkje naar
duistere gaten, waarachter het onkruid
welig tierde. De voorbijvarende gasten
werden niet echt blij ven-ast bij het zien
van zoveel "bagger'.
Op initiatief van de Stichting zijn
onlangs - in samenwerking met de
gemeente - op drie van de vier ramen
afbeeldingen aangebracht van beelden
uit Leeuwardens rijke historie. Het hoofd
van Mercurius, de god van de handel, de
Markt op de Brol anno 1884 en de Nieu-
wetoren op het Klokplein, gezien vanaf de
Brol. De laatste kelder, onder Schlichting
én onder de Brol, is ingericht als 'Kijkje
in de kelder van de wolkammers', hand
werkslieden die vroeger in het pand erbo
ven hebben gewoond en gewerkt.
Op 22 september jongstleden heeft wet
houder Isabelle Diks de nieuwe uitstraling
officieel onthuld onder het motto, dat alle
Leeuwarders van hoog tot laag hun steen
tje kunnen bijdragen aan het verfraaien
van hun stad.
Etalage tegenover Schlichting aan het
Naauw, oktober 2014
Foto: Harry Drent
Restauratie huizenrij
Grote Kerkstraat
Begin oktober jongstleden heeft de eerste
oplevering plaatsgevonden van de acht
huizen die het Sint Anthony Gasthuis
heeft laten renoveren. Het gaat om zeven
panden aan de Grote Kerkstraat, tussen
de Wijde Gasthuissteeg en de Pijlsteeg, en
één aan de Pijlsteeg. Wie nu door de Grote
Kerkstraat komt ziet een prachtige gevel-
wand met een historisch verantwoorde
uitstraling, terwijl de huizen van binnen
van onder tot boven volledig zijn ver
nieuwd en aangepast aan de eisen van nu.
Tijdens de renovatie en restauratie zijn
verschillende interessante historische
zaken aangetroffen, zoals een muurschil
dering uit de 18e eeuw en een in een zand-
bed gelegde plavuizen vloer op een eerste
verdieping, iets wat zelden wordt aange
troffen. De muurschildering is geconser
veerd en gaat nu schuil achter een voor
zetmuur; het plavuizen vloergedeelte is
zichtbaar gehouden doordat er een glazen
plaat overheen is gelegd. Zoveel moge
lijk andere authentieke onderdelen zijn
gehandhaafd en gerestaureerd, zoals
raampartijen en versierde kastenwan-
den. Interessant is, dat bij bouwhistorisch
onderzoek door Henk Oly voor het eerst
gebleken is, dat op de plaats van één van
de huizen aan de Grote Kerkstraat ooit de
eerste Latijnse School heeft gestaan; de
oude kloostermoppen daarvan zijn deels
nog zichtbaar in het huis dat nu op die
plaats staat.
De laatste afwerkingen aan de huizen
vinden momenteel plaats. De stoepen
worden voorzien van hardstenen palen en
kettingen, zoals die er vroeger ook gestaan
hebben, en het achterliggende gebied, dat
volgebouwd was met allerlei aanbouwen,
wordt nu ingericht als tuin; bij de renova
tie van het Gasthuis zelf wordt dit binnen-
gebied organisch tot één geheel gemaakt
met de beroemde Gasthuistuin, die zoals
ook nu het geval is overdag open zal zijn
voor publiek.
Lf OVac^LA.1
