I
Orgel Waalse kerk
Lcovo.'in} LA.il
meeste werk uit. Vanwege zijn lidmaatschap
van de roomskatholieke kerk, zal hij zeker
speciaal klandizie hebben gehad van zijn
geloofsgenoten.
Korfmakersstraat - Heerestraat 24
Uit archiefstukken is bekend dat Jaan Oe-
nema in 1737-1739 werkte aan de decoratie
van een voornaam herenhuis aan de zuid
zijde van de Korfmakersstraat.™ De verbou
wingswerkzaamheden vonden plaats onder
leiding van timmerbaas Claas Bockes Balck in
opdracht van Karl Christoph, Graf von Wied
(1711-1757) en Judith Maria van Aylva (1698
1756). Het imposante huis met bijgebouwen
en stallen werd in 1907 afgebroken om in
Schoorsteenmantel in het Coulonhus
Foto Johan de Haan
1909 plaats te maken voor een uitbreiding
van het Provinsjehüs naar ontwerp van Hen
drik H. Kramer.™1 Uit een kwitantie van 23
juni 1739 blijkt dat Jaan Oenema voor /280-8-
8 natuursteen en arbeidsloon voor beeld
houwwerk in steen en hout leverde. Het
houtsnijwerk was onder andere voor een
schoorsteenmantel (een schilderijlijst en
'krommers', een schelp, twee krullen aan
krommers), een kamerdeur (twee zijkrullen
en een lijst en een schelp) en 192 'roosjes'.
Deze rozetten werden geplaatst op lijsten
en op het servetwerk.
Coulonhus
Het snijwerk van Jaan Oenema in de Korfma-
kersstraat bleef niet bewaard en evenmin dat
aan het huis van Zacheüs van Ghemmenich,
die in zijn administratie in 1718 melding
maakt van werk aan een schoorsteenmantel.®
Belangrijk nog bestaand werk van Jaan Oe-
nema is op grond van stijlvergelijking aan te
wijzen in het Coulonhüs, Doelestraat 4 van de
Fryske Akademy. Vooral de schoorsteenman
tels in de zaal en in een tweetal andere ver
trekken zijn karakteristiek voor zijn werk.X
Goed gedocumenteerd is één van de belang
rijkste werkstukken van Jaan Oenema: het
snijwerk uit 1742 aan de orgelkas van het
door Michaël Schwarzburg gebouwde orgel in
de Waalse kerk in Leeuwarden. Van deze
schenking van prinses Anna van Hannover is
het snijwerk ongetwijfeld het meest uitbun
dige en indrukwekkende van Oenema's werk.
Sinds de restauratie van de orgelkas in 1986
spreekt het snijwerk veel meer, doordat de
sombere okerkleur van de kast werd vervan
gen door een blauw-groene kleur.XI
Preekstoelen
Op grond van stijlvergelijking zijn enkele
opvallende werken toe te schrijven aan Jaan
Oenema. Het zijn de preekstoelen van de
roomskatholieke Sint Bonifatiuskerk te Leeu
warden en de preekstoel uit de roomskatho-
lieke Statie van de Franciscanen aan de
Breedstraat/Sacramentsstraat.
De barokke kuip van de preekstoel in de neo
gotische Bonifatiuskerk (gerestaureerd in
2002) is afromstig uit de schuilkerk van de
Jezuïetenstatie aan de Vleesmarkt (nu Nieu-
westad) ter plaatse van de bioscoop TivoliXI1.
Kenmerkend voor het werk van Oenema zijn
de randen met zware acanthusbladmotieven,
de knorlijsten en de bijzonder zware knop
pen en snijstukken met engelenkoppen
onder de kuip. De lijsten, die de kuippanelen
van elkaar scheiden, hebben bladornament,
waarin eenvoudige rocailles zijn verwerkt.
Dit wijst er op dat de preekstoel omstreeks
1750 zal zijn gemaakt. De herkomst van de
preekstoel uit de kerk van de Jezuïetenstatie
wordt duidelijk door de afteeldingen op twee
panelen: Sint Ignatius de Loyola, de stichter
van de Jezuïetenorde en Sint Franciscus Xa-
verius, de bekende zendeling uit de orde.
Op het voorste paneel is Christus als Salvator
Snijwerk aan het Schwarzburgorgel in de
Waalse kerk Collectie Sytse ten Hoeve
