LeoVdlr^ LA.il
opening werd verricht door minister An-
driessen; twee dagen later zou koningin Ju
liana een bezoek brengen. Organisator Jac.
Kleiboer: 'Ik ken alle hallen in de wereld.
Deze zijn 30.000 m2 groot, er is een groot par
keerterrein bij, een spooraansluiting, een
nieuwe weg. Hier is wel iets van te maken.'
Oude Veemarkt: ruimte verzekerd
Direct na de verplaatsing van de veemarkt
werden de hekken en andere obstakels zo
snel mogelijk verwijderd opdat het terrein
voor parkeren benut kon worden. Al snel
werd het immens grote terrein ook benut
voor allerlei andere functies: start van de Elf
stedentocht van de F.M.C., de Veiligheids
laan, een soort APK voor motorvoertuigen,
de Huishoudelijke advies- en voorlichtings-
beurs, Holiday on Rail, bloemenmarkt, ker
mis, enzovoorts.
De opsomming van functies die met (delen
van) het terrein in verband zijn gebracht is zo
mogelijk nog groter: het reeds genoemde
bodeterrein, benzinestation, bandenbedrijf,
stadhuis, Miro, 400-meter kunstijsbaan,
autowrakkenberging, sporthal en andere.
Met name het plan voor een sporthal op de
verdieping van de oude schapenmarkt was
De Lange Marktstraat in 1954 tijdens de veekeu
ring Foto: Sj. Andringa
serieus. Al in 1963 werd hieraan gedacht, in
combinatie met een bodeterrein en parkeer
ruimte. Een jaar later volgde een schetsplan
voor 'de eerste Friese échte sporthal'. Een hal
met accommodatie voor 1000 a 1500
toeschouwers. In 1967 sneuvelde het plan,
met name vanuit verkeersbelang. Door het
aanbrengen van vlakke vloeren in de Fries
landhal was ook daar extra sportaccommo
datie beschikbaar. Het Marnixveld werd als
een goede alternatieve locatie voor de
sporthal gezien...
In 1966 was het plan gereed tot herinrich
ting van het veemarktterrein tussen de Lange
Marktstraat, het plantsoentje, de Zuidersingel
en de voormalige schapenmarkt. Een plan
voor 685 personenauto's en 11 autobussen.
Een jaar later kon het terrein, uitgevoerd met
betonklinkers, in gebruik genomen worden.
Nog weer twee jaar later werd de schapen-
markt gesloopt en werd de vrijkomende
ruimte gebruikt voor parkeren voor nog eens
166 voertuigen en een groenstrook tussen het
terrein en de Snekerkade. In het zuidoostelijk
deel van het terrein kwam een rijwielstalling.
De officiële aanduiding van het terrein was
inmiddels Oude Veemarkt. Na een oproep in
de Leeuwarder Courant kwamen overigens
enkele aardige suggesties naar voren: Sophia-
plein, Prins Willem-Alexanderplein,
Schapenmarkt en ook nog Blikvanger en Koe-
stiersterespel.
De omgeving van de Oude Veemarkt veran
derde gaandeweg. Met de verdwijning van de
Wilhelminabaan was er begin jaren zestig de
mogelijkheid om de Tesselschadestraat door
te trekken richting de Lange Marktstraat, via
een nieuw aan te leggen brug. Daarmee
ontstond een rechtstreekse verbinding
tussen de nieuwe veemarkt en het station en
de binnenstad. De breedte en het profiel van
de Lange Marktstraat werden aangepast aan
dat van de Tesselschadestraat. Het Wagen
plein werd parkeerterrein. De gevelwand van
- én de functies aan - de Lange Marktstraat
veranderden. Diverse voormalige horecapan-
den kregen tijdelijk een andere functie, zoals
ANWB-kantoor, Pretty Home, een pand voor
Jehova's getuigen, een groothandel in wo-
ningtextiel, of een nevenfunctie, zoals Van
Dellen voor de rij-examens, of brandden af,
zoals café Van der Weide in 1973, of werden
opgekocht, zoals Boekema en Siderius.
De verzekeringsbranche
Het Coöperatief Verzekeringsfonds was sinds
1922 gevestigd op de hoek van de Lange Markt
straat en de Sophialaan. In 1958 werd het buur-
pand erbij getrokken en vervolgens werd in
1967 het besluit tot nieuwbouw genomen. Het
bleek de start van een reeks vestigingen, ver
bouwingen en uitbreidingen van de verzeke
ringsbranche aan en rond de Lange Markt
straat: Van horecastraat tot Manhattan. Eind
jaren zeventig kwam de nieuwbouw voor
FBTO en OTOS, die bij oplevering het beeld
van David van Kampen met de 'handjeklap-
pende veekoopmannen' aan de gemeente
schonken. In 1991 volgde de oplevering van de
77 meter hoge Avérotoren en in 2001 de 115
meter hoge Achmeatoren op de voormalige
locatie van de Kamer van Koophandel. Een
verzekeringswand, doorbroken door een (in
middels gesloten) passage tussen de Lange
Marktstraat en de Willemskade ZZ.
Het kon bijna niet anders of het oog van
marktpartijen zou ook vallen op de Oude
Veemarkt. In 1980 maakte de AGO-directie
voor het eerst gading naar het terrein voor de
bouw van een nieuw kantoor. De gemeente
concludeerde op basis van een steden
bouwkundige verkenning dat een hoog
waardige kantoorfunctie zou kunnen, met
langs de Sophialaan een mengvorm ten be
hoeve van de levendigheid. In 1985 koos
Aegon (AGO/Ennia) definitief voor nieuw
bouw in Leeuwarden op de Oude Veemarkt.
Op 31 augustus 1987 verloor de Oude
Veemarkt haar parkeerfunctie; het terrein
werd afgesloten ten behoeve van de nieuw
bouw. Onder architectuur van Spruit De Jong
Heringa verrees Leeuwenborg, een kantoor
pand met een lengte van 170 meter, een
breedte van 62 meter en een hoogte van 25
meter. Het groen van het plantsoen werd
doorgezet tussen de vleugels van het pand;
een ruimte die een openbaar karakter zou
krijgen, met zitjes, terrasjes, kiosken en
11
