Disco De Nederlanden
van de vorige eeuw
in de jaren '50 en '60
LeoVdlr^ LA.il
Henk de Jonge
In 1952 sloot Sip Castelein, de vermaarde
schaatsenrijder, zijn amusementsgelegen
heid en dancing aan het Zuiderplein. Het
Friesch Rundvee Stamboek vestigde zich in
het gebouw. Daarmede bleef er in Leeu
warden voor jongeren maar weinig gele
genheid tot dansen en elkaar ontmoeten
over. Café Paardekam op de Weaze en
Houbein op de hoek van de Oude Lom-
bardsteeg waren nou niet de meest aan
trekkelijke gelegenheden. Amicitia was
duur en ouderwets, meer voor boven de 30.
Sip Castelein verongelukte in februari 1954
bij een auto-ongeluk bij Tietsjerk
Voor de jongeren waren er drie bios
copen, Tivoli, Cinema en de Leeu
warder Bioscoop. Na twee uurtjes
stond je dan weer op straat. Nog
een pakje sigaretten en het zakgeld was op.
Op en neer flaneren op de drukke kant van de
Nieuwstad. Dan kon nog wel eens een contact
ontstaan. Geld was ook vaak het probleem.
Jongste bedienden op een kantoor en winkel
meisjes van bijvoorbeeld C&A, Brennink-
meyer of V&D verdienden 10 gulden per week
en moesten ook daarvan nog kostgeld aan hun
moeder afdragen.
De jongeren die van dansles kwamen, had
den nog een tussenbal en een eindbal, vaak in
Zalen Schaaf. Ook na een toneelavond was er
meestal 'bal na'. Foxtrot, Engelse wals en
Tango, soms nog afgewisseld met echte ouder
wetse dansen. Daarna een meisje thuisbren
gen was misschien wel de grootste attractie.
De jazzmuziek van de Dutch Swing College
Band, de Dixieland-Pipers (die in de Harmonie
ooit een geweldig concert gaven) en de Glenn
Millermuziek druppelde bij de Leeuwarder
jongeren binnen.
Via film en buitenlandse radio wisten we
wel van andere muziek. De Nederlandse radio
beperkte zijn aanbod tot bescherming van de
Nederlandse muziek en musici. De Selvera's,
meisjeskoor Sweet Sixteen, het orkest Zonder
Naam van Ger de Roos, The Ramblers en The
Skymasters. Maar via bijvoorbeeld de AFN
(American Forces Network) radio hadden we
toegang tot de muziek en zang van de groot
sten van de wereld. Tuney Tunes was een po
pulair muziekblad en Rhythm voor de jazz.
Wie in die tijd zo ongeveer zestien a twintig
jaar oud was, zal zich de matinee's op zondag
middag van de Leeuwarder Jazzclub in de
Groene Weide herinneren. Onder voorzitter
Hans van der Ploeg werden met veel succes
jazzbands uit het hele land naar Leeuwarden
gehaald, maar helaas op financieel ongezonde
basis.
De schooljeugd en jonge werkenden hadden
het financieel zeker niet ruim en organiseer
den school- en klassefuifes in kleine zaaltjes.
De rijks hbs bijvoorbeeld kwam in het naastge
legen café-restaurant De Nederlanden in de
Zuiderstraat terecht. Hoofdmoot was dansen
op grammofoonplatenmuziek (78 toeren!).
Illegale dansavondjes
Na zo'n dansavondje besloten in 1953 Alle
Eisma, de zoon van caféhouder Piet Eisma, en
platendraaier Wim Drent samen voor eigen re
kening zulke dansavondjes te organiseren.
Café De Nederlanden in de Zuiderstraat rond 1950 Collectie Henk de Jonge
