De klas van Mata Hari
22 Nykle Dijkstra
Dat leidde tot een bijzondere
vondst, want de complete foto
werd ooit afgedrukt in de Leeu
warder Courant van 20 maart 1982.
Het bijschrift was: 'Een schoolfoto uit onge
veer 1890, genomen in Leeuwarden. Het
meest rechtse meisje van het groepje van drie
vooraan is Geeske Leopold, geboren februari
1879. Haar tantezegger ir. R.L. Leopold te
Aduard stuurde ons deze plaat toe.'
Geen woord dus over Zelle/Mata Hari. En
dat terwijl een fragment van de foto dus in
1974 al in het boek van Keikes gepubliceerd
was. De heer Leopold was daar blijkbaar niet
van op de hoogte.
Ik heb contact gezocht met de zoon van de
inzender van de foto, Gellius Leopold, en
kreeg zo een betere scan via de mail: Mar-
greet Zelle zou rechtsboven staan, tweede van
rechts. De lagere school die zij bezocht was
gemeenteschool nummer 3 aan het Raad
huisplein, ook wel de Hofschool genoemd. In
1890 ging Zelle naar de Middelbare Meisjes
school in de Grote Kerkstraat, waar ze na een
jaar alweer vertrok. Geeske Leopold (ook op
deze klassenfoto) was jonger en zat dus waar
schijnlijk in een lagere klas. De foto toont dus
vermoedelijk leerlingen van de Hofschool bij
juffrouw Hielkje Buys, en zou dan kinderen
uit verschillende klassen tonen.
Wie verder precies op de foto staan is niet
bekend, maar andere klasgenootjes van Zelle
op de school van Buys waren:
Hillegonda Cornelia (Buisman-)Blok
Wybrandi;
Anna Rutheria Johanna Cornelia, oftewel
Corrie (van Beijma-)Huber: in haar poëzieal
bum staat een gedichtje van Zelle, zie het
boek van Keikes;
Aukje (Hepkema-)Bakkers;
Grietje de Hoo: in haar album staat ook een
gedichtje van Zelle;
Henriëtta Maria Repelius;
Marie Louise (Kempen-) Meijer;
Ybeltje (Kerkhof-) Hoogslag: ook van haar is
een poëziealbumtekst van Zelle bewaard ge
bleven, zie het boekje van Aukje Mulder.
Ybeltje zat een klas lager.
Marie Louise Kempen-Meijer werd in 1976
als honderdjarige nog geïnterviewd door
de Leeuwarder Courant. Ze noemde toen ook
nog 'de meisjes Toens' en 'een meisje van
Beucker-Andreae' als klasgenootjes. Dit gaat
waarschijnlijk om Maria Egberta Gouwina
(geboren op 10-10-1875) en Anna Toens (gebo
ren op 01-08-1877) en Anna Catharina (gebo
ren op 25-07-1875) of Boukje Dieuwke
Beucker-Andreae (geboren op 28-11-1876).
Hoewel er geen officiële leerlingenlijsten
bewaard gebleven zijn, is dus toch een aantal
namen bekend. Helaas is van de meesten niet
duidelijk waar ze op de foto staan. Wie weet
ligt de foto nog bij andere mensen op zolder
en kunnen er ooit nog meer gezichten van
een naam worden voorzien.
Dit is de bekende klassenfoto van Mata
Hari zoals die in de meeste boeken wordt
getoond, zoals Het meisje Mata Hari van
H.W Keikes, in Mata Hari, het mysterie van
Aukje Mulder en Mata Hari, niet zo on
schuldig van Sam Waagenaar. De com
plete klassenfoto wordt in deze werken
niet getoond en was evenmin in de collec
tie van het HCL of het Fries Museum te vin
den. Genoeg aanleiding dus voor een
kleine speurtocht.
