den Broek en G.W. van Bameveld Kooy toestem
ming gaf zo'n net aan te leggen. Er moest een wa
tertoren verrijzen, waarvoor het gemeentebestuur
in 1886 een klein gedeelte van het Klanderijland
afstond. Vanaf deze plek kon er een buizennet
door de stad worden getrokken, als eerste in
Friesland.
Op 30 december 1886 werden de bouwtekenin
gen voor de toren aan het stadsbestuur aangebo
den. De architecten Hidde P.N. Halbertsma
(1853-1929) en Jan Verheul (1860-1948) ontwierpen
een 37 meter hoge toren die meer dan 500 kubieke
meter water kon bergen. Men pompte het water
voornamelijk uit het Pikmeer bij Grouw. Ingeni
eur Halbertsma was een expert op het gebied van
waterleidingtechniek en vervaardigde in de
tweede helft van de negentiende eeuw vele water
torens in Nederland. Oudooms van deze ingeni
eur waren overigens de bekende schrijvers Joost
en Eeltje Hiddes Halbertsma. Jan Verheul ont
wierp de aankleding van het bouwwerk.
Aannemers Bekhuis en Damstra lieten de toren
verrijzen op een voormalige paardenweide,
waarna het op 22 december 1888 in gebruik werd
g enomen. De kolos werd gebouwd naar het zoge
naamde 'waterhoofd- of paddenstoelmodel'. Ver
heul schiep het portaal in een sierlijke
neorenaissancestijl. De ronde, van bakstenen op
gemetselde schacht eindigde boven in een uitkra-
gende, zestienkantige omlijsting van hout. De
paddenstoel werd bekroond met een rond tent
dak, eveneens bestaand uit zestien zijden.
Tot 1921 was de Leeuwarder Waterleiding Maat
schappij in particuliere handen, daarna nam de
gemeente het beheer over. Vervolgens stichtte
Leeuwarden met acht andere Friese gemeenten
het Intercommunale Waterleiding Gebied Leeu
warden (IWGL), want enkel Leeuwarden, Sneek en
Heerenveen hadden in 1922 nog maar een water
leiding. Uiteindelijk zou de watertoren door
voortschrijdende techniek aan betekenis inboe
ten en in verval raken. Men besloot de grond voor
een symbolisch bedrag aan de gemeente te verko
pen, waarmee het doodsvonnis werd getekend: op
17 oktober 1972 begon de afbraak van de waterto
ren. De bouw had ooit 50.000 gulden gekost, de
sloop viel 10.000 gulden duurder uit. Zo ver
dween de watertoren, tot verdriet van velen, uit
het Leeuwarder straatbeeld.
31
Li0V<CiïU.\
De watertoren kort voor de sloop in 1972
