Woorden verdwijnen
Woorden veracliijnen
INGEZONDEN
Mear Frysk
„Liwwadden"
Aanvullingen
10
Doe't ik dat stikje: „Woorden verdwijnen,
woorden verschijnen", lézen hie, tocht ik-
„Dêr wol ik ris oer skriuwe, mar dan yn 't
Frysk. Dêr kin de redaksje, siker vn dit ge-
fal, neat op tsjin hawwe; it Frysk is seis al
vn 'e riedsnotulen."
Alderearst stim ik yn mei de opmerking fan
de skriuwer fan boppcneamd stik: gjin
puzzle, sport of herneteltsjes yn it Ljouwer-
ter dialekt vn: „De Leeuwarder Gemeen
schap."
De hear Kemp hat in bilangrike saek op it
aljemint brocht. Ik wenje noch mar alve
jier yn Ljouwert, mar it is my opfallen, dat
yn dy koarte tiid it tal Frysk-sprekkende yn-
wenners folie greater wurden is. Troch myn
wurksumheden kaem ik in bulte under de
minsken en it forhuge my to fornimmen,
dat hoe langer hoe mear Ljouwertérs in tael
sprieken yn sté fan in dialekt; dus: Neder-
lansk of Frysk. Nou sil dat foar in great
part komme trochdat der Frysk-sprekken-
den üt 'e provinsje nei Ljouwert forhüzje,
mar dèr mei is noch net forkleare, hwêrom
't de Ljouwerters fan nou mear foar Frysk
fiele as de Ljouwerters fan tiden lyn, doe't
de Fryske tael forgriemd waerd yn in ming-
seltsje fan llollansk en Frvsklyk as ek bard
is yn oare stèdden (en plakken as St. Anna
Parochie). Doedestiids sille ék minsken ut 'e
provinsje Ljouwerter wurden wêze. Dêrby
komme de Frvsk-sprekkenden folie frijer
mei har memmetael foar 't ljocbt as foar-
hinne.
Ik fyn it lyk as de hear Kemp, in lokkich
teken, dat it Frysk wer wint. It is neffens
my in teken, dat de Friezen harsels bliuwe
wolle; yn aerd en dêrom ek yn tael! Dit is
fêst foar in, gau to lyts achte diel to tankjen
oan it wurk fan de Fryske forieningen en net
to forjitten it skreppen fan de bodders yn 'e
earste rigen fan de foarfjochters foar it bi-
hald en de iitwreiding fan de Fryske tael!
Wy moatte bliid wéze mei dizze fortuten,
omdat in tael dochs moaijer is as in griem-
mank (fan twa talen) mar binammen omdat
se us de eigen memmetael, in stik fan üs
eigen aerd en wêzen, weroinbringe.
De redaksje makket in opmerking oer it
brüken fan ütlanske wurden. Dit sil, tinkt
my, net alhiel to forhinderjen wéze; tinke
Jo mar ris oan: telefoan, radio en soksoarte
Het bolwerk bij de Prinsentuin in het voorjaarslicht.
wurden mear. Mar oars: ja, dan moatte wi
de redaksje gelyk jaen en alle frjemde wur
den mije. Oer it forskil yn dialekten yn
Ljouwert kin ik net meiprate, dat ha'k net
meimakke.
As bisliit fan dit skriuwen triin ik alle Ljou
werters oan mei dizze wurden:
Dy 't de tael maohtich is, sprekke Frysl:
safolle, as it fatsoen talit. Mar wês net to
foarsichtich, hwant it is my inkele kearer.
bard, dat ik in Ljouwerter yn it llollansk
hwat frege, mar yn myn memmetael it ant-
wurd krige.
S. v. d. MEER
Naar aanleiding van het ingezonden stuk
van de heer Johs. Kemp in D. L. G. van
Maart j.l., zou ik graag het volgende willen
opmerken:
Dat het stadsfries bezig is te verdwijnen,
zal en kan ik niet ontkennen. Ik ben het
evenwel niet met de geachte inzender eens,
wanneer hij veronderstelt, dat woorden als
sup, sup en brij, appelsmots, slachter,
awwesere en koeiemerk niet meer of slechts
zelden worden gebezigd. In mijn omgeving
en niet alleen daar, maar ook in verschillen
de andere stadswijken worden deze woor
den nog geregeld gebruikt.
Tevens meen ik te weten, dat onder „koe
gels" worden verstaan de glazen stuiters
(Spaansun en Vlaamsun, zoals ze door ons
vroeger en dat is nog niet zo heel lang
geleden werden betiteld); onder „koe-
gele(n)" wordt het spelen met die stuiters
bedoeld. Er is dus een verschil tussen knik-
kets-sehiete en koegele.
Tenslotte moet me nog van het hart, dat de
taal, die wij nog spreken het Liwwaddu(r)s
wordt genoemd en niet, zoals in het na
schrift wordt gezegd, Luwadders. We spre
ken immers van „De Liwwaddur Gemeen-
skap", van de v.v. „Liwwaddun" en we zit
ten soms in de ,,Liwwaddur"-bioscoop? Ik
begrijp echt niet hoe de uitdrukking Lu-
wadden" is ontstaan; mogelijk zou een
oude(re) stadsgenoot mij hierover kunnen
inlichten.
H. JEENINGA Jr.
Nu de redactie van ,,D. L. G.", naar aanlei
ding van mijn artikel over bovenstaand on
derwerp haar medewerking heeft toegezegd
een onderzoek te bevorderen naar wijzigin
gen in ons Leeuwarder dialect (Stadsfries),
kunnen we voortgaan materiaal bijeen te
brengen.
Eerst een paar woorden die bij de jongeren
van thans zelfs bij name niet meer bekend
zullen zijn. Ten eerste de woorden „het
slecht" of de „slechtstiencn" en de „balstie
nen."
De bestrating in de stad was anders (en
ook slechter) dan thans.
