Verplaatsing van station en
omlegging van Groninger spoor
lijn zou stadsaspect veranderen
13
De actieve belangstelling voor het wel en wee
van de stad is over het algemeen een dun gezaaid
product, maar ai en toe ontmoet men mensen, die
zich diepgaand voor deze zaken interesseren en
daardoor met concrete denkbeelden naar voren
kunnen komen. Een van hen is ongetwijfeld onze
stadgenoot drs. J. de Roos, die zich de laatste tijd
in het bijzonder heelt verdiept in het probleem
van de spoorwegen te Leeuwarden en, in verband
daarmee, van de „cityvorming" in onze stad. Hij
is daarbij gekomen met een uitgebreid en onge
twijfeld vérstrekkend plan, dat onze lezers hierbij
beschreven en in beeld gebracht vinden. Wij
menen, dat de premie der openbaarheid niet ont
houden mag worden aan deze veelomvattende
studie.
Door de centrumfunctie, die de stad
Leeuwarden uitoefent, is het van
groot belang, dat de entree der
stad representatief is. In dit verband
speelt de overweg aan de Schrans een
belangrijke rol. De oplossing van het
vraagstuk van deze overweg bestaat in
het oog van velen alleen maar in het
zorgen, dat het straatverkeer niet meer
behoeft te wachten. Wanneer hieraan
voldaan is, dan is het overweg-vraagstuk
in hun oog opgelost. De werkelijkheid is
echter anders. Het stadsdeel, waar de
overweg is gelegen, vormt nu juist niet
een bepaald grootse entree voor de rei
ziger, die, aangekomen aan het station
der N.S., langs de Stationsweg naar de
binnenstad gaat. De Sophialaan is geen
toegang tot de binnenstad en is trouwens
evenmin representatief.
Het negentig jaar oude stationsgebouw,
clichéwerk uit de zestiger jaren der vo
rige eeuw, sindsdien verschillende malen
wat bijgelapt, is:
a. om te beginnen, totaal verkeerd ge
legen. Het front behoort gericht te
zijn naar de stedebouwkundige hoofd
entree van de binnenstad en dat is
de Stationsweg-Wirdumerdijk, niét de
Sophialaan.
b. Verder is het gebouw zelf in 't geheel
niet representatief, terwijl de omge
ving, zowel aan de perronzijde als
aan de straatzijde, vrijwat rommelig
is en rijkelijk voorzien van opslag
plaatsen, hokken en dergelijke, die
angstvallig worden geconserveerd,
als stonden ze op de monumenten
lijst! Vergelijk daarmee eens de en
tree te Antwerpen (Middenstaatsie),
Amsterdam (C.S.), Stuttgart (Hbf.),
om maar een paar willekeurige te
noemen.
c. Het autobusstation, waar Leeuwarden
zich zo op beroemt, is in werkelijk
heid een weinig representatieve in
richting, die totaal verkeerd is ge
legen: de afstand zowel naar en van
de treinen als van en naar de bin
nenstad, is veel te groot: het is aan
gelegd in een rommelige achteraf-
hoek. (Vergelijk het kleinere auto
busstation te Gouda). Het heeft
slechts een provisorisch karakter en
dient zo spoedig mogelijk gecombi
neerd te worden met het spoorweg
station.
De kwestie overweg-station is één, en
moet dan ook in één keer worden opge
lost door het bouwen van een nieuw
stationsgebouw op de juiste plaats, waar
bij dan automatisch de overweg komt te
vervallen.
Door de huidige situatie wordt de cen
trumfunctie van de zo gunstig centraal
in Noordelijk Nederland liggende stad
Leeuwarden (veel meer centraal gelegen
dan Groningen!) ernstig benadeeld, aan
gezien Leeuwardens binnenstad een vrij
kleinsteedse indruk maakt, welke indruk
in hoofdzaak wordt bepaald door het as
pect van de omgeving station-overweg.
Een groot verschil daarmee vormt de
ernstige concurrent Groningen, dat zich
sedert lang een grootser aandoend aspect
heeft geschapen, en als gevolg daar
van dan ook bij menigeen veel meer in
tel is dan Leeuwarden, niet in 't minst
bij de autoriteiten, getuige het vestigen
van diverse takken van dienst te Gro
ningen, en het meermalen passeren van
Leeuwarden (vorig jaar nog door de
Amerikanen!).
Hierin kan met één slag verandering
worden gebracht door de bouw van een
nieuw station, op de juiste plaats, wat
automatisch zeer vérstrekkende gevol
gen zal hebben, zoals vergroting en ver
fraaiing der binnenstad. Waarschijnlijk
zal dit niet eens zoveel behoeven te
kosten.
L.««uwwr^tw Ooar
Op dit schetskaartje zijn de verschillende spoorwegplannen aangegeven. Men ziet
de bestaande spoorlijnen (lijnen met halve dwarsstreepjes); bij de route „om de
Noord" zou de spoorlijn van Groningen (lijn met hele dwarsstreepjes) aansluiten
op die van Stiens. „Om de Zuid" zijn de mogelijkheden aangegeven met een uit
kruisjes samengestelde lijn en een dikke stippellijn. De plaats van kustwerken is
aangeduid met de letter K.
