Fa. H. JOI,BS mi
Heiligen in de straatnamen van Leeuwarden
VERHUIZINGEN
TRANSPORTEN
Sinterklaas is er niet bij
LEEUWARDEN, EMMAKADE Z.Z. 62
TEL. O 5100 - 24595 b.g.g. 25765
11
geest van de heilige, want bejaarde men
sen worden hier liefderijk verzorgd en
vinden er de rust die men nodig heeft,
na een leven van werken en zwoegen.
Dan was er de Sint Frederiksteeg, die
nu niet meer voorkomt in de lijst der
Leeuwarder straatnamen. Deze steeg ver
leende eertijds toegang tot het achterste
gedeelte van het klooster der Jacobijnen,
waarvan men nu nog de kloostergang
kan zien in de kosterij van de Grote Kerk.
Misschien dankt de naam zijn oorsprong
aan een der priors van dat klooster. Zo
als zo dikwijls de volksmond een naam
geheel kan verbasteren, zo verging het
ook de St. Frederiksteeg, die veranderde
in „Schinkevreterssteeg"
De volgende op de lijst is de Sint Jacob
straat, die ook nu nog in het stratenplan
van Leeuwarden te vinden is. Deze straat
werd genoemd naar het Sint Jacobs-
gasthuis, dat vroeger gestaan heeft op
het terrein achter de Grote Hoogstraat,
waar tegenwoordig de open plek in de
Klokstraat is (daar stond later de Nieuwe
Toren). Het werd in 1478 door Hille van
Zwolle, weduwe van Arent van Surhui-
zum gesticht en was gewijd aan de Hei
lige Jacobus-de-meerdere.
Tenslotte was er het Sint Jobsleen, dat
De Sint Jacobstraat in de richting van de Nieuwestad, zo n halve eeuw geleden
Sint Nicolaas, de goedheiligman wiens
verjaardag al weer een paar weken is
verstreken, is ongetwijfeld de meest be
kende heilige, maar een straat hebben
we in Leeuwarden niet naar hem ge
noemd. Toch komen we bij onze straat
namen verschillende met het voorvoegsel
„Sint" tegen en dus kennelijk hun naam
aan een heilige danken.
De uitzonderingen bevestigen uiteraard
de regel, al zijn we de belangrijkste daar
van sinds de jongste, berucht geworden,
straatnaamwijziging kwijt geraakt. De
„Westindische" Sint Maartenstraat en Sint
Eustatiusstraat heten nu respectievelijk
Leertouwerij en Zijlmakerij en kunnen
dus, althans volgens de opvattingen van'
de bewoners van deze buurt, in dubbele
zin „ontheiligd" worden genoemd. Ove
rigens ging het hier, gelijk men weet,
heel simpel om namen van eilanden.
Wij zitten nu alleen nog een beetje met
de oud-Huizumer Sint Jansstraat. Men
kan hier denken (want we zitten in de
schildersbuurt) aan de schilder Geertgen
tot St. Jans, maar ook kan de naam zijn
afgeleid van de schutspatroon van Hui-
zum St. Jan Baptist.
Nu kan men alleen nog vermoeden, dat
de Bisschopstraat aan Sinterklaas herin
nert, maar ook hier raken we op een
dwaalspoor. Deze straat is genoemd naar
de schilder Chr. Bisschop, die in 1828 te
Leeuwarden is geboren en in 1904 te Den
Haag is overleden. Van zijn werk is veel
in het bezit van h,et Fries Museum.
En nu de echte heiligen. Als eerste komen
we tegen de St. Anthonijstraat, die natuur
lijk genoemd is naar de heilige-met-het-
varkentje, waarvan we u al eens eerder
vertelden. U kunt die straat vinden in de
buurt van het Sint Anthonij-gasthuis, elk
rechtgeaard Leeuwarder welbekend. Het
werk dat hier geschiedt is geheel in de
we ook nu nog kennen en waar vele
oude huizen verdwijnen om langzamer
hand plaats te maken voor moderne ge
bouwen. Oorspronkelijk behoorde de
grond daar aan het Sint Jacobs- of Sint
Jobs-leen tot Oldehove en dat leen was
omstreeks 1460 door Jelle Jousma, pas
toor en deken van Oldehove, ingesteld.
Hij schonk vaste goederen aan het leen
en van de opbrengst hiervan moesten op
leiding en onderhoud van een priester
bekostigd worden.
Dit zijn de laatste historische bijzonder
heden over uw stad waarover wij in 1959
kunnen schrijven. De jaarwisseling richt
onze belangstelling in de eerste plaats op
de toekomst, maar het blijft prettig en
nuttig af en toe eens met de gedachten
in het verleden te verwijlen. En daarom
zal ook in 1960 in deze rubriek aan de
stadshistorie aandacht worden besteed, in
de hoop en de verwachting, dat daardoor
ook het begrip voor heden en toekomst
zal toenemen. Het een zit nu eenmaal on
verbrekelijk aan het andere vast....
M. J. VAN HEEMSTRA
Verpakken en verzenden naar alle werelddelen
Bergplaats voor meubelen Ruim een halve eeuw ervaring
