15
Under het klokje
Ondanks de kou is de ploeg op Liuwe
na present. Van de hak op de tak
springend (met koude voeten), wordt het
toto-vraagstuk van alle kanten bekeken.
Tol het moment komt, dat èn de trouw
plannen èn de bruid van Rein op het
tapijt komen
Rein: Jongesjonges, wat is 't stervende
koud niet? Ik sü hast sêgge, we musten-
mar es een paar maanden der met stoppe,
om hier alle dagen een skolt onder 't
klokje te staan. Het is niet te doen, so
leer is 't hene."
Bouke: „Ja, Bouke iient het oek terskeu-
rende koud. Mar om nou een paar maan
den hier niet bij mekaar te kommen, nee,
daar is Bouke nog niet an toe. 't Is soa
geselligl"
Rein: „Wat jou gesellig noeme. Een paar
benen as iespegels, knolielige lingers,
een rooie neus, die't loopt as de water
leiding en al soa meer."
August: ,,'t Is op 't stuit koud genoeg
foor óns konterensjes. Mar och, dat ken
iolgende week wel weer anders weze."
Manus: „Ik docht dat we soa wel wat
deurkwakkelden. En 't mut even wenne
oek. Der binne wel minder winters weest."
Dorus: „Ja, mar ho es, nou lope we teu
gen oud en nij, en wat hewwe we al een
koude had. En gladde straten, en sneeuw-
rommel."
Rein: „Sü Willem niet komme? Hij is an
ders altied één tan 'e eersten. Of sü die
de griep hewwe?"
Manus: „Ik hew em der over hoord, dat
ie nar de kienders sü. Nou weet ik niet,
ot dat met de ieestdagen waar, of met
oud en nij."
August: Muskien wel allebeide. Willem
sal wel denke: de kost toor 't eten, de
kachel uut, en de lampe hoegt niet an."
Dorus: „Ik docht niet dat Willem over
sukke dingen swaar prakkeseert. Dou
suust dat allemaal wel goed uutrekene,
hé Auguust?"
August: „Nou, en? Soa muffe wij soart
meensen dochs wel? Het binne mar bit-
s/es, waar't wij met toe mutte. Waar ot
niet?"
Rein: „Ja, dan kenne je beter kommus-
sarus weze."
Willem (naderend): Ah, Rein, wuustou
kommussarus tan peliesje wurde? Nooit
doen, jong, nooit doen!"
August: „Kiek daar hew je Sterke Wil
lem dochs. Se seiden hier dast er met de
kas tan deur wast."
Willem (fluisterend)„Dat waar oek soa.
En daarom skrok ik soa, doe't ik Rein
over de kommussarus hoorde." (Luider):
Mar alle gekke Gerrieten op een stokje,
we salie wel lut, mar we binne nog tuus."
Dorus: „Het leek Auguust anders wel
ioordelig. Je spare de bakker en 'e sla
ger en 'e groenteboer uut. En tuur en
licht staat stil. Dan konst overhouwe."
Willem: „Ja, dat is echt Auguust praat.
En hij sal oek wel geliek hewwe. Mar
over sokke dingen maak ik mie nooit soa
dik. Het rédt em altied. Ho, nou mut ik
even in mien groate rooie saddoek prate.
Ferkouden meensen! As een groate
kerel!"
Manus: „Nou een groate kerel bist. En
dou loopst süver nog met een slag in 'e
rug. Dat lappe wij em niet meer. Liuwe
temeensen niet. Hè, dat is oek soa, waar
sü Liuwe sitte?"
August: „Die hét 'e griep. En oek weer
wat last tan spit loot ik. Liuwe wurdt een
kasplantsje."
Rein: „Ja, die sien neus wil nar de gron
toe. En wat waar 't een fiks soldaatsje in
die jaren."
Willem: „Soa mannen, nou bin ik toor 't
eerste kertier weer uuttetterd, en nou
wü ik wel es wat meer wete tan Rein en
de kommussarus."
Rein: „Ik bedoel die dikke stukken geld,
die't die kommussarussen lan één ot an
dere groate tebriek krije. In ieder getal
al ieertig düzend gulden, en sommigen
daar nog vijfentwintig düzend overheen.
Anders is 't wat sneu, en toor 't aiwen-
nen, en al soa mear."
Dorus: „Feitelijk is dat een skandaal.
Foei, loei. Mar daar salie wij wel niet
genoeg terstand tan hewwe om dat alle
maal te begriepen."
August: „Dat hèt met terstand niet teul
te maken, 't Is een kwesje tan geld. Geld
bij geld. Hewwe jou niks, dan is 't een
toer om een bitsje te krijen. Beginne jou
met een sak tol rieksdaalders, dan komt
er al gauw één naast te léggen. Dat is
wel soa gek."
Willem: „Ik begriep nou in ieder getal,
wat Rein bedoelde. Ik mut earlijk sêgge,
dat het mij in 'e krante ontkommen is.
Dat gebeurt niet taak."
Bouke: „Nee, dat gebeurt seker niet taak.
Bouke slaat wel es wat over. Krekt as
maandus, al die sport en soa, dat looit
Bouke wel."
Rein: „Ik lees dan wel es wat over de
toetballerij. Dan ken je wat metprate.
Want eikeneen praat maandusmorres
over toetballen. En dan de toto."
Manus: „Ja, hoe sü dat es komme met
die toto? De ene seit, het is een mooi
ding en het mut altied weze, en de an
dere seit, het is terkeerd, en we mutte
der nooit an beginne."
Dorus: „Ja, en over de priezen binne se
't oek lang niet eens. Jan seit tijtentwin-
tigdüzend, en Piet seit tiettigdüzend."
August: ,,'t Bliett altied gokken fanseli.
En wie't daar op teugen is, nou ja, die
is der teugen. An 'e andere kant ken één
ot andere arme vent de haal tan sien
leven doen. En waarom die niet, en son
kommussarus wel?"
Willem: ,,'t Gaat de meeste meensen tan-
selt om 'e ping-ping. Om 'e heb-heb! Het
mooie doel en soa love se wel. En de
groate traag is: waar bliett de echte, sü-
vere sport?"
Bouke: „Bouke prate laassen met één en
die sei: Kiek, die eerste, groate elltallen
kenne hur wel rédde. Mar al die düzen-
den jonges, dat is 't probleem. Bouke
weet niet teul tan sport at hor, alleen
mar Ian Abe. En tan Pijnenburg. Mar soa
sei die man dat."
Rein: „Sport is duur. Nim alleen mar een
teld. En een box. En de omballingen. En
de reizerij. Dat brenge die klubs teugen-
woordig niet meer op. Wie past bij? De
regearing? Morren muskien, mar tandaag
an 'e dag niet. Dus mut het op een an
dere menier komme."
Willem: „Ach, die toto gaat wel deur.
Mar ik bliei der bij: de sport, as soadanig
hèt een knoei kregen. Al die betaalde
kerels. En oek allemaal tréémde kerels.
Nim nou de Klomp. Se hale se uut Am
sterdam en Rotterdam en overal weg.
Mar ja, alles ferandert, en 't geeft oek
niks, as wij der over moppere. Wat nou
Rein jonge, wat siest op 'e klok."
Rein (aarzelend): Ja, sien eh wij sü-
den legate even een loopke doen. Dat is
te sêggen
Bouke: „Ah, die Rein, die hèt een kleur
as een jonkje, dat de broek tol hèt. Dou
suust met eh hoe hiet se oek al weer,
nou met 'e bruid sa'k mar sêgge, even
winkeltsje kieke. Nou, dou hest permisje
tan Bouke hor!"
Dours: Wanneer sal 't nou weze, Rein?
Fan 't jaar nog, ot in 1960?"
Manus: „Ja, werachtig! 1960! Een kest-
boomke, een oaliebol, een tuut tan 't
wiet, en 't nije jaar is der."
Rein: „We hewwe al antekend. Soa 't
nou staat, de tweede week tan janni-ari.
Mar sal ik dan nou mar gaan, mannen?"
Willem: „Toe mar, Rein. Muskien komt
er oek wel een plaatsje tan jimme in 'e
krant. Met 'e man tan 'e trouwerijen in
sien swatte toga. En dan kenne se der
onder skrieve: Een biessonder getal!
Bruidegom Rein. Héél lang ierwacht, en
eindelijk gekomen! Dat het hem nooit
mag spieten!"
Rein: „Ah, die gekke Willem. Mar nog
even dit, jonges. Eh sien es, eh je
mutte twee getügen hewwe. Nou hew ik
niet teul temielje mear, en Tsjitske
houdt de meeste temielje der mar wat
büten. Wat niet weet, wat niet deert.
Mar nou hadde ik soa docht, as eh
Willem en Liuwe nou es getüge weze
wüden. Jim binne mij allemaal even best
hor, begriep mie goed. Mar ik ken Liuwe
en Willem het langste."
Bouke: ,,'t Is wel goed jonge, stil mar.
As 't nog al een paar bruidsmeiskes noa-
dig hest, dan traagst Auguust en mij mar."
Manus: „Ja, en dan ik palleiernier, en
Dorus seretoanemeesterdan hèt eiken
een wat te doen."
Rein: „Nou goed, best. Dan eh sal ik
nou mar oh
Tsjitske (naderbij gekomen): „Waar blief-
stou, Rein? Och, heden, bin dat die ouwe
maten? Mut dat hele koar op ons brullotl
komme?"
Willem: „As wij 't koar binne, dan binne
jou die eh Callas seker."
