Leven als andere kinderen, maar
traditie is gebleven
LEEUWARDEN EN HET
OLD BURGER WEESHUIS
Wie nu het tegenwoordige weeshuis binnen
wandelt op Nieuwestad 108, het vroegere huis
van de familie Van Eysinga, vindt niets meer
terug van wat eens geschiedenis was. Kinde
ren van alle leeftijden lopen er rond, zonder
dat zij door uiterlijkheden tot „wees" zijn ge
stempeld. Geen opvallende kleding, geen ge
stichtleven met de nodige voorschriften en or
demaatregelen. Men zou denken een gewóón
huis met een gewóón gezin binnen te gaan,
alleen lopen er wat meer jongens en meisjes
rond dan in een „gewoon" gezin.
Na de oorlog was het niet zo eenvoudig een
behuizing voor het OBW te vinden, verschil
lende plannen sprongen af, men was nog niet
eigen baas in eigen stad. Maar uiteindelijk is
het dan toch gelukt het grote ruime huis aan
de Nieuwestad met een grote tuin op het Zaai
land voor de kinderen in te richten. Natuurlijk
heeft de voogdij zich wel eens afgevraagd of
men met een eigen inrichting door moest
gaan, nu er zoveel veranderd was door en na
de oorlog en toen bijna overal de weeshuizen
opgeheven werden, of een andere bestemming
kregen. Maar wat Auck Petersdochter in 1534
had beschreven bleef nog steeds van kracht:
er waren nog wezen in en buiten onze hoofd
stad en niet altijd kon de familie van de over
leden ouders de kinderen opnemen.
En zo ging men weer aan de slag, maar natuur
lijk werd er intern heel veel gewijzigd, zodat
de kinderen nu precies dezelfde opvoeding en
dezelfde opleiding krijgen als kinderen, waar
van de ouders nog in leven zijn. De school, de
clubjes, de speciale opleidingen, de sport
voor de kinderen van het OBW zijn er alle
kansen. Zij kunnen zelfs een universitaire op
leiding krijgen, wanneer zij daar geschikt voor
zijn en dat graag willen. Er wordt niet meer
aan lange tafels gegeten, maar kleine groepjes
zitten bij elkaar voor de maaltijden. Ook het
voedsel is natuurlijk grondig veranderd in de
loop der eeuwen! Maar wie had ook kunnen
denken in de oude tijd dat bier en mosterd en
alsmaar bonen en erwten niet hèt voedsel wa
ren voor het opgroeiende kind?
Wat er nog over is aan oude traditie? Een
eeuwenoude instelling kan niet volledig bre
ken met vróéger. Voor de „zondagse" jurk
dragen de meisjes nog donkerrood, maar zij
mogen zelf het model kiezen. Er is dè dag uit,
waarvan men nog steeds evenveel geniet als
toen dat met de Jan Plezier gebeurde. En er is
de viering van het Haersma-feest, waarop nog
steeds een tractatie gegeven wordt, prijzen
worden uitgeloofd en een feestmiddag wordt
georganiseerd. Voorts zijn er natuurlijk de nor
male vieringen van Oud- en Nieuwjaar, Pasen
en Sint Nicolaas en met Kerstmis wordt door
de kinderen een speciaal voor hen gemaakt
kerstspel gespeeld, dat zij niet altijd uitsluitend
in eigen huis opvoeren. Een enkele keer bren
gen ze ook anderen daarmee iets van de Kerst
sfeer en de Kerstboodschap.
In de grote vacantie is het huis lange tijd ge
sloten en zijn de kinderen ondergebracht bij
hun familie en kunnen zij net zo genieten van
het uit logeren-zijn als andere kinderen, zonder
uitgelachen te worden om hun ouderwetse
kleding.
Het meeste bemerkt men de band tussen wees
kinderen en weeshuis, wanneer de kinderen na
hun ontslag geregeld in huis terugkomen en de
weesouders laten meeleven bij huwelijk of bij
de geboorte van hun kinderen. En de oud-
wezenbond, opgericht in 1925, is een bekroning
op het werk, verricht in al die lange jaren
door voogdij, weesouders en personeel, ver
richt in naam van Auck Peters. Wat zou het
mooi zijn, als zij nog eens kon zien hoe haar
stichting is uitgegroeid! Zij verdwijnt in de
schaduw der tijden, zoals zovelen die op deze
aarde góéd werk hebben verricht.
Leeuwarden kan trots zijn op de eeuwenoude
instelling als het OBW. Aan de wezen heeft
men nooit meer de vreugde van het bezit van
een vader en een moeder kunnen teruggeven,
maar men heeft wel steeds getracht hen iéts
te vergoeden van hun groot gemis en hen klaar
gemaakt voor het leven van hun eigen tijd.
M. J. VAN HEEMSTRA
De teestlichtjes
in de Weerd
vormden ook
overdag een
lichtguirlande,
wanneer de lage
zon in deze
intieme winkel
straat scheen.
