Fa. H. JOLMERS k ZOON
Mensen,
't Is pas 60 jaar
geletien
rz^ -
VERHUIZINGEN
TRANSPORTEN
TEL. 0 5100 - 24595, b.g.g. 25765
iV#(
-..ji'liiaM,,., W'
In de
Pioenstraat
kwam onze
fotografe
dit
huiselijke
tafereeltje"
tegen.
Bij de Sint
Franciscus-
kerk,
de nieuwe r.k.
kerk aan de
Archipelweg,
vindt de jeugd
dit aantrekke
lijke maar
gevaarlijke
speelterrein"
We gaan eens even heel ver weg
van Leeuwarden en zelfs van
Friesland. Dat mag, omdat onze
gegevens stoelen op een artikel
in ons aller Leeuwarder Courant
van 1904. De titel luidt „Kan men
per automobiel de Zuidpool be
reiken?"
De mensheid is altijd bezig ge
weest met de problemen rondom
moeilijk te bereiken gebieden, die
uit de aard der zaak geheel onbe
kend of weinig bekend zijn. Zo
ook de Noord- en de Zuidpool.
Wie weet hoeveel pogingen er
de eeuwen door in 't werk gesteld
zijn om iets meer over deze verre,
raadselachtige streken te weten
te komen door mensen, waar wij
nooit over hoorden, omdat hun
pogingen faalden en zij er het
leven bij lieten. De ons wel be
kende pogingen spraken toch ook
steeds van grote ontberingen, vre
selijke ongelukken en van doden.
In 't begin van deze eeuw toen de
automobiel geen schrikwekkend
monster meer was, maar inheems
ging worden achtte men deze „ma
chines" tot meer in staat dan al
leen maar voor een bezoekje aan
familie en kennissen. Men begreep
dat men er méér mee kon bereiken
dan met de vervoermiddelen van
voordien.
Zo ging het ook een meneer in
België die de invallende gedachte
kreeg dat ontdekkingsreizigers
misschien wel baat zouden vinden
bij de automobiel. En wel in 't bij
zonder bij een reis naar de Zuid-
Pool.
Volgens het artikel heeft het aan
„avontuurlijke ontwerpen" niet
ontbroken, maar het mislukte, zo
wel met zeil- en stoomschepen als
met hondensleden. „Door de lucht"
was 't ook al eens geprobeerd,
maar met een noodlottig gevolg
voor de roekeloze luchtvaarders.
Ook dacht men „met een onder-
zeesche boot onder het ijs door
te gaan en dit plan werd met alle
ernst in sommige bladen bespro
ken." (Het is sedertdien gelukt!)
Maar als men nu met een auto in
plaats van met honden over het
ijs kon gaan?" Het gaat in één
woord hierom: de diensten van de
trekhonden te vervangen door een
machine, die met grootere zeker
heid dan deze dieren werkt en
vóór alles geen grooter gewicht
aan brandstoffen vereischt dan de
honden aan levensmiddelen." Het
is wel wat simplistisch gesteld,
maar ondertussen is het toch ge
lukt. Zijn raad wat het „proberen"
van de machines betreft, lijkt ons
echter ondoenlijk: men moest dat
van te voren doen wanneer het
winter was in eigen land. Nu
heten de „ouderwetse winters"
veel kouder dan de tegenwoordige
maar of zij in de plaats van de
Zuidpool konden komen?
Al betreft het dan niet de Zuid
pool, zo namen we ook volgend
berichtje over uit hetzelfde jaar,
1904. Te koop: „In een aan de
Tram gelegen dorp in Friesland,
eene winkelzaak in Kruideniers
waren en manufacturen, waaraan
is verbonden eene Venterij met
nieuwe Wagen en 2 beste Trek
honden. De zaak levert een best
burgerbestaan op." We nemen dan
even aan dat het niet genoemde
dorp lag aan de tram, die zich van
Leeuwarden uit de provincie in
spoedde en waarvan de rails nog
niet eens zo lang geleden zijn ver
dwenen. En we zien het „gecom
bineerde" winkeltje voor ons: de
stopflessen met kleurige zuurtjes,
de lapjes bont en zwart voor aller
lei doeleinden, wellicht nog een
„suikerbrood" waar de witte sui
ker afgeschaafd werd, de krenten
en andere heerlijkheden. We rui
ken het eigenaardige luchtje van
kruiden en van textiel, we horen
het rinkelend winkelbelletje.
We combineerden deze twee ver
haaltjes omdat er van honden
kracht sprake is en omdat de mo
gelijkheid van een „machine" op
het ijs en het liggen aan een tram
zulke wijde perspectieven openden
voor de mensen-van-toen.
En dat alles is nog maar pas 60
jaar geleden
M. J. VAN HEEMSTRA.
Ruim een
halve eeuw LEEUWARDEN, EMMAKADE 1.1. 62
Bergplaats voor meubelen
Verpakken en verzenden naar alle werelddelen
