De eerste paal
11
In de ochtend van woensdag 9 september
hield het om elf uur op met regenen. Dit
mocht worden beschouwd als een welwil
lende geste jegens het gemeentebestuur van
Leeuwarden, dat het heien van de eerste
paal voor het complex van 2040 woningen
in het lelan op dit tijdstip had gesteld. Ve
le tientallen waren \derwaarts getogen en on
der deze tientallen vielen diverse zeer hoge
persoonlijkheden op. Wij zagen de commis
saris der Koningin, gedeputeerde Okma, ar
chitect prof. Bakema (bekend van radio en
tv) en ir. Hemmes, hoofdingenieur-direc
teur van het Friese filiaal van het minis
terie van Bouwnijverheid en Volkshuisves
ting. En de hoofdpersoon van deze plech
tigheid verscheen met het college van Bur
gemeester en Wethouders ten tonele. Dat
was ir. H. M. Buskens, directeur-generaal
van de centrale directie van de Volkshuis
vesting en Bouwnijverheid. Deze centrale di
rectie' zetelt zeer hoog bij het gelijknamige
ministerie en dus is ir. Buskens niet de
eerste de beste. Hij genoot de eer de eerste
paal te mogen slaan voor de bouw van dit
ongekend omvangrijke werk.
Thans moeten wij eerst iets vertellen over
het heien in het algemeen en het slaan van
eerste palen in het bijzonder. Deze werk
zaamheden geschieden met heistellingen en
het daarin aangebrachte heiblok werd bij
de hier aanwezige installatie door stoom
aangedreven. Daarom staat er vlak bij de
stelling een grote stoomketel, met een vuur
daaronder, dat met grote scheppen steen
kool in leven wordt gehouden. Waar vuur
is, daar is ook rook en het bewijs hiervoor
werd zeer overtuigend geleverd.
De aldus geproduceerde stoom gaat dooi
een slang naar het heiblok en wordt door
een systeem van kranen tot dit apparaat toe
gelaten en daarna weer uitgestoten. Komt
de stoom binnen, dan rijst het blok, gaat
de stoom er weer uit, dan valt het blok
op de paal. De desbetreffende kleppen wor
den met twee touwen bediend. Aan touw
tje één trekken: het blok gaat omhoog; aan
touwtje twee trekken: het blok valt. Bij dit
alles verspreidt de gehele apparatuur gro
te hoeveelheden rook, tot hete druppels con
denserende stoom en vieze, vette, hete olie
spatten. Men moet dan ook terdege op eer,
afstand blijven van zo'n heistelling.
Dit kan het publiek wel doen, maar de
directeur-generaal van de centrale directie
van de Volkshuisvesting en Bouwnijverheid
moest heien en diende zich derhalve on
der de rook, de stoom en de oliedruppels
van de heistelling te begeven. Daarop was
van aannemerszijde gerekend door een lan
ge oliejas en een witte helm beschikbaar
te stellen. In deze uitmonstering verscheen
ir. Buskens ten tonele en men kon al met
een constateren, dat hij deze werkmanskle-
ding méér had gedragen, want het gebrui
kelijke, lacherige, karnavaleske ontbrak hem
geheel. Met zelfbewuste tred ging hij op de
heistelling af en wisselde, alvorens met het
karwei aan te vangen, enige vaktechnische
woorden met de daar aanwezige heiers. Men
kon het hem aanzien op vertrouwd terrein te
zijn. Dezelfde hoge ambtenaar heeft ten slot
te ook op 26 november 1958 hier geheid.
Toen ging de eerste paal voor 't Heech-
terp de grond in.
Toch moeten wij zeggen, dat de door ir.
Buskens gewekte schijn bedrieglijk was.
Zoals hij daar stond, in oliejas en met
helm, leek hij meer op een onzer schaar
se bouwvakkers dan op een onzer vele ho
ge Haagse ambtenaren. Maar toen het echt
op heien aankwam, werd hij bijgestaan door
een echte heier. Bijgestaan? We hadden
zeer sterk de indruk, dat de vakman aan
de touwtjes trok en dat de heer Buskens
slechts schijnbewegingen maakte.
Dat nemen we de directeur-generaal overi
gens niet kwalijk, want een oprichter van
het bouwbedrijf Intervam heeft ons ver
teld, dat het manuaal met de twee touw
tjes om de drommel niet eenvoudig is. Het
is „een slag" en die maakt men zich niet
eigen op een Haags departement.
Niettemin, tot in lengte van dagen zal de
heer Buskens de man zijn die de eerste
paal heeft geslagen voor een 2040 wonin
gen omvattend woningbouwproject. Die ech
te bouwvakker zullen we dan maar ver
donkeremanen, \net als al de heipalen, die
al de grond waren ingegaan voordat ir.
Buskens aan bod kwam. Dat waren trou
wens de allereerste palen en deze worden
in de bouwnijverheid gevolgd door de eer
ste paal!
De commisaris der koningin, mr. H. P. Linthorst Homan, en de
burgemeester, mr. A. A. M. van der Meulen, zijn er niet geheel
gerust op dat de eerste paal goed de grond zal ingaan.
Een nietige liguur bij een grote heistelling: de eerste paal voor
de 2040 woningen in het lelan gaat de grond in, vaardig geheid
door de directeur-generaal van de centrale directie van de
Bouwnijverheid, ir. H. M. Buskens.
