tè* fa.Adema'
s Bow
wbedrijf
I
1
Maatregelen als in Limburg
zijn ook hier nodig
5
(Vervolg)
ik herhaal toch ook stellig bij tal van werk
gevers een zeer belangrijke wens, dat zij beter
dan in het verleden kunnen slagen bij het zoe
ken naar woningen voor hun werknemers en
ook buiten elke leeftijdsgrens, want een leef
tijdsgrens zoals wij die hier noodgedwongen in
de voorgaande jaren hebben moeten aanhou
den, soms zelfs van meer dan 50 jaar, later
van 50 jaar en nu 45 jaar, houdt tóch een, ik
mag wel zeggen, onzedelijk element in zich.
Verdere ontwikkeling.
Behalve op de verbetering van de woningsitua
tie zal het gemeentebestuur van Leeuwarden
ook bedacht moeten zijn op het voeren van
een slagvaardig beleid op alle gebieden van
zijn activiteit en ik hoop ook, dat de raad dit
inzicht zal blijven tonen. In het verleden hééft
de raad dit inzicht getoond. Er zal stellig de
uiterste aandacht moeten worden besteed aan
de tijdige grondverwerving, om de snelheid,
waarmee verdere industrieterreinen worden ge
reedgemaakt, aan de verdere accommodatie en
aan het woonklimaat in Leeuwarden. Want het
is tegenwoordig gewoonte om te rekenen met
prognoses en dan is het jaar 2000 een soort
magisch jaartal; men schijnt haast niet verder
te kunnen kijken, maar als wij ons toch even
baseren op een prognose voor het jaar 2000,
dan houdt die in, dat Leeuwarden in het jaar
2000, dus over 35 jaar, 250.000 inwoners zal
moeten tellen. Zoals het nu lijkt, met de be
staande groei, is dat een volstrekte onmoge
lijkheid. Maar ook al zouden we die 250.000
moeten verminderen, zeg tot 150.000 inwoners
als streefgetal voor dat tijdstip, dan houdt dat
toch in, dat er een enorme uitbreiding moet
zijn van het wegennet, van het aantal wonin
gen en van alles wat dit meebrengt. En dan
geloof ik, dat wij ook weer gelukkig kunnen
zijn, dat de raad het structuurplan van Leeu
warden heeft aanvaard, maar dan zal het niet
kunnen blijven bij een stuk op papier, dan
zal ook in de komende jaren met kracht ge
streefd moeten worden naar de realisatie van
dit structuurplan. En niet alleen van dit struc
tuurplan, maar ook van het binnenstadsplan.
De stadssanering zal met voortvarendheid moe
ten worden uitgevoerd, niet alleen wat de stra
ten betreft, maar ook terzake van een punt,
dat in de loop van dit jaar in ander verband
in de raad ter sprake is geweest. Het is mijn
overtuiging, dat er ook met grotere voortva
rendheid dan tot dusverre mogelijk is geweest,
aan krotopruiming zal moeten worden gedaan,
want het is schandelijk voor onze stad, dat wij
nog vele honderden krotten hebben, die, naar
moderne begrippen, geen behoorlijke mense
lijke bewoning opleveren. En de opschuiving
is een taak, waaraan stellig met meer kracht
dan tot dusverre door het gemeentebestuur zal
moeten worden gewerkt.
Maar daarnaast hebben we ook de zaken van
stadsverfraaiing. Er is een restauratieprogram
ma, een programma van restauraties van mo
numenten. Er is zopas in dit verband nog ge
sproken over het carillon en de heer Santema
uitte de wens, dat er een vervanging van de
St. Jacobstoren of Nieuwe Toren zal moeten
komen, een wens, die door de heer Van der
Schaaf niet reëel genoemd is. Ik geloof, dat,
wanneer de burgerij dit werkelijk wenst en het
gemeentebestuur dit wenst, de realiteit niet zo
ver af is, en dat, wanneer men werkelijk deze
waardevolle dingen beoogt, men dan ook de
financiën ervoor kan en wil vinden. Misschien
is nu bij de tegenwoordige financiële positie
van Leeuwarden een bedrag van een miljoen
gulden voor een speeltoren inderdaad een te
hoog bedrag, maar dan zou ik toch wel willen
zeggen, dat in een geheel van een gesaneerde
binnenstad met een aantal monumenten en na
het opruimen van krotten ook een speeltoren
met het carillon boven deze oude binnenstad
toch werkelijk, ook naar mijn overtuiging, een
streven is, dat stellig zijn waarde heeft.
Maar er zal ook meer moeten gebeuren. U
heeft in een bijlage bij de aanbieding van de
begroting een heel program gelezen, dat in de
komende jaren zal moeten worden vervuld. De
heer Tiekstra heeft het al gehad over de re
creatie en de heer Ten Brug over het maat
schappelijk werk, zodat ik van mijn kant daar
niet meer over behoef te spreken. Maar dan
hebben we toch een program met alleen al aan
onrendabele of gedeeltelijk onrendabele wer
ken van 175 miljoen. Daar zullen moeten wor
den bijgeteld vele miljoenen voor rendabele
werken, om dan nog niet te spreken van de
scholen, die ook in het program nog niet ge
noemd zijn, omdat die hun eigen financiering
volgen. Ik geloof, dat de realisering van dit
programma stellig niet vele jaren zal moeten
vragen, maar dat het in een betrekkelijk klein
aantal jaren zal moeten plaatsvinden.
U vindt nu op het program op het gebied van
de cultuur: een nieuwe openbare bibliotheek,
het Princessehof, een punt, dat, naar ik hoop,
heel binnenkort ook bij de raad zal kunnen
worden aangebracht, een punt over de verdere
zaalaccommodatie en de huisvesting van het bu
reau culturele zaken. Dat zijn allemaal juist
voor het woon- en leefklimaat van Leeuwarden
bijzonder belangrijke punten.
De bedragen ervan vallen echter in totaal toch
nog weg tegen de veelheid van miljoenen, die
enkel aan straten en dergelijke moeten worden
uitgegeven. En wat de volksgezondheid be
treft, er is gezegd en terecht dat het zo
lang duurde met de plannen voor het zieken
huis en het verpleegtehuis. Ja, als het gemeen
tebestuur van Leeuwarden alleen met eigen
diensten te maken had en niet met anderen,
die in de plannen moeten worden gekend, dan
zou alles veel vlugger kunnen gaan. Helaas is
dat niet het geval en zijn juist de andere in
stanties hier factoren geweest, die tot een grote
vertraging aanleiding hebben gegeven. Wat het
verpleegtehuis betreft, is pas op 13 juli van dit
jaar van de minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid bericht gekomen, dat mede
werking van het ministerie verleend zou wor
den aan de bouw van een nieuw verpleegte
huis tot een aantal van 180 bedden. Wat het
ziekenhuis betreft, is er eerder een analoog
bericht ingekomen, namelijk op 29 juli 1964.
Dat was, wat het ziekenhuis aangaat, het ogen
blik waarop de architect pas goed aan het werk
kon gaan.
Wat het verpleegtehuis betreft, had de dienst
van Openbare Werken al eerder de zaak ter
hand genomen. Mijn laatste berichten zijn, dat
ondanks alle moeite en aandrang die er gedaan
is, pas in de loop van de aanstaande zomer de
plannen geheel besteksklaar zullen kunnen
zijn. Ik voor mij had gehoopt, dat het in het
najaar, zij het dan misschien later in het na
jaar, had kunnen zijn. Het laatste bericht is,
dat het pas veel later is. Als reden wordt op
gegeven, dat juist de technische uitrusting van
deze zaken en die is natuurlijk bij een mo
dern ziekenhuis, speciaal bij een ziekenhuis,
zeer uitgebreid zo veel meer tijd vraagt.
In elk geval weet u nu, hoe deze zaken staan.
Ik zal hier verder kort over zijn. Het spreekt
vanzelf, dat bij een zo enorme taak in de ko
mende jaren de diensten van de gemeente
grote versterking zullen vragen, de ene meer,
de andere minder, een versterking naar man
kracht, naar bekwame mensen. Die zijn schaars
helaas, maar die zullen toch moeten worden
gevonden. Er zal ook aan de huisvesting
van een aantal diensten een positieve, een
grote uitbreiding gegeven moeten worden, want
anders hebben deze mensen, die nodig zijn,
geen plaats om hun werk te doen. Ook dat is
een punt, dat genoemd mag worden en wan
neer tot dusverre niet kon gebeuren wat in het
program is aangeduid, dan ligt dat eenvoudig
hieraan, dat de mankracht, die tot dusver met
deze zaken bezig is geweest, dit eenvoudig niet
heeft kunnen opbrengen. De verschillende
diensten zijn onvoldoende bemand en degenen,
die daarin hun werk hebben te doen, hebben
aan hun taak, die op het ogenblik moet wor
den vervuld, wel meer dan de handen vol.
Het vliegveld.
Ik ben misschien al te breedvoerig geweest,
maar ik zou toch nog graag iets willen zeggen
over het vliegveld, omdat dit door verschil
lende heren zo straks ter sprake is gebracht.
Wanneer wij op het standpunt staan, dat mili
taire voorbereiding helaas nog altijd nodig is,
als prijs voor de vrijheid die wij genieten, en
als wij mogen aannemen, dat in het totaal van
de verdedigingsvoorbereiding een vliegbasis
in het noorden van het land niet gemist kan
worden dat wordt ons van militaire zijde
met nadruk verzekerd dan blijft alleen de
vraag over, of de vliegbasis, die nu vlak bij
Leeuwarden gelegen is, verplaatst zou kunnen
worden naar een ander terrein op een afstand
die niet groter zal kunnen zijn dan enkele tien
tallen kilometers van Leeuwarden verwijderd.
Wij kunnen allen onze mening wel hebben
over het lawaai en het ongerief, dat deze vlieg
basis vlakbij de bebouwde kom oplevert, en ik
kan het met degenen die daarover klagen, vol
strekt eens zijn, ook, dat het heel dwaas is
op zichzelf genomen een militaire basis zo
vlak op de bebouwde kom, en dan zo'n grote
bebouwde kom, te hebben. Wanneer het ech
ter ik herhaal het in theorie enkel een
kwestie kan zijn van verplaatsing van hier
naar hoogstens enkele tientallen kilometers
verder en wanneer wij weten, hoeveel miljoe
nen nu in deze vliegbasis geïnvesteerd zijn, dan
geloof ik, dat wij en dat zijn dan de woor
den van de heer Van der Schaaf in ander ver
band het niet als reëel kunnen beschouwen,
dat wij gaan aandringen op verplaatsing van
deze basis. Dan kunnen wij van tevoren wel
weten, dat de rijksinstanties, die met deze zaak
te maken hebben, op het standpunt zullen
staan, dat een verplaatsing niet praktisch mo
gelijk is. Dan zullen wij, dunkt mij, wel moe
ten blijven leven met dit lawaai, een lawaai,
waaraan men tot op zekere hoogte toch ook
nog wel kan wennen. En dan zullen we ons
gemeentelijk misschien toch ook nog wel een
beetje kunnen troosten met het feit, dat wij
mét deze vliegbasis een belangrijke rijksdienst
en ook de voordelen daarvan voor de ge
meente binnen onze grenzen hebben.
BUNGALOWBOUW
VERBOUW
Huizumerlaan 97 - Leeuwarden - Telefoon 26938
ONDERHOUDSWERK
