Ê4uÈ^,Uu",k>'
f^Lx tLi'tjioiic^ (rh
l
m,m. J"
f,Cïflotlque
■1
DJ- y
RIJ IN DE GOEDE RICHTING;
f'Rijlv)^{«vtjéze ^èiit^eKdAióoio.
Ga ftW-1
ejswj
E
Deze plattegrond van de R.H.B.S. komt voor in de „Geneeskundige Plaatsbeschrijving
van Leeuwarden" van dr. Kooperberg (1888).
Daags daarna, op dinsdag 10 september
dus, begaven 58 jongelui zich naar het
splinternieuwe en zelfs nog niet geheel
voltooide gebouw van de rijkshogere
burgerschool aan hetzelfde Zaailand. Zij
vormden de voorhoede van de vele gene
raties H.B.S.-ers, die tot op de dag van
heden dit onderwijs volgen, daarmee de
vruchten plukkend van de Wet op het
Middelbaar Onderwijs, die op 2 mei 1863
van kracht werd en een nobele wedloop
ontketende tussen de Nederlandse steden
om een dezer onderwijsinrichtingen mach
tig te worden. Het rijk stelde tenminste 15
dezer onderwijsinrichtingen in het vooruit
zicht aan gemeenten, die een doelmatig
gebouw beschikbaar konden stellen. Leeu
warden begon met de op te heffen „Fran-
sche Dag- en Kostschool voor Jonge Heren"
voor dit doel aan te bieden, maar het ge
bouw (de oude Schuttersdoelen op de hoek
van het St. Jobsleen en het Tournooiveld)
werd ongeschikt bevonden. Een merkwaar
dige poging om dit probleem op te lossen,
was het verzoek aan de koning om het
koninklijk paleis (het oude stadhoudershof,
nu de ambtswoning van de commissaris der
koningin) voor dit doel beschikbaar te
stellen. De koning weigerde en toen zat er
niets anders op dan een nieuwe school te
bouwen. Op 25 augustus 1864 deed de raad
deze drieste stap; op het terrein tussen het
Zaailand en het Bolwerk werden elf huisjes
aangekocht van de weduwe Soeting voor
12.000. Met een rijkssubsidie van 10.000
kon de school worden gebouwd en in 1866
reeds werd het gebouw in onderhoud en
beheer aan het rijk overgedragen. Op 10
september konden, als gemeld, 58 jongelui
het gebouw betreden om deze nieuwe vorm
van onderwijs te gaan volgen. Het waren
er 17 minder dan de gezamenlijke bedoe
ling van de ouders was. Zij werden geoor
deeld niet met vrucht de lessen te kunnen
bijwonen.
Waren deze knapen diep te beklagen? We
geven o.m. hiervoor het woord aan dr.
Ph. Kooperberg, directeur van het stads
ziekenhuis, die in zijn, in 1888 verschenen,
„Geneeskundige Plaatsbeschrijving van
Leeuwarden" het volgende vermeldde over
de Rijks Hogere Burgerschool voor Jon
gens:
„Het onderwijs (in vijf jaarcursussen) is
door zijne afwisseling in de lagere klassen
niet te vermoeiend voor het meerendeel
der leerlingen. In de hoogere klassen ech
ter vereischt het voor velen groote inspan
ning, vooral dan, wanneer er repetitiën
worden gehouden. Minder vlijtige en licht
vaardige scholieren moeten hunne nalatig
heid dan ook boeten met overblijven of
terugkomen, dat, heeft het bij herhaling
plaats, ontmoedigend is voor de ouders, zoo
dat velen hunne kinderen den vollen cur
sus niet laten doorloopen (hetgeen trouwens
om verschillende andere redenen toch al
meermalen geschiedt). Niet weinig leerlin
gen brengen het dan ook niet verder dan
tot het derde of vierde jaar. Voor de ove
rigen intusschen, die werken kunnen en
willen, kan van overlading der hersenen
eigenlijk geen sprake zijn; trouwens klach
ten over de z.goverlading met onderwijs
worden thans minder dan vroeger verno
men. Een gebrek hier en elders is, dat het
onderwijs berekend is voor de meest ge-
willigen en ijverigen, doch zelfs voor dezen
geen genoegzame gelegenheid bestaat, de
stof te verwerken, om algemeene en dege
lijke kennis op te doen. Niet allen, die het
eindexamen met goed gevolg hebben afge
legd, moeten als de uitstekenden, als de
meest bruikbaren in de maatschappij wor
den beschouwd".
Op 15 en 16 september zullen zij naar Leeu
warden komen, de oud-leerlingen van de
Rijks H.B.S., al of niet gefrustreerd door
het oordeel van dr. Kooperberg. Een groot
feest zal het ongetwijfeld worden, deze
viering van het eeuwfeest van de school.
KOMT U BIJ DE BOER'S „MOTIQUE"
dan is Uw richting altijd GOED gekozen!
DOORSMEREN en OLIEVERVERSEN? Klaar terwijl U
wacht, lekker lui gezeten aan de KOFFIEBAR, waarbij
U onder meer het laatste nieuws kan zien en kopen
DAG-, WEEK- en MAANDBLADEN: nationaal en
internationaal
Blijf bij de tijd kom er vaak!
BLEEKLAAN 145 - Leeuwarden - telef. 23573
5
"N^iDiepiti-iJ.
S.vxUauic'i
S<N!"t kauwt
c I; c 11 Xa aiot
L
- *setluv«vtei
1Hu>U»tu'
j Secifccvvncx.'.
L
U-Ll Vaat
v«-.<
Ïïeeil;a»»ntt
iïoeiiaimot
^eeifLi
-
°.bctia iic "Conp
5ïfÏ3fl W.liLvlwfjpi»U)
U'it dütttfe èvLt'i t;u»iA'.
(J^pcit pl«\ato
0\v»* nU*»tkii hu".
3 OtV-
R$il>l io Bloei*.
mkanu-t, «'ti tUViik^M-to
i de\\ C i>»i«-i
l'ja wq.
Col\t\j i «*Li m«'j
vtinLinJ
ialvtaJcnMi..i|'!^ilvi.>Uniii...nl'SVcoiiGcMiu:t.- Yl-atlGule. tDiwcte.wt WiumeHllkmoJ ^uu"
IJ j^actiodiwedl
:;i i»Ur.
li/*00.