Harm Wiersma
internationaal (lammeester
Sinds kort is de 15-jarige Harm Wiersma uit de Verstolkstraat in Leeuwarden
internationaal meester in het dammen. Dat is een onderscheiding die slechts
weinigen ten deel valt. Massa's mensen spelen geregeld of af en toe een par
tijtje dammen, slechts weinigen gaan tot de talentvolle spelers behoren en
van die weinigen dringen enkelen door tot de top van de internationale damwe-
reld. Harm Wiersma is dus een fenomeen, zeer in het bijzonder wanneer men
let op zijn leeftijd.
In het
warmtecentrum
wordt U
Warmtewijzer
warmtecentrum Friesland nv
Een gevaarlijke leeftijd voor het behalen van
roem en eer, op welk gebied ook. Zoiets moet
geestelijk worden verwerkt; men moet naar
binnen en naar buiten deze exclusieve positie
weten te verwerken en dat valt velen niet ge
makkelijk. Aan de ene kant kan men van pure
verwaandheid naast zijn schoenen komen te
lopen, aan de andere kant is het mogelijk, dat
men zich tegenover de buitenwereld geen hou
ding weet te geven en de bekendheid als een
last gaat voelen.
Wanneer we met Harm Wiersma zitten te
praten, dan blijkt wel meteen, dat de dammers-
roem hem niet naar het hoofd is gestegen. Hij
is veel meer de leerling van (straks) de vierde
klas van de hervormde mavo aan de Wagner-
straat, dan de jongeman van de internationale
damtoernooien. We nemen aan, dat hij liever
damt dan zijn huiswerk maakt, maar de school
en het komende eindexamen nemen zijn denken
en doen zeer duidelijk in beslag. Over zijn
toekomst denkt hij nog niet in de meest con
crete zin, maar wel spreekt hij zijn belangstel
ling uit voor het onderwijs. Naar houding en
ambities wijkt Harm Wiersma niet af van veel
van zijn medescholieren. Misschien is hij wat
aan de rustige kant. Geen schreeuwer, geen
branieschopper.
Het hoogst verwonderlijke van de 15-jarige
Harm Wiersma is, dat hij zonder de neiging
opvallend te zijn aan een dambord kan gaan
zitten met elke internationale crack en dan
een even gewaardeerde als geduchte tegen
stander kan zijn. Tot die cracks behoren de
Russische schaakambtenaren, die door het
Kremlin worden uitgezonden om overal ter
wereld te tonen, dat zij de onbetwiste meesters
op de honderd velden zijn. Wat moet, zo zou
men kunnen denken, een joch uit de Leeuwar
der Verstolkstraat en uit de vierde klas van
de mavo daar tegenover stellen? Hij heeft
echter het positieve antwoord op deze vraag
reeds vele malen gegeven.
Een antwoord op de vraag, hoe zijn talent voor
het dammen zich heeft ontwikkeld weet hij
niet te geven. Natuurlijk kunnen we hem aan
de praat krijgen over de resultaten, die hij tot
dusver heeft behaald. Hij wil ook wel vertel
len, dat zijn vader hem het spel heeft geleerd
en dat hij aanvankelijk een paar stukken vóór
moest hebben om een redelijke kans van win
nen te hebben. Zo leren duizenden jongens het
dammen, maar in de meest gevallen blijft vader
de baas of de gelijkwaardige partner. Maar
hier hebben we te maken met het talent, dat
vrijwel ieder achter zich laat en dan tenslotte
op internationaal niveau zijn gelijken ontmoet.
Er moet wel iets bijzonders aan de hand zijn
met Harm Wiersma, die dit peil al op vijftien
jarige leeftijd heeft bereikt.
Maar hij weet dus, zeer tot ons verdriet, zelf
niet wat dit is. Ergens in zijn brein zit een
afdelinkje, dat dit vermogen beheerst en op
onnaspeurlijke redenen tot een ongewoon sterke
Harm Wiersma (rechts) en de Russische oud-wereldkampioen Tsjecholew (links) speelden op
13 juli een damwedstrijd met „levende schijven op de Korlmakerspijp in de wandelzone. Op
de achtergrond het op de straat geschilderde dambord met de kinderen van Vacantie Ont
spanning. die als zwarte en witte schijven lungeerden. De partij eindigde met remise.
Het valt niet mee een zwarte schiji te zijn
ontwikkeling is gekomen. De gebruikelijke,
maar blijkbaar ongemotiveerde veronderstel
ling is, dat dam- of schaaktalent samenhangt
met een duidelijke aanleg voor wiskunde. We
hebben die gedachte wellicht overgehouden
van dr. Max Euwe, die beide eigenschappen
had, maar mag men daartussen een verbinding
trekken? We hebben Harm Wiersma niet
gevraagd zijn rapportcijfers voor meetkunde en
algebra aan ons over te leggen (de journa
listieke vrijmoedigheid kent zijn grenzen), maar
we hebben van hem niet het idee gekregen,
dat hier de oplossing van het mysterie te
vinden is, al doet hij het niet slecht in deze
vakken. Het enige wat hij zelf in de verkla
rende zin kon aandragen was, dat hij altijd
sterk is geweest in het oplossen van het soort
puzzles waarbij het gaat om het in elkaar zet
ten van figuren. Breder gezien zou men kunnen
spreken van inzicht in ruimtelijke situaties en
dan komen we ook terecht bij het dambord
met zijn schijven. Dan blijft bij het fenomeen
van een 15-jarige internationaal dammeester
de vraag nog over of zo'n talent op deze leef
tijd bij lichaam en geest past. Wij gewone
„potjedammers" spelen af en toe voor ons
plezier en slechts de huisgenoten zien bewon
derend naar ons op of laatdunkend op ons neer.
Bij een internationaal toernooi drukt de last
van de publiciteit op de schouders van de
dammers; iedereen kijkt en damt mee. De deel
nemers hebben vaak duizenden kilometers af
gelegd om hun rivalen te ontmoeten. Voor het
huis in de Verstolkstraat is een vreemd hotel
in de plaats gekomen. Dammen is dan niet
alleen meer een kwestie van techniek en talent,
maar ook van mentale gehardheid, van geeste
lijke en lichamelijke rijpheid. Vader Wiersma
heeft zijn zoon „buiten spel" gezet bij het
Turkstra-damtoernooi. De zoon was voor hem
belangrijker dan de internationale meester. Die
krijgt nog mogelijkheden genoeg, wanneer hij
nu niet roofbouw speelt op zijn vermogens.
Deze zet van vader Wiersma was, lijkt ons,
niet de slechtste in de damcarrière van zijn
zoon.
Zuiderplein 35. Leeuwarden - Tel. 26041
SHV energiegroep
