In het
warmtecentrum
wordt U
Warmtewijzer
warmtecentrum Friesland nv
u u weer
in Wet gareel loopt
Zuiderplein 35. Leeuwarden - Tel. 26041
jJk SHV energiegroep
namen van alle bewoners staat dan ook
geschreven: „diaconiekamer en alimentatie
Zij komen niet toe aan de kwalificatie: „kan
ordentelijk de kost winnen", „wint reedelijk
de kost" of „wint seer goed de kost".
Een inventaris.
Uitgebreidere informatie over Luilekkerland
geeft een inventarislijst van bezittingen van
de diakonie uit 1779:
„Staat en Inventaris van de Profijte
lijke Effecten der Diaconie van de
Gerevormeerde Gemeente binnen Leeu
warden.
Nog heeft de Staat 63 kamers, de welke
hoewel niets inbrengen, egter voor pro
fijtelijk kunnen aangemerkt worden, en
zijn als volgt:
Vier kamers staende in het Leuilekker-
land, waarvan één beswaerd is met drie
Flor enen. Twee voorzien met twee Bed
steeden.
Ses kamers zijnde het zogenoemde Pan-
werk in Leuilekkerland, waarvan vier
voorzien zijn met twee bedsteeden.
Twee kamers. Staende op de Breede
plaats, waarvan de eene gebruikt word
tot een Woning voor de Diaconie Bode, in
der tijden genoemd, het Pakhuis.
van de twaalf klassen van bedeling onderge
bracht. De armsten konden dan voor een
klein bedrag een woning van de diakonie
huren.
Het toezicht op de woningen berustte bij een
bouwkommissie, die er op lette:
a. Dat de Vastigheden zindelijk worden
bewoond, en hiertoe zoo nodig, de be
woners ernstig aansporen.
b. Dat alle gebreken en noodzakelijke
verbeteringen, dadelijk worden gerepa
reerd.
c. Dat de bewoners geene andere lieden
bij zich laten inwonen, dan na bekomen
toestemming.
Onder deze voorwaarden woonde b.v. in
januari 1880 in een woning in het Luilekker
land, Antje Schuurhof, weduwe van H.
Westra. Zij kreeg van de diakonie de
volgende steun:
- Vaste trek 0,80 - Winter trek 0,30
- Een half brood in de week.
Van de vaste trek werd voor huur van de
woning 0,55 afgetrokken. Zo werd voor haar
het „totaal ontvang" 0,55 plus een half
brood.
Uit de bedelingsboeken blijkt, dat het in de
19e eeuw al gewoonte is, dat de woningen in
een prooi voor de jeugd, die van de ramen
weinig heel liet en op een van de zolders een
brandje stichtte, dat door de brandweer
geblust moest worden.
De diakonie besloot tot verkoop en plaatste
een advertentie. De onderhandelingen met
gegadigden werden echter bemoeilijkt, toen in
januari 1961 de woninkjes, op verzoek van
het gemeentebestuur van Leeuwarden, op de
monumentenlijst werden geplaatst. Ondertus
sen onderhandelde de gemeente zelf met de
diakonie over de aankoop. Deze onderhande
lingen leidden tot resultaat. Bij raadsbesluit
van 26 juli 1961 werd de koop van Luilekker
land voor de som van 6800 goedgekeurd.
Iedereen realiseerde zich wel, dat het met
deze 6800 niet klaar was.
Architect Baart, bekend door verschillende
restauraties in Friesland, kreeg opdracht voor
een restauratieplan. Hij maakte er twee. Het
gemeentebestuur koos tenslotte voor het plan,
Luilekkerland weer een woonfunctie te ge-
ven.
Het heeft tot 1968 moeten duren voor er geld
loskwam voor de restauratie. Nu zijn deskun
dige mensen van aannemer De Vries uit
Eestrum bezig met de restauratie, die histo
risch verantwoord moet zijn, maar tegelijker
tijd de woningen geschikt moet maken voor
moderne bewoning. Uit de, ook door architect
Baart en aannemer De Vries gerestaureerde
woning in de Bagijnestraat, blijkt dat het heel
goed kan.
Van de oorspronkelijk veertien woningen en
de portierswoning zullen nu zes kleine
woningen gemaakt worden. Voordat de eerste
nieuwe bewoners dit oude complex zullen
betrekken, zal er echter nog wel anderhalf
jaar voorbij gaan. Restauratie kost veel tijd
en daardoor ook veel geld. Hopelijk kunnen
we eind 1969 zeggen, dat het geld goed
besteed is en dat er weer iets van het oude
Leeuwarden op verantwoorde wijze is gecon
serveerd.
H. TEN HOEVE.
(Genoten in Italië? Fijn!) willen
we u even vertellen dat wij in ons
vorig nummer enige losse exempla
ren van de jaargangen 1965, 1966 en
1967 ten verkoop aanboden, a 30 ct.
De huisjes van Luilekkerland zoals ze een paar jaar geleden nog werden bewoond. Een
hoqe schutting onttrekt de pandjes nu aan het nieuwsgierig oog. Nog een hall /aar en
ze zullen als herboren een bezienswaardigheid gaan vormen aan de Nteuweburen en de
Breede Plaats.
Ses kamers. Staende bij de Nuwebuiren,
alle voorsien met twee Bedsteeden
Aldus gedaen en Geinventariseert
bij de yseren kiste in het Diaconie Huis.
Den 26 Juni 1779 in kennisse Onser
gewoone Handteekening".
De negentiende eeuw.
Uit „het reglement over de bedeeling voor de
diakony der Nederduitsche Gereformeerde
Gemeente te Leeuwarden" uit 1822, blijkt dat
het in de 19e eeuw niet zo gemakkelijk was,
om voor een diakoniewoning in aanmerking
te komen. Bovendien moest er huur betaald
worden, zodat het: „wordt pro deo bewoond"
voor Luilekkerland zeker niet meer opging.
Maar de huur was niet hoog.
Kandidaten voor een woning moesten bij de
diakonie „een verzoek tot onderhoud" indie
nen. Nadat ze het „Billet van onderzoek" naar
waarheid hadden ingevuld, werden ze in een
Luilekkerland uitsluitend bewoond worden
door vrouwen.
Verouderd.
In de loop van de jaren zijn de sociale
voorzieningen beter geworden. Ook de be
woonsters van het Luilekkerland kregen het
beter. De eisen werden echter ook hoger
gesteld en zo kwam het, dat omstreeks 1950
veel vrouwen geen genoegen meer namen met
de woonmogelijkhedien van het hofje. In de
tijd van stichting was gratis wonen plus
onderhoud misschien voor de buitenstaander
een reden om van een Luilekkerland te
spreken. Nu neemt niemand meer genoegen
met één kamer van vier bij vier meter,
waarin gewoond, geslapen en gekookt moet
worden en waarvan de bewoonsters gebruik
moeten maken van een „masaal secreet".
De bewoonsters verdwenen dan ook en
Luilekkerland kwam leeg te staan. Het werd
per nummer.
Voor hen die met de laatste trein
zijn thuisgekomen, houden we nog
een dag of veertien de gelegenheid
open hun incomplete jaargangen aan
te vullen.
Ons kantoor, Voorstreek 103, is ge
opend van 8.30 uur tot 5 uur; s zater
dags gesloten.
